Dordrecht - Akteboek 1698-1702
Bron: Regionaal Archief Dordrecht
Toegang: 9
Inventarisnummer: 91 (akteboek 1698-1702; hoofdzakelijk nominaties voor dekens/achtmannen van gilden)
NB. toegang 9 is per 4-9-2014 vernummerd; het oude nummer van 91 was: 151.
(folio 1 t/m 18) verzoek zeilmakers van Dordrecht
Aande Edele groot Agtb. heeren den presiderende Borgermr. en(de) Regeerders der Stad Dordt.(Mattheus Herkenbuk is ge.k) Geven met Schuldige recverentie, ende eerbiedinge te kenne, de resp.e Zeijlmaackers binnen deser Stede, desen onderteijkent hebben dat de Supplianten in ervaringe gecomen sijn, dat tot Amsterdam, Alckmaar, etc andere plaatsen, als een Constante practijcke is gerecipeert, dat Soo wanneer een Zeijlmaaker, off leverancier een nieuw Zeijl, op een Schip heeft gelevert, en daar nae gebeurt dat den Cooper off Schipper Insolvent overleden sijnde 't Schip mettet Zeijl vercogt, en gedisputeert op de penningen van't selve Schip en Zeijl geprocedeert, den Zeijlmaecker off leverancier op de voorsz. penn. ten beloop vant Zeijl, voor een Schepen kennisse off Beijlbrieff wert geprefereert, sonder dat den Zeijlmaacker, off leverancier Selfs eenigsints kan obsteren, dat hij sijn Zeijl, Sub Conditie heeft vercogt, om binnen s Jaars te betaalen, 't geen den Zeijlmaacker off leverancier wel de magt beneemt, om terstont te mogen eijssen maar niet sijn prioriteijt, Dat oock wijders ter plaatsen voorsz. een leverancier van een gemaackt, off gerepareert Zeijl, gequalificeert is, ome 't Schip Schon bij Executie vercogt
als sijn legaal hijpoteecq te mogen arresteren, Soo de penningen niet in Consigantie sijn gebragt, alles breeder blijckende bij de geannexeerde advijsen, en(de) uijtspraack respe; 'is nu sulx dat alhier binnen somtijts gepractiseert is, dat wanneer, door ijmand, vande Supplianten, een nieuw zeijl op een nieuw off out Schip wert gelevert om 't selve nnaar Contant geld, off binnen 's jaers te betalen, en daar nae gebeurt, dat Soodanigen Schipper onmagtig wert, off insolvent Comt te overleijden, de Supplianten opde penn: van 't selve Schip, en Zeijl geprocedeert geen preferentie voor een Schepen kennisse off Beijlbriev hebben gehadt, als alleen maar Soo veel de reparatie Importeert, Soo die binnen de twee Jaren voor de insolventie is gedaan, werdende de Supplianten met hunne verdere pretensie gealeten regt van Concurrentie, 't geen niet alleen ten hoogsten preindiciabel is voor de Supplianten, nemaar Oock het Crediet vande Schippers, comt te Stremme, en(de) geconsidereert, de Supplianten bedugt Sijn dat d'heeren Schepenen Commiss.n vande Desolate Boedels in der tijd, voor wien de voorsz. Saacke ten eerster Instantie geventileert moet worden, in het formeren van har advijs, haar toe derselver
merckelijk naerdeel misschien meerder naar voorgaande Exempelen, en d'Observatie hier ter Stede, Souden mogen reguleren, als naar het geene de Supplianten vermeijen, het regt inde voorsz. gevallen ter dicteren, sijn de selven te raede geworden, haar met voorige reverentie aan uw Ed.e Gr. Agtb.e 't adresseren, Ootmoedelijck versoeckende, dat derselver goede geliefte mogte wesen, omme de Supplianten, bij resolutie off keure te accorderen, en toe te staan, dat in cas, aan Insolventie van eenige Schippers, de selven op de penningen vande Schepen en Zeijlen, geprocedeert, voor een Schepen kennisse, off beijlbriev, Sullen hebben regt van preferentie, ter beloop van derselver geleverde zeijlen en gedane reparatie, en in Cas van solventie, bij wanbetalinge gequalificeert de Zeijlen, vande Schepen te mogen weghalen, mits alvorens daar toe hebbende geobtineert consent vanden Ed.e heer presederende Borgemr. in der tijt, naar het Exempel en de gerecipieerde practijck in andere Steden, Twelck doende etc: (was onderteijkent) Matthijs Bacx, Laurens de Jongs, Francois Reus, Corns. Ranck, Pieter van Wingerden, Jan van Welles, Corns. Ouwboter, C. Verbroek, Alexander van Pieterson.
Aande voorsz. Request was geannexeert.
