Aanmelden | Contact
Doorzoek de bronnen

Dordrecht: verklaring stemrecht in wijkvergaderingen (1795-1796)

Bron: Erfgoedcentrum DiEP
Archief : 4
Inventarisnummer: 127 (Akten waarbij verklaringen worden afgelegd ter verkrijging van het kiesrecht, 1795 [Elke mannelijke burger boven de 18 jaar moest verklaren voor de democratische regeringsvorm en tegen erfelijke ambten en het stadhouderschap te zijn. Van de verklaringen zijn alleen de weigeringen en de merkwaardige akten bewaard gebleven.])


Vrijheid, Gelijkheid, Broederschap

Bij het Plan tot oprigting van Wijkvergaderingen binnen Dordrecht door den Provisionelen Raad dezer Stad gearresteerd, bepaald zijnde, dat van het Stemrecht uitgesloten zijn alle die genen, welke het onderstaand Deklaratoir zullen weigeren te ondertekenen, zoo wordt een iegelijk Burger, welke den ouderdom van 18 Jaren bereikt heeft, bij dezen verzogt, met zijnen naam aan de eene of andere zijde te onderschrijven, of hij genegen is het Stemrecht aantenemen ja of neen, zullende dit Billiet na verloop van vier dagen ongesloten weder worden afgehaald.
"Ik verklaar voor wettig te houden alleen zodanig eene Regeringsvorm, welke steunt op de onvervreemdbare rechten van den mensch en burger; mitsgaders op de oppermagt des gehelen volks; en diensvolgens houde ik voor onwettig en daar mede strijdig alle erflijke ambten en waardigheden; en alle Stadhouderlijk en Aristokratisch bestuur."
Ik ondertekende wonende [-] verkies op bovenstaande voorwaarde het Stemrecht aantenemen
Ik ondertekende wonende [-] verkies op bovenstaande voorwaarde het Stemrecht NIET aantenemen.

- in het Steegoversloot, onder Conditie ik voor mijn Erfelijke Mr munters plaats schade vergoeding krijgt. Paulus Jan Clos;
- in Colfstraat; Mels van de Griendt; onder conditie ik voor mijn Erffelijke Meester munters plaats schaavergoeding kreijgt, Mels van der Griendt;
- Piet van der Graaff; verwenst aalle aarrestooeraaten buijten de S(p)uijpoort;
- op den Hil; Pieter Verbaake op ordre van zijn huijsvrouw in presentsie van Huijbert Petiet en de huijsvrouw van Pieter Bak;
- in de Lombertstraat; daar ik volgens eed en stem geregte volgens de garde behoort Cornelis van Westervoort;
- woonende in de Spuijstraat; H. Koevoets is daar sterk voor om de aristokratisch de nek te breeken;
- in de Breestraat; Augustinnus Demandt, ik heb dit ondertekendt op die voor waarde dat ik daar door gee schaade in mijn beroep of huijshouwe leide kan;
- op de Voorstraat; Johs. Schoenmakers, gelijk de vaderen met het juk van Spanjen zoo handelen de kindere met dat verdraagen, verbreeken het met veel meer Regt, want den Eene was heer en den ander maar knegt,
- op de Nieuwe haven; midts in alleszigte te kunnen regtsleer na den lettren in houdt van het Placaat van den Een en dertigste Jannuarij des Jaars 1700 vijfennnegentig De Jongh van Son;
- te Dordrecht in de Wijnstraat; P. Renaud verzoeke echter van ale Persooneele medewerking in 't Politique geexuseert te worden, aangezien mijne onophoudelijke bezigheden, in  mijn beroep ter onderwijzing van de jeugd, mij geen tijd vergunnen.
