Dordrecht: wijkvergaderingen (presidenten/secretarissen/directeuren en stemgerechtigden) 1796-1797
Bron: stadsarchief Dordrecht (Erfgoedcentrum DiEP)
Toegang: 489 (bibliotheek)
Inventarisnummer: 11.243 (plan tot oprichting van wijkvergaderingen)
Inventarisnummer: 23.339 (presidenten, secretarissen, en directeuren van de 12 wijkvergaderingen)
Toegang: 4
Inventarisnummer: 3 (in de bijlagen bevinden lijstjes met aanvullingen op de gedrukte lijsten met stemgerechtigden)
Plan tot oprigting van wijkvergaderingen binnen Dordrecht en de Merwede (1796)
Bron: stadsarchief Dordrecht (Erfgoedcentrum DiEP)
Toegang: 489 (bibliotheek)
Inventarisnummer: 11.243 (plan tot oprichting van wijkvergaderingen)
De Provisioneele Raad der Stad Dordrecht en de Merwede, heeft naar voorafgaande deliberatien, en het ingekomen rapport van deszelfs Commissarissen, goedgevonden en verstaan, te arresteeren, gelijk gearresteerd word bij deezen, het navolgende
PLAN tot oprigting van WIJKVERGADERINGEN binnen Dordrecht en de Merwede
Van de Verdeeling der Stad.
Artikel I.
De geheele stad Dordecht met de Merwede zal in twee deelen worden onderscheiden / het een deel zal genoemd zijn het Oosteinde en het ander deel het Westeinde.
Artikel II.
Deeze verdeeling zal beginnen op de Vriezepoortsbrug / tusschen den hoogen en krommen Dijk / dien Weg over / de Vriezepoort in / de Vriezestraat door tot aan de Dwarsgang / de Dwarsgang door tot aan de gevolde Gragt / de gevolde Gragt en het Tolbrugstraatje aan de Landzijde door / de Tolbrug over / het Tolbrugstraatje aan de Waterzijde door / de Varkenmarkt over tot de Gravestraat / de Roobrug over / langs het Vlak / en eindigen aan het Slop naar de Waale Vest. - Behoorende al 't geen dat aan de regte zijde gelegen is tot het Oost, en dat aan de linkerzijde gelegen is tot het Westeinde.
Artikel III.
Deeze twee deelen zullen ieder in onderscheidene Wijkvergaderingen verdeeld worden.
Bepaling van het Stemrecht.
Artikel IV.
Alle Manspersonen / welke den ouderdom van agttien jaaren bereikt / en hunne Woonplaatsen in deeze Stad of op de Merwede hebben / zijn Stemgeregtigden / zonder onderscheid van Christelijke gezindheid.
Van het Stemrecht zijn uitgesloten:
A. Alle bedeelden / die langer dan vier Maanden in een Jaar door of van wegens Armbezorgers - Godshuizen of andere Gestigten onderhouden worden.
B. Alle Buitenlanders / welke nog geen twee Jaaren in 't vaderland gewoond hebben / ten waare zij eene uitmuntende daad ten nutte van Stad of Land verrigt hadden / het welk aan de beoordeeling van den Raad zal overgelaten worden.
C. Alle huishoudelijke bedienden / waar van heeren en Redemptiegeld betaald wordt / ten waare zo zelfs eene huishouding hadden / of onder de Nationaale Garde behoorden.
D. Allen / die om verkwisting of wangedrag onder Curateele staan. Ook alle Banqueroutiers of die Beneficie van Cessie verzogt hebben / of welker Boedels aan Desolate Boedelkamers gekomen / en door geen Rechterlijke daad gerehabiliteerd zijn.