A: heeft aan en ten behoeve van het Schip van B: gemaackt en gelevert eenig Seijlwerck tot reparatie en verbetering van't selve welcke Schip naderhand bij C, bij Executie is (ver)coft omme sijn Custing penn. te becomen dog daar is geen preferentie gehouden, de vrage is off de voorne. A gesondeert is het gesublusteerde Schip tot Sparendam Sijnde de woonplaetse van A: te arresteren en(de) sijn agterwesen als hebbende legael (ver)band, daar aan te consequeren,
Dinckt (onder correctie) nademaal het gemelte Schip na regten (ver)slaan wert verbonden te Sijn voorde Zeijlen off het gene wijders tot reparatie van het selve Soude mogen Sijn (ver)streekt, blijckende exl. v A. qui pact in pigno, item ex l Seq: B item l: 26: A de rel: auth. indispostie C 34 tit; et ex nonel: 97 S.3 gelijck oock tot dicere maken (ver)staan en geoordeelt is, dat daaromme den voorne. A: behoorde (ver)staan te worden geregtige te sijn omme het gemelte schip te doen aresteren, omme van het Selve als
Sijnde legaal hijpoteecq sijn agterwesen, te consequeren Sonder dat door de verroepinge van't selve Schip bij Ex.e gedaen den voorne. A (ver)staan aan werden van sijn legaal hijpotheecq gesoustereert te zijn,
Aldus gedaan en geadviseert binnen Alckmaer opten 27en Agustij 1649, onderstont en(de) was geteekent Alensbroeck, lagerstont legit et approbavit den 6en September 1649, en was geteckent Corns. Backers nog lager Stont, gesien bij den ondergesz. de bovenstaande Casus ende advijs daarop gevolgt.
Dunckt (onder Correctie) daar bij wel en(de) ten regten geadvisseert te sijn; en(de) Schoon de Executie al behoorlijcke mogte gedaen wesen dat des niettegenstaande den Cooper staat te versorgen dat de penn: in Consignatie gebragt werden, ofte andersints 't legael hijpotheecq; wel mag werden (ver)volgt, en(de) opnieuws aangesprooken, derhalven, Wij ons daar mede Confirmeren, datum 4en december, en was geteekent, Hendrick Druijff, H: Heijkens (onderstont) naar voorgaande Collatie Soo hebben wij ondergesz. Schepenen van Sparendam bevonden dit bovenstaande met het principale is komen te accorderen, tot Sparendam den 24e April 1697 (was ondert.) Claas Tas, Volkert Claas.
Jacob Meeuwisz van Sanen vercoopt den 26en Meij 1662 Pieter Gerrits kaag schipper, tot Amsterdam een nieuw Zeijl op desselfs kaeg toen al oudt zijnde, te betalen binnen 's Jaars waar naargebeurt is, dat de selve kaegh neven s't voorsz. Zeijl (den Coopers insolvent overleden Sijnde) door de Camer vande Desolate Boedels int Jaar 1663 is (ver)cogt en alsoo jegenwoordig, onder de Crediteuren vande voorsz. Pieter Gerrits wert gedisputeert over de prioriteijt op de penn. van de selve kaag schip en Zeijl geprocedeert; Soo word gevraagt off de voorsz. van Sanen als (ver)cooper en Leverancier, van't gemelte Zeijl, op de selve penn. geprefereert voor de Schepen kennisse bij de voorsz. Pieter Gerrits ten behoeve van eenige van sijne Crediteuren voor dato van dese leverancie (ver)leden, en off hem oock absiteert dat hij dit zijl, heeft (ver)cogt om binnen 's Jaars te betalen.
Gesien de bovenstaadne Casus profitie en de vrage daar uijt geproponeert,
Dunckt onder Correctie dat de voorsz. van Sanen naar practijcque hier ter Stede gerecipoieert op de voorsz. penningen ter beloop van sijn Zijl, voor de voorsz.
Schepen kennisse is geprefereert, om dat een leverancier, Sonder onderscheijd, off hij aan een oud (AB) off een nieuw Schip, heeft gelevert, privilegie heeft voor de hijpothecaire Crediteuren groting NB Liv 2 part ijver n ten derden verba, te boven matth de auctionis lib 1 Cap 29 no. 35, aede ommo cur hell, decus 35 eu Sulcx oock is tot meermalen bij de Eed.e heeren Commiss.n vande desolate Boedels indier wegen (ver)staan, gelijck onder anderen op den 22en martij 1663, inde Sack vande voors. van Sanen selff als leverancier van een nieuw Sijl, aan het nieuw veerschip van Abraham Adriaensz van Rijck, Contra Melchior en Balthasar Rubijn houders van een Schepen kennisse, nog op den 13en december 1658, in en ontrent den Boedel van Corns: van Gesel, en het Schip de Druijff, alwaer de Leveranciers sij (ver)claart geprefereert voor Hermanus Anna ingelijcx houden van een Schepen kennisse, welcke vonnisse bij appel en verdere provocatie eerst door de heeren Schepenen alhier en daar na bij den hove provinciaal in Holland is geapprobeert; waer bij komt Seeckere uijtspraack bij de heeren
en Mrs. Petrus Cloeck en Benedictus Ingels en(de) Paulus de Ligue op den 22e Januarij 1663, gedaan, en bij de gemelte heeren Commiss.n daegs daaraan geconfirmeert en ter Camere geregistreert raakende de proriteijt vande Crediteuren van Corn.s de Bruijn, Schipper van't Schip de Bruijnvis, ubi in posterioriby terminis is gearbitreert, Sonder dat hem Obsteert voor gemelte inde tweede Vrage van het regt van hijpotheecq, en word geensints minder om dat het Sub Conditie, off indien word gecontraheert, en het geven van dog beneemt wel den Crediteur de magt omme terstont te mogen Eijsschen moet niet sijn prioriteijt, want anders Soude een Schepen kennisse, inhoudende op Seeckeren tijd te betalen en alsoo te boeck gestelt sijnde 't regt van preferentie (ver)kiesen, 't welck abswedis videatur mantth. de auctionis d'Capique.