- in de Vriesestraat; Jan Versnel onder condiesie ik voor mijn meesters munters plaar schaavergoeding kreijg;
- in het Cromhout; onder Conditie ik voor mijn Erfelijke Mr. Munters plaats, schaavergoeding krijgt. M.J. van Eijck;
- even buijten de St. Jorispoort; p. ordre Frans van Helden, Teunis van Helden;
- op de Groemarkt; A. van Nievervaart;
- even buijten de St. Jorispoort; Teunis van Helden;
- Ik verklaar (alleen) voor wettig te houden alleen zodanige Regeerings-vorm, welke gegrond is op de oppermagte des geheelen Volks, en dienstvolgens houde ik voor onwettig & daar mede strijdig alle erffelijke ampten & waardigheden op deeze verklaring verkiest de ondergetekende wonende in de Voorstraat het Stemrecht aantenemen. J. Breur;
- uit gehoorzaamheid aan bovenbedoelde Publicatie van 7 October jongstleden wordt bovenstaande declaratoir onderteekend door Fr.W. van der Leeuw, wonende op de Groenmarkt; (hier van rapport die in de Raad);
- Ik verklaar voor wettig te houden, alleen zodanig eene Regerings form, welke gegrond is op de oppermagt der geheelen Volks, en diensvolgens, houde ik voor onwettig, alle erffelijke ambten en waerdigheden, op dit declaratoir, verkiest den ondergetekende, het Stemrecht aan te nemen, C.Th. Hoevenaar in de Wijn-Straat;
- buijten de Bakstraat; Francois Cornelis van Kessel;
- buijten de Bakstraat buiten de Sluispoort; Hendrik Gerard van Kessel;
- buiten de Sluispoort op de Hellingen, P. van der Vijle;
- op boovenstaande Requisietie verklaare ik voor wettig te houden alleen zoodanig een Regerings form, welke gegrond is, op de oppermagt des geheele Volks volgens de regte van den Mensch & Burger en houde voor onwettig en daarmeede strijdende alle Erfelijke ampten & waardigheden. C.J. Rens;
- op de Nieuwehaven; Dordt 22 October 1795 L.W. Spruijt, Verkiese 't Stemrecht In gevolge 't Decreet genoome bij de Representente van 't Volk van Holland;
- Op bovenstaande Requisitie, verklare Ik voor wettige te houden, alleen, zoodanige Regeeringsvorm dewelke gegrond is op de Oppermaght des geheele volks,volgens de Reghten van den Mensen en Borger, en houde voor onwettig en daarmede strijdende alle Erffelijke ambten en waardigheden. Everhard van de Wall;
- Den ondergeteekende hout de proovizioonelen oppermagt des geheelen volks voor goet erkend die maar verzoek vrij te moogen weezen van de Stemmig huijt hoofden van zijn post omdat hij teijdig en ontijdig daar aan verbonde is. der Teen woond op den Noordedijk;
- op d Vo(o)rstra(a)t; Gerardus Hermans, Conform het Raport van hare hog mogende;
- wonende op de Vo(o)rstra(a)t; Martinus Hermans, Conform het Raport van har hogmogende;
- in de Voorstraat; In zoover het Raport van H.H. Moogende Cornelis Noteman;
- even buiten de Sint Jorispoort; Frans van Helden, zooals bij de Representanten van 't Volk van Hollandt is gedecreteerdt. Frans van Helden;
- even buiten de St. Jorispoort, Teunis van Helden, zooals bij de Representanten van 't Volk van Hollandt is gedecreteerdt. Fs. van Helden;
- op de Kuijpershaven; den ondergeteekende verklaart op niets verder of anders 't Stemregt aantenemen dan op de verklaaring gevordert door de Prov. Representanten van 't Volk van Holand bij 't Plan ter operoping der Burgers van Nederland tot 't verkiesen eenen Nationale Conventie gearr. 25 Julij 1795 en 't daaropgevolgt Rapport van hun Hoogm. van 't daarstellen eene Nat. conventie benevens 't daarbij gevoed Reglement en 't daarbij genoomen besluijt op de 24 october 1795 en het decreet gen. den 15 dito daaraanvolgende. Willem van der Kaa;
- op de Groenmarkt; volgens decreet genomen bij de Proviesieoneelen Representanten van het volk van Holland. B. Boed;
- in de Vleeshouwerstraat; in zoover het overeenkomt met het rapport van HH Moggende in dato den 1795. Joh. Noteman;
- in 't Steegoversloot; Pieter du Faijan, In zoo verre overeenkomt met t Raport van H.H. Mog. in dato den october 1795;
- Versoeke om verschoont te blijven in desen van wegens mijn jaren en bouwvallighijt ik ben en ik heeft mij voorens als een stille burger gedrage en hope volgens te toen. Tobias de Visser;
- Ik ben onkundig volgens dit biljet. Jan Jongbloedt;
- Ik wil niet stem Geregtig weesen. Mattijs van der Vorm;
- Door besigheden kan ik mijn in 't Een of ander niet in Laten. J. van Leeuwaarden;
- Den ondergeteekende vind in 't StadsPlan onder letter F van Articul 4 uitgesproken alle perzoonen in dienst van Vreemde Mogendheeden daar mee die uitsluijting in 't rapport en decreet van haar Hoog mog niets gevonden werd, en hem niemand hier ter steede beken dis, welke eenigzints in de termen van dat articul kan gereekend worden te vallen, dan den Consul van Deenenmarken, heeft hij alle reedenen te vermoeden men hier door bedoeld heeft hem uit te sluijten. H.F. DeCourt;
- Den ondergeteekende vind zig door de vermindering van zijn zielsvermoogens in zijne hoog geklommen Jaaren, buiten staat, om met kennis van zaaken, eene keuze te doen in de constitioneele gevoelens bij dit bovenstaande Declaratoir voor gesteld. Pr. Etienne Coignon.