E. Allen / welke uit hoofde van Rechterlijke Vonnissen en Uitspraaken voor eerloos moeten gehouden worden.
F. Alle personen in Eed / dienst of pensioen van vreemde Mogendheden.
G. Allen / die een vonnis van verfreeking tegen zig hebben / zo lang het zelve, niet zal geëindigd zijn.
H. Alle de Leden van het vorig bestuur / tot zoo lang hunne onschuld zal gebleken zijn.
I. Eindelijk die geenen / welke het navolgende declaratoir niet willen of mogen ondertekenen.
"Ik verklaar voor wettig te houden alleen zodanig eene Regeringsvorm / welke steunt op de onvervreemdbaare Rechten van den Mensch en dne Burger: mitsgaders op de oppermagt des geheelen Volks; en diensvolgens houde ik voor onwettig en daar meede Strijdig alle erffelijke Ambten en Waardigheden / en alle Stadhouderlijk en Aristocratisch Bestuur."
Artikel V.
Alle de geenen / welke dus Stemgeregtigd zijn / zijn verpligt om toe te treeden tot deeze Wijkvergaderingen / en zullen anders tot geene Ambten of bedieningen verkiezelijk zijn / vermits zij zig gewillig aan de Burger Maatschappij onttrekken; wel te verstaan dat die geenen / welke in Art. IV letter A, van het Stemrecht uitgeslooten / en alle dienstboden die in de Republiek gehooren zijn / hier meede niet bedoeld worden.
Artikel VI.
Het getal der Stemgeregtigden zal geteld - in onderdeelen gesplitst en tot twaalf Wijkvergaderingen gebragt worden / ieder zoo na mogelijk tot een gelijk getal; het welk zal geschieden door eene Commissie / door den Raad hier toe te benoemen.
Artikel VII.
De Stemgeregtigden van ieder deel der Stad zullen door het trekken van kaartjes looten / tot welke Vergadering zij behooren.
Artikel VIII.
Dit verrigt zijnde zal aan ieder der Stemgeregtigden volgens zijn getrokken nummer / een Diploma ter hand gesteld worden / op de volgende manier gebruikt.
De Burger [..] behoort tot de [..] Wijkvergadering Vergaderende in de [..] binnen Dordrecht. Secretaris.
Artikel IX.
Van 't afgeven deezer Diploma's zal men behoorlijke lijsten houden / welke op den Raad bewaard zullen worden.
Artikel X.
De Raad deezer Stad zal eene Commissie bestaande uit 36 Leden / als 12 uit den Raad / en 24 uit de Burgerij / benoemen: welke Commissie zig in twaalven zal verdeelen om ieder der Wijkvergaderingen in werking te brengen en te organiseeren.
Artikel XI.
Deeze Commissie zal zorgen / dat in ieder der Wijkvergaderingen een President - vis preseident / Secretaris - adjunct Secretaris en vier Directeuren / worden gekoozen; en zulks verrigt zijnde geeft zij haaren taak volbragt.
EERSTE HOOFDSTUK.
Over de inrigting der Wijkvergaderingen.
Artikel XII.
Deeze Wijkvergaderingen zullen gehouden worden / ieder op eene bijzondere plaats / welke plaatsen nader zullen bekend gemaakt worden.
Artikel XIII.
Iedere Wijkvergadering zal bestuurd worden door een President - vice President - Secretaris / Adjunct Secretaris en vier Directeuren ieder in den haare zullen gehooren worden bij ondertekende briefjes.
Artikel XIV.
De leden van den Raad / en Schepens bank of derzelver Ministers zullen niet tot bestuurders der Wijkvergaderingen mogen gekozen worden.
Artikel XV.
De President - vice President en Directeuren zullen den ouderdom van 25 jaaren bereikt moeten hebben / en anders die posten niet moogen bekleeden.
Artikel XVI.