Aldus geadviseert in Amsterdam 20e xb 1663, was geteeckent Pieter vander Graft, onderstont, de Saack is bij vonnisse van de Camer Geconfirmeert in martio 1664.
Item 14en Januarij 1687, tusschen Simon Jansz Schoten Seijlmaakers, tegens de Curateur over den Boedel van Dirck Claas Hartloop.
Achtervolgens de Compromise opden 31en Julij 1690, voor Jacob Mathan notrs. en(de) getuijgen ogeregt tusschen Pieter Laen, mr. Seijlmaker woonende tot Hoorn, voor hem selven en(de) ver)vangende, en sigh sterckmakende voor Teunis, en(de) Frans Claas Bruijnvis, timmerluijden, en Arie Corns. Helligman ter eenre, en(de) Pieter Dircxe Noomen, woonende tot Sardam ter andre Zijde, Sijnde voorn. parthijen neffens haar resp.e assistenten, voor Ons ondergesz. arbiters gecompareert en naar dat wij hare mondelinge deductie hadden gehoort, en(de) voorts. gesien hare Stucken en minumentse onder ons geëxhibeert, en op alles geleth daarop (ons bedunckens) eenig reguard te nemen stond (sonder evenwel in dese requard genomen te hebben, op eenige papieren, die
niet na behooren met Zegelen sijn (voor)sien geweest) Soo verclaren wij ondergesz. (ver)mogens en in Cragte deses vande voorsz. Compromisse naar oude uijtspraack, mutsdensen;
Dat de voorsz. Pieter Laen, mr. Zeijlmaacker Soo voor hem, Selven als voor en(de) van wegen Teunis en Frans Claas Bruijnvis, Timmerluijden, mitsgaders Arie Corns. Hellingman, voor wien hij de rato heeft gecaveert gehad, op het Schip off den damlooper voor desen gevoert bij Schipper Jan Weken, en nu bij Schipper Jan Kees Soon, Kleijbroek tot Sardam is geprefereert, met de Zomme van tnegentig guls. veertien stuijvers en agt penn. reste van een Zeijl mitsgaders van t geen 10:2 beijde over reparatie en alle respectivelijck gelevert en gedaan aan off tot het voorsz. Schip off damlooper en dat selfs voor Pieter Dirckse Nomen, off wel de Bijlbrieff die hij op het voorsz. te Spreecken heeft met Compensatie van kosten en reserve om dese de interpetreren (is't not) aldus gearbitreert in Amsterdam, den 26en October 1690 was geteeckent Johan Hartogvelt, A. van den Ende.
In margine vande voorsz. Requeste komt voor appostille.
De Camere alvorens op dese nevenstaande requeste te disponeren, Committeert d'heeren Becius, en de Vries Schepenen deser Stede, om dese Requeste, en de geannexeerde Bijlagen, t Examineren en(de) haar Ed.e Grt. Agtb.n daar op te dienen van hare Consideratie ende advis. Actum in Dordt. den 19en november 1697 Ende was onderteijkent Johan de Witt.
Aande Ed.e etc:
Edele Achtb. heeren.