- in de Wijnstraat; Voor eerst, omdat het mij voorkomt dat het bovengem. Declaratoir veel te ingwikkeld en te onbepaalt is, en daardoor aan oneindige Interpretatien onderhevig. ten anderen omdat ik van oordeel ben, dat in eene Vrije Republiecq ieder Burger, die tot de eene of de andere Post wordt verkooren eene volkomen Vrije keuze dient te hebben, of hij die wil aanneemen dan (zonder betaaling van boete) voor dezelve bedanken. Cornelis de Witt;
- Den ondergetekenden, gelijk bekend is, sedert lange verkoozen hebbende buiten alle publieke roepingen te blijven, verkiest niets meer dan zijne dagen in die stilte te moogen eindigen, verder zig te gedraagen als een burger die de tegenwoordige Regeeringform erkent, en eerbiedigt Jonas Andries Repelaer;
- Den hogen ouderdom van 86 jaaren, denzeld met verval van Levens kragte en blindheid maaken den Burger Willem Kouwens buijten staad aan den inhoud dezen te kunnen voldoen. Dordrecht 22 octob. 1795. W.N. Kouwens;
- Ik ondergetekende 89 Jaaren oud zijnde, niet meer kunnende uitgaan en in geen vergaderingen kunnende koomen, kan van het Stemrecht geen gebruik maken. Per ordre Hermanus van Beest. Pieter van Beest;
- De ondergetekende woonende in de Wijnstraat, verzoekt verschoont te worden van zig op bovenstaande zaaken te declareren. Dordrecht d. 23 Octob. 1795. M. Rummerink;
- in de Wijnstraat bij de Beurs, om rede dat ik het bovenstaande Declaratoir bij nader insien te generaal en onbepaald vinde. N. Backus;
- Steegoversloot. De ondergeteekende, nog in 't voorige nog in 't tegenwoordige bestuur, nog requesten, memorien, plans of andersints onderteekend, amar zig altoos als een stil, gehoorzaam, en wetten en overigheid eerbiedigende Burger gedraagen hebbende en zig altoos dusdaanig zullende gedraagen, verzoekt vriendelijk bij deezen verschoond te mogen blijven. R. Abdorf;
- om reeden van gedagte ben, men niet bevoegd is imand, in eene vrije Republiecq een post weigerende aen te neemen in een boete te muleteeren. Dordt 23 oct 1795. P. van der Star;
- Hermanshuijstraat, Dit en kan ik niet Tekenen om Reden ik in Dortregd niet woonagtigh ben ik ben hier in dienst bij den Heeren RODENBURGH & COMP, ik Behoor in Den weldenkend Stad Alkmaar Tuijs en om reden dat ik op maar een Plaats van Nut kan sijn. Soo denk ik dat dit onnodigh is. Hoewel mijn Gevoelend altoos sijn geweest om soo veel in mijn krank vermogens sijnde in mijn geringen staad medentewerken tot Nut van mijn Gem. mens. Gerrit de Goede;
- Den ondergeteekende vergenoegt zig het het stemregt beij zeijn Gild gelijk hem tot heede couperteerd. J. Hulst in de Visstraat;
- Als het Plan een Wet geworden is zal de ondergeteekende zig declareeren. Dordt den 31 Augustus 1795. C. Boshoven in de Visstraat;
- Verzoeke ootmoedig, wegens mijne Ouderdom, en gebrek aan gehoore, en mijn onvernogen, om vegraderingen bij te wonen, van het Stemregt verschoond te mogen zijn. Dordrecht den 24sten in October 1795. Alphonse Mijsberg;