Niemand der gekorenen zal vermogen te bedanken voor den een of anderen Post / ten waare de redenen / welke hem hier toe beweegden / gewigtig genoeg geoordeeld wierden bij de Leden van het Bestuur der vergadering / waar onder zulks voorvalt / doch zoo deeze begrijpen / dat de redenen niet voldoende zijn / zullen zij zulks aan de Grondvergadering (waar van in het derde hoofdstuk zal gehandeld worden) verzenden / om daar beslist te worden; en zoo de redenen daar ook niet voldoende geoordeeld worden en zodanig Lid als dan nog blijft weigeren den hem opgedraagen Post te aanvaarden / of te continueren / zal hij verbeuren 50 Guldens / tot goedmaking der Vergaderingskosten / welk geld ten dien einde ter Stads Thesaurie zal bezorgd worden.
NB. Indien dit bij de oprigting of organisatie der Wijkvergaderingen voor mogt vallen / zal de door den Raad benoemde Commissie / over de aangevoerde redenen oordeelen en beslissen.
Artikel XVII.
De President - vice President - Secretaris en Adjunct Secretaris zullen ieder één Jaar fungeeren - als dan zal 'er eene nieuwe Stemming plaats hebben; houdende de afgegaane President en Secretaris het recht aan zig / om / ingeval zij op nieuw verkoren wirden / twee jaaren agter den anderen te mogen bedanken.
Artikel XVIII.
Ieder Jaar zullen 'er twee Directeuren afgaan; de eerste reize bij loting / en vervolgens die genen onder dezelven / welken dezen post het langst hebben waargenomen - ingeval van weder inkiezing hebben zij het zelfde recht als in het voorgaande Art. omtrent den president en Secretaris bepaald is.
Artikel XIX.
Ingeval 'er een van de Leden der directie komt te overlijden / of zig met 'er woon buiten de Stad en Merwede te begeeven / zal 'er een ander in zijne plaats worden benoemd / om zijnen bepaalden tijd te vervullen.
Artikel XX.
Ieder Burger / dien den ouderdom van 18 Jaren bereikt / of op eene andere wijze tot het bijwonen der Wijkvergaderingen gewettigd wordt / zal zich bij de Grondvergadering moeten vervoegen / om in een der Wijkvergaderingen gepalatst te worden.
Artikel XXI.
Ieder nieuw aankomend Lid is verpligt de huishoudelijke Wetten / die in alle Wijkvergaderingen dezelfde zullen zijn / benevens het in Art. IV gemeld Declaratoir te ondertekenen / of zal anders niet als Lid aangemerkt mogen worden,
Artikel XXII.
In de vergaderingen zullen de Leeden in behoorlijke orde gaan zitten / zonder eenig onderscheid / en malkanderen niet hinderen door op Stoelen of Banken te staan.
Artikel XXIII.
Niemand zal vermogen hard op te spreeken / dan na alvorens / met bijvoeging van zijnen naam / het woord gevraagd en van den President verkregen te hebben / en anders aan een billijke berisping onderheving zijn.
Artikel XXIV.
Zoo iemand in de Wijkvergaderingen door personeele beledigingen de zoo hoognodige eendragt verbreekt / of zig onbehoorlijk gedraagt / zal een half Jaar de Wijkvegraderingen moeten verlaten / en na verloop van dien tijd wederom aangenomen worden / alles volgens beoordeeling en bewerking der Directeuren.
Artikel XXV.
Iemand overtuigd wordende ontrouw aan zijn verklaring / vervat in het Declaratoir van Art. IV gehandeld te hebben / of zich te hebben schuldig gemaakt aan Kuiperij(?) / van wat aard die ook zoude mogen wezen / zullen de bestuurders omtrent hem zodanig handelen / als zij naar bevind van zaken / en overeenkomstig de misdaad zullen nodig oordeelen te behooren.
Artikel XXVI.
De ordinaire Wijkvergaderingen zullen gehouden worden op den laatsten Maandag van iedere maand / allen op het zelfde uur: als van April tot September ingesloten 's avonds ten zes uuren.
Artikel XXVII.
Alle vier Jaaren zullen / onder opzigt en bewerking der Grondvergadering / alle de Leden der Wijkvergaderingen op nieuw van Nummer vertrekken; doch hier onder zullen niet begrepen worden de leden van het Bestuur / welke als dan zullen in functie zijn; om alle verwarring die daar door zoude veroorzaakt worden / zoo veel mogelijk voor te komen.