Gesien bij deeckenen van den Schiptimmerluijden Gilde binnen dese (voor)sz. Stede Seekere requeste gepresenteert aan de Camere Judicieel derselver Stad, bij eenige van de Seijlmaakcers aldaar ter Stede tenderende om met het beloop van hare geleverede Sijlen en gedane reparatie te hebben regt van preferentie
voor de Bijlbrieven op de penningen van de verkoopinge van de Schepen en(de )Seijlen procederende, mitsgaders omme in cas van Solventie bij wanbetalinge te hebben van parate Executie en(de) dat Sulcx bij resolutie ofte keure Soude mogen werden toegestaan, als mede den Schriftelijcken appoinctemente van welgemelte heeren Commiss.n om iegens de selve te dienen van berigt; deden de selve ter obedientie vandien Seggen, dat terwijle met het (voor)sz versoek van de gemelte Seijlmaackers Claarlijck werd te kennen gegeven, dat sij luijden het vorsogte regt van preferentie noijt voor desen en hebben gehad, maar in tegendeel dat het selve altijt is gegeven geweest aan de Scheeptimmerluijden hier ter Stede over serselver bijlbrieven, dat daar uijt van selfs volgt, dat Soodanigen resolutie ofte keure bij den Ed.e geregte deser Stad, (onder reverentie) in weerwil van de gemelte Scheeptimmerluijden niet en kan worden genomen off gemaekt, veel min dat Sulcx oock Soude konnen geschieden buijten de approbatie van haar Ed.e Gr. Mog. de heeren Staten van Holland en West Vriesland, als Souverainen vanden Lande; behalven dat als Soodanigen resolutie ofte keure
ofte keuren al Soude kunnen werden genomen (des neen) dat de selve soude aanloopen tegens, het gemeene regt, mitsgrs. de tot nog toe geobserveerde practijcq, en(de) naar Sig Soude Slepen eene Seer Schadelijcke en(de) onredelijcke Consequentie; want wat het gemeene regt aangaat, 't selve brengt duijdelijck mede dat immers op imants eijgen goed geenen anderen, voor dat dien eijgenaar voldaan is, jan hebben off pretenderen eenig regt op dat eijgen goedt, dat nu de Schiptimmerluijden met het beloop van hare Bijlbrieven werden gehouden en(de) erkent als eijgenaers van die Schepen, waarop Sij de Selve bijlbrieven Sijn hebbende blijckt uijt de Ordonnantie vanden xlen penn. op de Schepen bij welgemelte haar Ede. Gr. Mog. gedaen emaneren, als in de welcke gevonden word, dat de voorsz. bijlbrieven als haer oorspronck hebbende op den eijgendom van de Schepen, aan de (voor)sz. Scheeptimmerluijden als makers van de selve daaromme van de betalinge vanden xlen penn. Sijn geëximeert, en(de) bevrijdt door dien de (voor)sz. Scheepstimmerluijden geen nieuw verband in de selve bijlbrieven bekomen maar alleen behouden haar eijgen
pand tot beloop van de Bijlbrieven maar het geen (onder reverentie) in dese is decisoir, is dat meergemelte heeren Staten Expresselijck hebben geordonneert dat, alleenlijck regt van preferentie Sullen hebben (ver)banden, waar van den xlen penn. is betaalt, uijtgesondert (ver)banden gedaan op weeskamers regt, off oock daar uijt kragte van legaal hijpoteecq word geeijst etc. Sonder dat het Selve onder eenigerhande preetaxt, uijt gelijckheijd, van reden U.a aff andersints werden geëxtendeert Sal mogen werden tot eenige Casus, in de welcke uijt kragte van eenige Constitutien off Octroijen van ons als Souverain vanden Lande, van eenige keuren van de Steden, van eenige ingevoerde Castuijmen off andersints buijten de Expresse dispositie vande opgemelte beschreven roomse regten preferentie Soude moge plaats hebben, alles op poenen etc, wat nu de pracktijque aangaat, des wegens werd gerefereert tot de resp.e gewijsdens vanden watergeregte binnen deser Stede, alwaar gevonden sal worden dat buijten geheugenisse van menschen dat regt van preferentie aan de voorsz. Scheeptimmerluijden altijd is geadindiceert en(de) toegewesen
Ende beroerende eijndelijck de onredelijcke Consequentie, Soo is notoir dat bij aldien het voorsz. versoeck aan de (voor)sz. Seijlmaakers wierde geaccordeert dat daar uijt Soude volgen, dat een Zeijlmaacker hebbende verkoft een Zeijl voor hondert gul. off meerdere Zomme, en(de) dat Seijl out en(de) versleten en Sulcx niet waerdig Sijnde Soo veel Stuijvers als de (voor)sz. gul.s ten tijde als de schuijt niet het Zeijl wierde (ver)kovt, egter sijn volle Somme Soude treckken, en dat notanter vanden romp van't Schip, dat niet veel merder als 't beloop van 't Seijl Soude konnen waardig sijn, waar door den Schiptimmerman, Sig van Sijn eijgen goedvindende versteeken, in die Staat Soude konnen te geraacken om Sijn arbeijtsluijden, dat gantsch arm volvk en in Seer groote meingte van marschen is bestaande (als vermits een Scheeptimmerman alleen, meer arbeijts volck, is houdende, als alle de Seijlmaackers, hier ter Stede gesamentlijck komen te doen) niet te konnen voldoen nogte oock niet de resp.e kooplieden hier ter Stede, van de welcke Sij haar houtwaer van de Schepen, werden gemaackt komen te koopen, die alle hier door Seer