- Jan Asbeek, ruim 70 jaar te oud en onkundig om staatkundig te oordeelen onderwerpt zig in alles aan 't allebestierende opperwezen en opdraagt zig als een vreedzaam birger te Dordrecht den 23 October 1795;
- in de Vriezestraat; Dan, ik zal er bij de zogenaamde wijkvergaderingen, voor als nog, geen gebruik van maken, omdat ik oordeele: de alzoo saamgestelde vergaderingen, neit de beste wijze van samenstelling te zijn, of de waaragtige volksstem te zullen uitbrengen en dat ook den duidelijken wil des volks, tot het oprigten derzelve, ontbreekt, welke naa dat de verzogte aanmerkingen, zoo wel als het Plan zouden zijn ter hunner kennisse gebragt geweest, hadden behooren hooft voor hooft (zo als nu met het vorderen deezer verklaring geschied) of in de Grondvergaderingen, daar opgehoord te worden. maar vooral ook, omdat, naar mijn inzien, het Gezag en de waardigheid van den Raad, door de Burgerij, bij derzelver provisioneele verkiezing, in denzelven gesteld. de Vrijheid ders Volks en de personeele vrijheid en veiligheid der leeden van den Raad,bij dit Plan, gecompromitteerd word, waartoe, ik mij breeder aan mijne ingebragte aanmerkingen gedraage. Ik Protesteere alzoo, teegen de besluiten dier zogenaamde wijkvergaderingen, en zoogenaamde Grondvergadering, en teegen alle handelingen, welke uit kragte dier Besluiten zouden mogen bepaald, og bewerkstelligt worden. Cornelis Soli;
- Den Ondergeteekende heeft geen doorzigt om zig daar op te decedeeren. Jan Olivier van Batenburg;
- Jacob van Hamelenbergh versoek van het Stemrecht verschon te sijn door mijn hooge Jaerren;
- Den ondergetekende voor als nog Burger zijnde te Utrecht, is van oordeel dat hij geen Stemrecht binnen deeze stad kan aanneemen. Dordt den 23 Octob. 1795. het 1e jaar der Bat. vrijheid. A.A. Pit;
- Ik verkies vrijheid, vreede, vriendschap en veiligheid van persoon in Eijgendom, met Betragting van waarheid en Deugd. Actum den 24 October 1795. Hendrik IJpelaar
- De regten van Mensch en Burger heb ik in de Klub geteekent en of ik het stemrecht heeft ok niet is mij egal. J. Iverson;
- op de Groenmarkt; stemrecht NIET aantenemen, om reden dat het bovenstaande Declaratoir mij te generaal en onbepaald voorkomt. C.W. Vrolikhert;
- stemrecht NIET aantenemen, Dewijl het bovenstaende Declaratoir, met eerbied gezegd, in de zulke generale en onbepaelde bewoordingen ingericht  .........Dordrecht den 22 Octob 1795 L.Vrolikhert;
- hir raan geen kennis genoeg te hebben dus in en of ander geen stem te hebben wil aals een stille burger leewen. J. Muller;
- in het Tolbrugstraatje; Door swakheid van mijn gesigt, en Lighaams gestalte kan ik mij in het eene nog het andere inlaaten. P. La Bots;
- De ondergeteekende die gelijk een stil en gehoorsaam burger verpligt is, het zijne zoekt bij te draagen ter vevoordering van algemeen belang, en daar en getrouw den .. vort te gaan verkiest buijten alle Politieke Volks vergaaderingen voor als nog te blijven. Pieter Helmigh op de Groenmart;
- in Steeversloot; Ik ondergetekende versoeke geexcuteert te sijn van de ongetekende deses door mijn hoog eijnere verschoon te weese dat ik met geen saake kan bemoije. Hendrik van der Koog.