Artikel XXVIII.
Niemand / dan de leden der Grondvergadering / staat het vrij / de Wijkvergaderingen op te roepen: alle oproepingen buiten die zijn onwettig en van geene kragt.
Artikel XXIX.
De Bedienden der Wijkvergaderingen zullen aan de huizen der Stemgeregtigden bij alle Ordinaire en Extra-ordinaire Vergaderingen kaartjes rond brengen / waarop de vergaderingsdag bepaald is.
Artikel XXX.
In deeze Wijkvergaderingen kan ieder der Stemgerechtigden zodanig Propositien of voorstellen doen / als hij over 't belang van Stad en Vaderland nodig zal oordeelen; doch het zal niemand geoorloofd wezen om over eenige godsdienstige geschillen te handelen.
Artikel XXXI.
Iemand eene Propositie - voordragt of iets van dien aart / waar over hij eene Extraordinaire Vergadering begeerde / willende doen / zal zig daar meede bij zijne Directeuren moeten vervoegen / ten einde dezelve te laten Examineeren en hunne gedagten daar over te hooren. Ingevalle Directeuren begrijpen en zulks met bondige redenen staven / dat zodanige Propositie of voordragt zou kunnen uitgesteld worden / is zodanig Lid verpligt daar meede te wachten tot de eerstkomende ordinaire Vergadering.
Artikel XXXII.
Over alle voorkomende zaaken zal men ordenlijk adviseeren; en in zaaken van gewigt zullen de Stemmen hoofd voor hoofd opgenomen worden.
Artikel XXXIII.
De Stemgerechtigden / die in hunne Vergaderingen niet tegenwoordig geweest zijn / zullen zig aan de besluiten der meerderheid moeten onderwerpen.
Artikel XXXIV.
Alle de onkosten / welke in de vergaderingen gemaakt zullen worden / zoo aan Licht - Papier / als Bedienden / zullen uit Stads kas betaald worden.
Artikel XXXV.
Niemand zal in de Wijkvergaderingen Tabak mogen rooken - eenige dranken drinken / of aldaar gewapend verschijnen.
TWEEDE HOOFDSTUK.
Over het Bestuur der Wijkvergaderingen.
Artikel XXXVI.
De President is verpligt in alle Wijkvergaderingen / die gehouden zullen worden / tegenswoordig te zijn / of anders te zorgen / dat de vice President zijne plaats vervange: hij moet / geduurende de Vergadering zijne bepaalde plaats houden; de zaaken / daar over gehandeld moet worden / behoorlijk aan de Vergadering voordraagen / en voor al zorgen dat de orde niet verbroken word.
Artikel XXXVII.
De Secretaris / of adjunct Secretaris / moet in de Vergadering op zijne bestemde plaats aantekeningen of Notulen houden / van alle voorstellen / die daar gedaan / en alle Resolutien / die daar genomen zullen worden - die Notulen in de eerstvolgende vergadering doen resumeeren / en daarna dezelve in een daar tot geschikt boek omschrijven.
Artikel XXXVIII.
De Secretaris zal / zoo veel mogelijk / aantekening doen van de Leden / welke uit zijne Vergadering komen te sterven / of zig met 'er woon naar elders begeeven.
Artikel XXXIX.
Die van het Oosteinde der Stad naar het Westeinde / of van het Westeinde naar het Oosteinde verhuizen / zullen zig bij de Grondvergadering moeten aangeven / om in een der Wijkvergaderingen geplaatst te worden.
Artikel XL.
De Directeuren zullen zorgen / dat alles in hunne Vergaderplaatsen in behoorlijke orde is / dat 'er geene onnoddige onkosten worden gemaakt / dat de orde en rust in de Vergadering niet gestoord worden; en eindelijk / dat 'er niemand in eenige Wijkvergadering verschijne / die tot dezelve niet behoort.