groot nadeel Soude hebben ende lijden Omme nu en laasten te komen tot de middelen op de welcke het (voor)sz. versoeck werd gefondeert, bestaende eeniglijck daarinne, dat toe Amsterdam, Alkmaar en andre plaatsen haar (voor)sz. versoeck als een constante practijck is gerecipieert 't geen kortelijck hier mede word bewantwoord, dat het (onder reverentie) meerder beslaat in dese Stad, Sijnde de outste van alle andre Steden deser provintie, over eenkomende met het regt, de practijcq, mtisgrs. de reden en(de) billickheijd, als daar van aff te gaan, en Sig te reguleren naar een practijke in andre Steden (Soo de Selve aldaar mogte Sijn) aanloopende tegens alle regt, reden en(de) billickheijdt, weshalven de v(oor)sz. deeckenen als verserende in andre luijden haar Saacke en(de) van een Seer groot aanbeland en(de) Importantie opt allergedienstigste sijn versoekende aan opgem.e heeren Schepenen Commiss.n en(de) adiunct alvorens aangaande uijt de brengen, te willen Innemen de Consideratien vanden opgemelten watergeregte, als dese Saacke oock grondelijck kundig en(de) bewust sijnde, En(de) dat voorts welgemelte heeren
Commiss.n en adjunct het daar heenen gelieven te dirigeren, dat op de (voor)sz. requetse mag werden verleent nihil, gevolglijck die Saacke blijven ende gelaten Soo van oudts binnen dese Stadt is onderhouden en(de) gebruijckelijck geweest, mitsgaders de Seijlmaakers gelast diergelijcke versoeken noijt meer te presenteren, ter meer daaromme dat op den xle October vander Jare 1533 alhier ter puije bij forme van een wet is affgekundigt, dat vortaan niemand en Sal op eenig Schip, want off groeijinge regt mogen maacken off Spreeken, Soo wanneer 't Selve vanden Timmerwerff, en(de) buijten de haven is geweest; datt die gene die daarop eenige waterbrieven, handschrift off andere Obligatien Sprekende hebben (onderstont) Implorerende uEd.e agtb. nobile et benigium officium Indicis.
Aande Edele etc:
Gesien bij de resp.e Zijlmaackers binnen desen Stede, Seeckere Schrifture
van antwoort, bij ofte van wegen dekenen van het Schiptimmerluijde Gilde, tegens den requeste uijt haar alelr name gepresentert, aan heeren Commiss.n ingedient Seijde in voldoeninge van het mondeling appoinctement daarnevens verleent, en tot volcome destructie vande positiven bij de voorsz. Rescriptie vervat; door haar Supplianten niet anders versogt te sijn als alleen, dat gem.e waertoe genoeghsaam Selver naarden beschreven regten sijn bevoegt, als namentlijck dat aan haar Supplianten bij insolventie ofte Executie aande Schippers te vallen, Soude mogen volgen regt van prioriteijt, ende preferentie op de Zeijlen bij haar aande Selve vercovt, alsmede de reparatie daar aan gedaan, ten minsten voor Soo verre de penningen daar van te procederen, Sullen comen toe te reijken; waar toe omme redenen bij den requeste vande Schiptimmerluijden selver gemelt, ondervonden, Sal werden Sij Supplianten geregtigt te sijn;
als onderstellende dat op ijmants eijge goet, egeenen anderen kan hebben ofte pretenderen eenig regt, voor dat den Eijgenaar voldaan is, Dat uijt dien hooffden de Ordonnantoe opden XLen penn. over de Schepen bij haar Ed.e Gr. Mog. gedaan emaneren, oock comt mede te brengen, dat op de Bijlbrieven die sij op de getimmerde Schepen comen te houden, als werdende geconsidereert voor geen nieuw verband, maar alleen tot Securiteijt van haar eijgen goet, geen XLen penn. Sal werden betaalt, maar die daarvan werden gehouden voor geëximeert, waaruijt Sonneklaar van Selfs profeneert, de voorne. Schiptimmerluijden uijt kragte van haren Bijlbriev oock geen verder verbant te connen hebben dan op den romp van het Schip dat alleen bij haar is gemaackt, Sonder dat dit regt van preferentie Sig kan Extenderen tot Zeijlagien en(de) reparatien vandien, van het voorne. Schip et Sec ad instruendam.