- op de Voorstraat; Ik ondergetekende versoeken gexuiseerd te sijn van de ondertekening deeses wijl mijn Jaaren reets soo hoog sijn (in de 70) dat ik mij met geen saken hoe ook genaamt bij na kan bemoeijen. Joh. van Eeten;
- Den ondergeteekend hout de proovizonelen oppermagt des geheelen volks voor goet erkend die maar verzoek vrij te mogen weezen van de Stemming huijt hoofden van zijn post omdat hij tijdig en ontijdig daar aan verbonde is. F. Rackwits. Woont in de Marienbornstraat(?);
- Den ondergeteekend hout de proovizonelen oppermagt des geheelen volks voor goet erkend die maar verzoek vrij te mogen weezen van de Stemming huijt hoofden van zijn post omdat hij tijdig en ontijdig daar aan verbonde is. C. Rackwits woond in Kaspere stratie;
- in het Steegoversloot; B. Westerman
- in het Steegoversloot; Adriaan Hooijman;
- in Oorrenstraat, Tijs van Huumme;
- te Dordrecht, stemrecht NIET aantenemen, P.M. Onderwater;
- in het Gasthuijs, stemrecht NIET aantenemen, Jacobus van Volkom;
- op de Vest, stemrecht NIET aantenemen, Jan Kuijpers;
- Den ondergeschreven Verzoekt van deze onderteekening verschond te worden. Jan Veth bij de Botkensstraat;
- op de Voorstraat, stemrecht NIET aantenemen, Johan Jacob Keller;
- te Dordrecht, stemrecht NIET aantenemen, Actum den 22 October 1795 Justus van Driel;
- verkies geen stemgeregtigde te sijn, H. Akerval;
- verkoze nog het een nog het ander te tekenen Dordrecht 20 Octob 1795 P. Struijk;
- verkize nog het een nog het ander te tekenen Dordrecht 20 Octob 1795 W. Struijk Pz;
- Als last hebbende van L.B. Noortbergh woonende op het Maartensgat verklaard den ondergeteekenden, dat L.B. Noortbergh tot Stemrecht niet verkiest aantenemen uijthoofde van zijne blindheijd. J.C. Jantzon van Erffrenten;
- in den Ouwesteijnkamp, stemrecht aantenemen: neen; Kristoffel Botvis, stemrecht niet, ja;

INDEX

R. Abdorf
H. Akerval
Jan Asbeek
N. Backus (in de Wijnstraat bij de Beurs)
Jan Olivier van Batenburg
Hermanus van Beest
B. Boed (op de Groenmarkt)
C. Boshoven (in de Visstraat)
Kristoffel Botvis
J. Breur
Paulus Jan Clos (in het Steegoversloot)
Pr. Etienne Coignon
H.F. DeCourt
Justus van Driel
Joh. van Eeten (op de Voorstraat)
M.J. van Eijck (in het Kromhout)
Pieter du Faijan (n 't Steegoversloot)
Gerrit de Goede (Alkmaar)
Piet van der Graaff
Mels van der Griendt
Jacob van Hamelenbergh
Frans van Helden
Teunis van Helden
Pieter Helmigh (op de Groenmarkt)
Gerardus Hermans (op de Voorstraat)
Martinus Hermans (op de Voorstraat)
C.Th. Hoevenaar (in de Wijnstraat)
Adriaan Hooijman (in het Steegoversloot)
J. Hulst (in de Visstraat)
Tijs van Huumme
J. Iverson
Jan Jongbloedt
De Jongh van Son (op de Nieuwehaven)
Willem van der Kaa
Johan Jacob Keller
Francois Cornelis van Kessel
Hendrik Gerard van Kessel
H. Koevoets
Hendrik van der Koog (in het Steegoversloot)
W.N. Kouwens
Jan Kuijpers
P. La Bots (in het Tolbrugstraatje)
Fr.W. van der Leeuw (op de Groenmarkt)
J. van Leeuwaarden
Augustinnus Demandt
J. Muller
Alphonse Mijsberg
A. van Nievervaart
L.B. Noortbergh (op het Maartensgat)
Cornelis Noteman (in de Voorstraat)
Joh. Noteman (in de Vleeshouwerstraat)
P.M. Onderwater
Huijbert Petiet
A.A. Pit
C. Rackwits
F. Rackwits
P. Renaud (in de Wijnstraat)
C.J. Rens
Jonas Andries Repelaer
M. Rummerink (in de Wijnstraat)
Johs. Schoenmakers (op de Voorstraat)
Cornelis Soli
L.W. Spruijt (op de Nieuwehaven)
P. van der Star
P. Struijk
W. Struijk Pz
Pieter Verbaake
Jan Versnel (in de Vriesestraat)
Jan Veth (bij de Botkensstraat)
Tobias de Visser
Jacobus van Volkom
Mattijs van der Vorm
C.W. Vrolikhert (op de Groenmarkt)
L. Vrolikhert
P. van der Vijle
Everhard van de Wall
B. Westerman (in het Steegoversloot)
Cornelis van Westervoort
Cornelis de Witt
Hendrik IJpelaar

Laatst gewijzigd: december 2010/januari 2011.