Artikel XLI.
De President van iedere Wijkvergadering is verpligt / om de Stemmen / zoo voor als tegen / wanneer dezelve opgenomen zijn / te brengen in de eerstkomende Grondvergadering / ten einde aldaar / uit de saamgebragte Stemmen van alle de Wijkvergaderingen / de begeerte der gantsche Burgern behootlijk opgemaake worde.
Artikel XLII.
Alle voorstellen / die in eene Wijkvergadering gedaan worden / en waar over de geheele Burgern dienst gehoort te worden / zullen door den President in de Grondvergadering gebragt worden.
Artikel XLIII.
De President is ook gehouden om het Rapport der Grondvergadering in zijne Wijkvergadering over te brengen.
DERDE HOOFDSTUK.
Over de Grondvergadering.
Artikel XLIV.
Deeze Vergadering zal gehouden worden in de Mennoniten kerk.
Artikel XLV.
Zij zal saamgesteld zijn uit den President / of vice President / de Secretaris of adjunct Secretaris / en twee der Directeuren uit iedere Wijkveergadering / bij loting of onderlinge schikking / zoo als zij zullen goedvinden.
Artikel XLVI.
Deeze Vergadering zal zig zelve Organiseeren door het verkiezen van een President / vice President / Secretaris en adjunct Secretaris / uit haar midden onder dezelfde bepaaling als hooren.
Artikel XLVII.
Deeze Vergadering zal zoo dikwerf bij den anderen komen / als de President of de leden onderling nodig zullen oordeelen.
Artikel XLVIII.
In deeze Vergadering zal niemand worden toegelaaten van de Leeden / die dezelve uitmaaken / ten waare hier iemand door den President toe mogt worden gerequireerd.
Artikel XLIX.
Alle de voorstellen / welke in deeze Vergadering door de onderscheidene Presidenten der Wijkvergaderingen worden ingebragt / zullen behoorlijk overwogen / en bij meerderheid van Stemmen tot besluiten gebragt worden; van welk alles de Secretaris behoorlijke Notulen zal moeten houden.
Artikel L.
Alle de besluiten / die in deeze Vergadering genomen worden / hebben niet meer kragt en waarde / dan in zoo verre zij dienen / tot beredeneerde en wel doordachte Prae-advisen in de onderscheidene Wijkvergaderingen.
Artikel LI.
Deeze Vergadering zal verpligt zijn / om / op begeerte van den Raad / de Wijkvergaderingen op te roepen; en voords de magt en vrijheid hebben om / zoo dikmaals zij noodig zal oordeelen / 't zij om gewigtige voorstellen te doen / of om over belangrijke zaaken te handelen / de Wijkvergaderingen op te doen roepen / welke oproeping daags te voren zal moeten geschieden.
Artikel LII.
In deeze Vergadering zullen de Stemmen der leden van alle de Wijkvergaderingen / zoo wel der meerderheid als der minderheid / gebragt en bij Elkander gesteld worden / om de begeerte der Dordrechtsche Gemeente op te maaken. Indien de Stemmen mogten steeken / zal het lot beslissen.
Artikel LIII.
Deeze Vergadering zal alle Biljetten van Stemming behoorlijk geliasseerd aan den Raad overgeven / ten einde op de Secretarie deezer Stad bewaard te worden.
Artikel LIV.
Eene Commissie van twee Persoonen / uit deeze Vergadering / zal van de gedaane verkiezingen des volks / of van de genomen besluiten / aan den President van den Raad kennis geven.
Artikel LV.
Alle vorenstaande Artikelen kunnen zodanige veranderingen en verbeteringen ondergaan / als het Volk nodig zal oordeelen.
Aldus gedaan, gearresteerd en gepubliceerd den 7 October 1795.
't Eerste Jaar der Bataafsche Vrijheid.
In kennise van mij Secretaris,
H.L. v.d. SANTHEUVEL.
Laatst gewijzigd: februari 2011.