navim gelevert waar over als Sijnde goederen een ander toebehoorende Soo uijt een generaal verband mede preferentie Soude willen Sustineren notoire den XL en penn. Soude moeten sijn betaalt; Ende naardien dan hier door comen te vervallen alle de andere Stelleingen, wegens de Consequentie daarop gemoveert, als niemand werdende benadeelt, die het sijne comt te houden, dat hier volgens haere Bijlbrieven de Schiptimmerluijden Soude doe op den romp van het Schip en(de) ter Contrarie tegens regt en(de) reden is, dat oock Soude werden bevoordeelt door de leveranctie bij een ander gedaen; Ende wat belangt de gewijsdens, die tot dato toe bij het watergeregt deser Stede, Contrarie dit gedaan versoeck Soude mogen Sijn geslagen, dat die alwaert Selver volgens dispositie vande beschreve regten, voor toecomende een Contrarie keure wert versogt waar naer dit tot voorcominge van disputie Soude werden gereguleert, van geen aanschouw en(de) connen Sijn; Ende dat oock wijders uEd.e Gr. agtb. tot het maaken en(de) amplieren van keure binnen
hare Jurisdictie ten vollen sijn gequalificeert, en(de) dat oock dagelijckt connen te useren, als oock een exempel Selver uit eijnde van het request van de Schiptimmerluijden overgegeven wert aan gewesen, bij welcke kuere oock geensints tegens de Ordonnantie van haar Ed.e Groot Mog. ten reguarde vande XLe Penningh geëmaneert, Soude werden aangegaan, vermits daarbij niet Soude werden toegestaan een een regt van preferentie op een andermans goet, maar Soo veel als ten reguarde vande Bijlbrieven, alleen maar verclaart, dat den eijgendom vande voorne. Zijlen, aande Schippers niet en Soude overgaan, dan alvorens de Cooppenningen vandien ten volle aande Zeijlmaackeren ofte leveranci(e)ren Soude Sijn voldaan, Soo dat die Schippers insolvent comende te callen, ofte hare goederen bij Executie werdende vercogt, de gemelte Zeijlmaakeren, ofte leverancieren, Soude hebben het regt van hare goederen te naderen off andersints de penningen
daar van geprocedeert, tot voldoeninge van haar agterwesen, te trecken Sijnde de eijgene equiteijt en(de) reden voorde Zeijlmackers belangende de geleverde Zijlen als ten reguarde vande Schiptimmerluijden, wegens de preferentie op den romp van het Schip, vermits dese prerogativen aan haar alleen maar werden, toegestaan, en(de) geconcedeert tot aanquekinge vande navigatie en(de) Commertie, waar toe Soo wel als het lighaam van het Schip de Zijlen oock werden gerequireert, Ende naarden dan wijders oock daaraan gelegen leijt, dat de Schipper die dickwijls van Soo veel contant gelt, en(de) Credi(e)t niet en Sijn voorsien aan't varen worden geholpen, waartoe dan noodig is, omme dit Credit te stercken, dat aende(re) Zeijlmakers Soo wel als de Schiptimmerluijden ijder wegens Sijne leverantie het regt van Eijgendomme op hare geleverde goederen, ter tijd en(de) wijle toe die ten vollen Sijn betaalt comt te (ver)blijven; Soo keeren Sij Supplianten Sig tot uEd.e agtb.n reverentelijck
versoekende, Soo als in andere voorname Coopsteden naar alle regtmatigheijd, en(de) Billickheijd werdt gepractiseert, dat tot voorcominge van verdere Differenten, bij resolutie ofte keure van desen Ed.e geregte mag worden vastgestelt, en(de) aan haar Supplianten geaccordeert, dat in Cas van insolventie van eenige Schippers Sij op de Zeijlen door haar aan de selve gelevert, ofte de reparatie daaraan gedaan, mogen hebben regt van retentie, off andersints opde penningen vande voorsz. Zeijlen geprocedeert, voor alle andere Sullen hebben regt van preferentie, en(de) in Cas van Solventie, bij wanbetalinge gequalificeert, de Zeijlen vande Schepen te mogen affhalen, als haar Eijgen goet, mits alvorens daar toe hebbende geobtineert Consent vande heer presiderende Borgermeesters inder tijdt 't Welck doende etc:
Aande Edele etc:
Deeckenen vanden Schiptimmerluijden Gilde, gesien hebbende seekere requeste van Repliecq bij eenige vande Zeijlmaackers aan uEd.e Gr. Agtb.n gepresenteert, dedende daar jegens duplicerende Seggen, dat de voorsz. Zeijlmaackers naar Examinatie vande rescriptie van wegend e Schiptimmerluijden overgedient vande iniquiteijt en(de) de notoire onregtmatigheijd van haar versoekebij requeste gedaan, Sijnde overtuijgt als (ver)soekende geprefereert te Sijn met het beloop van hare Zeijlen, op de penningen geprocedeert vande vercogte Schepen Soo wel als vande Zeijlen, ende adt voor de Bijlbrieve d'selve althans daar van affgaan en(de) haar voorsz. (ver)soek, dressere en(de) verandere als d'welcke nu bij repijcq (ver)soeken gepreferert te sijn, op de penn. alleenlijck vande (ver)vogte Zeijlen geprocedeert; dog alvorens oock dit even ongefundeert versoek nader
te debatteren, Soo vinden de voorsz. Schiptimmerluijden haar genootsaackt uEd. Gr. Agtb. bij desen te remonstreren dat er niet meer redelijck is, en(de) met het regt en(de) practijcq overeencomende, als dat een Eijssr. off requirant Sijne Conclusie off versoeck altererende altijd werd gecondemneert in de costen ter dier Saake gevallen, derhalven dat de requiranten van haar eerste (ver)soek Sijnde affgegaan, en(de) aande gerequireerdens dieswegens verscheijdene kosten hebbende veroorsaakt, daar inne (onder reverentie) behooren te werden gecondemneert, en(de) niet alleen inde costen reets gevallen, maar oock nog verder bij de gerequireerdens in desen te Supporteren, ter oordaake dat bij der gerequireerdens rescriptie volcomentlijck is aangetoont dat selfs het veranderde versoek (omme opde penningen vande (ver)cogte Zeijlen geprefereert te sijn) in alle deele is onredelijck, tegen't regt, tegen de gewijsdens, en(de) van een pernicieuse Consequentie, onredelijck om dat men ijemand tragt te
ontnemen een regt dat hij uijt cragte vande wet heeft, en Sigh Selfs tot eens anders Sschade wil verrijcke, tegen 't regt, als daar is klare en(de) uijtgedruckte Letter vande ordonnantie bij haar Ede.e Groot Mog., op het Stuck vande XLe penning van(de) Schepen gedaan emaneren dicterende dat de bijlbrieve Sijn geëximeert vande betalinge vande XLen penn., en(de) evenwel hebben regt van preferentie tegens de gewijsdens vanden Ed.e watergeregte alhier, bij d'welcke boven memorie van menschen uijt kragte vande bijlbrieven de Scheeptimmerluijden altijd, Sonder dat het selve bij ijmande, veel min bij de Zeijlmaackers is gedisputert Sijn geprefereert geworden, en eijndelijk een (ver)soek van een Schadelijcke Consequentie, als Soo wanneer Soodanigen keure aande Zeijlmaakers Soude mogenwerden toegestaan, (des (ver)trouwt wert van een) de Scheeptimmerluijden alvorens Sij aanneme een Schip te maaken, vande Schippers Soude
moete affverge off Borge off gereet gelt, het welcke alsoo de Schippers geen van twee konnen voldoen, d'selve haar Sullen begeven naar die plaats alwaer haar Sulcx niet wert affgevordert, waar door dan de gantsche Scheepmakerije waar van alhier ter Stede, wel meer als vijff hondert mensche bestaan, en(de) noijt een van die tot diaconije armen een vervalt ter oorsake in Cas van armoede het voorsz. Gild d'selve onderhoud 't eenemael Soude Sijn geruineert en(de) te niete loope, en(de) alsdan oockl te gelijck de Seijlmakerije behalve het groote voordeel dat de Stadt en(de) een groot gedeelte vande ingesetene vandie, door Scheepmaekerije komt te genieten, bovedient dat oock daarmede aande Scheeptimmerluijden Soude werden infrutieus en(de) illusoir gemaakt Soodanigh ordonnantie, als Jongst bij dese Ed.e geregte op het Stuck vande Scheepmakerije en(de) in faveur vande Commercie en gemeene ingesetenen alhier is gegeven wert bij de Schippers wert belast hare
Schepe alhier te moeten laten maaken: het werd derhalve abusivelijck bij de requiranten requeste van replicq geallegeert, ende daaromme oock niet aangewese dat d'selve alleenlijck versoecke dat gunt waer toe Sij nabeschevene regten Soude sijn bevoegt, daer ter Contrarie het voorsz. (ver)soek direct tegens 't regt reden etc alle 't voorsz., is aanloopende waar bij nog komt dat de zeijlmaakers uijt kragte van dat pretente beschrevene regt noijt ofte noijt tegens de bijlbieve regt van preferentie hebbe derve Sustinere en(de) nog minder op een veroiert pretext als off de Zeijle, na dat de selve vercoft en(de) gelevert ware Soude sijn en(de) blijve het eijgen goed vande Seijlmaackers, gelijck d'Selve nogtans in hare voorsz. repliecq hebben gedaan posere, en(de) dat als de Schiptimmerluijden oock op de Zeijle Soude geprefereert worden, oock daar van volgens de Ordonnantie den Xlen penn.
betaalt moeten werden, ende dat de Bijlbrieven maar alleen geëximeert Sijn in opsigte vanden romp, van het Schip, want daer tegens dient geconsiderert dat het naar regte resoluijt is, dat een vercogt en(de) gelevert Zeijl, niet meer blijft het Eijgene Zeijl vanden vercooper, naardien door de Coop ende leverantie den Eijgendom overgaat opden Cooper, den welcken alsdan daar van eijgenaar Sijnde, alsoo het toegetaeckelde Schip Soo als het rijd en(de) Zeijlt, bij den bijlbrieve verbind, en(de) van slulxk (ver)band op het geheele Schip gedaan, bij de voorsz. Ordonnantie vanden 40e penn. vande Schepen wert (ver)claert vrij en geëximeert te wese; Sonder dat de voorsz. Ordonnantie de voorsz. Exemptie restringeert, alleen tot den romp van het Schip Sonder daer onder te begrijpe, het ijserwerck masse, blocke, touwe en(de) Seijle maar in Generaale terme van het Schip Spreekt, en(de) vande (ver)bande
op het Selve gemaackt, dewelcke immers notorie niet eerder werde gepasseert voor dat het Schip is toegerust, en(de) den Schipper van masten touwe en(de) Zeijle etc: alsoo Eijgenaar geworden is, dat de van alsulcke verbande in dier voegen gedaan, geeen Xlen penn. sal werde betaalt maar dat aande andere Zijde de Zeijlmaackers in Cas sij geprefereert movte werde, ingevolge van de Ordonnantie Soude gehoude Sijn XLe pen. te betale, overmits d'selve niet sijn verclaart daar van geëximeert te moete wese; nu autem is het bekent dat de selve noit bande op Zijle hebben, veel min dat daar van XLe penn. wert betaelt, involge dat da met het maake van een keure als in desen is (ver)sogt notorie Soude werde tegen gegaan de voorsz. Ordonnantie om welcke redenen dan oocl uEde. Gr. agtb.n (onder ootmoedige reverentie) niet en sijn ae(n)voegt off gemagtigt Soodanigen keure te maake, waar mede onder
andere oock Soude werde benomen een regt, 't welck ingesetene van andere Stede Competeert uijt k(r)agte vande beschreve regten, en(de) Ordonnantie Confirmatoir vande Souverain van den Lande, Sonder dat hier jegens opsteert dat bij der req.te repliecq gesegt word, als off bij der gerequireerdens rescriptie in het eijnde Soude geallegeert wese, dat inder derselver reguarde, eene keure bij den Ed.e geregte alhier gemaackt is, want aldaar niet wert gesegt van eene keure die toen bij de gemelte geregte is gemaakt, maar alleenlijk dat opden XIe October vanden Jare 1533, de beschrevene regten vande Schiptimmerluijden op nieuws vanden puije vanden Sadhuijse Sijn afgekundigt ten eijnde het een ijgelijcke meer kennelijck Soude Sijn En werde, dat in Cas van insolventie geprefereert word de Oudste waterbriev voor al, en de Jongste waterbrieff hebbende voor de oudste obligatie off handteijken, op ten
Selven Schepe Spreeckende, mitsgrs, dat niemand regt op eenigh Schip, want, off groeijine Soude maaken, als het vanden Timmerwerff en(de) buijtten de haven is, als die gene die daarop eenigh Waterbrieff heeft, gevolglijck, oock den Zeijlmaaker expresselijck dar bij is uijtgeslote als de welcke geen Waterbriev is hebbende, ende daaromme ter meer uijtgesloote om dat een Zeijlmaacker Sigh ligtelijcke kan dien betalen van Sijn Zeijl, als de Timmerman van Sijn Schip, overmits het Zeijl van een geringe importantie is, in Comparatie van het Schip ten andere om dat een Zeijlmaacker Ordinarelijk de helft vande preijs van't Zeijl bij de leverantie ontfant, en(de) de wederhelft te langste naar een Jaer daar een Timmerman Jaren moet wagten, dickwijls met eene Capitaele Zomme van f 2000 gulde, weshalve dan alhier sijnde aangetoont de ongefundeertheijd, en(de) de notoire iniquiteijt
vander req.te (ver)soeck, mitsgaders geconsidereert dat de selve moeten agnoseeren dat de gewijsdens vanden watergeregte alhier sijn gegrond op de dispoistie vande beschrevene regte bij gevolge dat er geene differente nog dispuijte oijt sijn off werde gemovert bij de Seijlmaakers omme op de Seijlen, te werde gepreferert voorde bijlbrierven, en(de) eijndelijck ende wel voornamentlijck geposeert sijnde dat het voorsz. versoeck te tijde van het presidie van(de) heer borgermeester Joh: van Neurenborg, naar Examinatie van dese Saacke is ongefondeert gevonden en(de) sulcx affgedaan; de gereq.dens devatterende de verdere middelen van Replicq bij Expresse denegratie, impertinentie, en(de) irrelevantie persiteren alsnog als bij derselver rescriptie is gedaan, namentlijck dat UEd.e Gr. Agtb.n disponerende op dese Saacke de req.ten haar versoeck gelieve te ontsegge ende de selve interdiceren diergelijcke versoecken meer te presenteren; mitsgaders
d'Selve Condemneren in de Coste de gerequireerdens, in dese aangedaen (Lagerstont) Implorerende als nog op alles uEd.e Gr. agtb.n nobile et benignium Officium Judicis,
In margine vande vorenstaande eerste Reqte. van Eijsch, stont voor apostille.
De Camere gehoort hebbende het rapport van de voornoemde heeren Schepenen Commissarissen die den innehoude vande nevenstaande requeste van Eijsch, antwoord, repliecq en(de) Dupliecq resp.e, mitsgrs. de geännexeerde Documenten, gesien, ende geëxamineerd hadden, ontseijd de resp.e Zeijlmaakers binnen deser Stede haer versoeck van regt van preferentie op het montent van haar onbetaalde Zeijlen geprocedeert voor de Beijlbrieven; goedvindende, en(de) verstaande, dat die Saake blijven, en(de) gelaten sal worden, Soo van oudts binnen
dese Stad, is onderhouden, ende gebruijckelijck geweest, en(de) Compenseert de kosten van dese processe om redenen, de gem.e Camere daer toe moverende. Actum in Dordregt den XXVe Julij XVIe agtentnegentig (Ende was onderteeckent) Johan De Witt.
Laatst gewijzigd: september-oktober 2014.