Dordrecht: Herinneringen Gideon Martinus Brugman (1907-1995)
Bron: Regionaal Archief Dordrecht
Toegang: 150 (collectie handschriften)
Inventarisnummer: 2508 (8 delen)
* * * scans verkrijgbaar * * *
deel 5
Herinneringen G.M. Brugman (deel 5)
Terugblik
(in mijn leskamer op de tweede verdieping zit ik het huiswerk van mijn leerlingen te corrigeren; elke klassikale les van 2 uur 10 min. besteden aan perspectivische theorie; leerlingen twee schetsboeken; oude kranten op zolder, 1929, 24-9-1930 lichtweek Zeehaven, knoopnamen gemaakt, films met de Pathe camera, projectie bewegende beelden in de etalage; krant 3-2-1933 H.M. De Zeven provincien; Hitler; 2-12-1923 Hindenburg benoemt Schleicher tot nieuwe rijkskanselier; 30-1-1932 Hermann Goring minister van Binnenlandse zaken; 10-3-1933 Alle onduitse literatuur wordt verbrand; 1-7-1934 S.A. Complot tegen Hitler met geweld gekeerd;);
Op de motorfiets
(Joke, Tonia, Martin, achterhuis, D.K.W., zware tuinpoortdeur; opname bij Kloos (tramrails); naar Rotterdam (acht jaar in Rotterdam geweest), rijbewijs pas gehaald; veerpont, vier schroeven; Ringdijk; botsing tegen een auto (Isota Fraschini), tien gulden schade; firma Breeman; dorp Rijsoord, Dordrechtse straatweg, Oranjeboomstraat, Koningsbrug, Willemsbrug; Witte Huis; bijna 7 jaar in de stad gewerkt en gestudeerd, fotografenbediende; Joke heeft met vriendinnen in Duitsland gewandeld; recht tegenover de stadhuistoren, een jaar zitten retoucheren;);
Verloofd
(Joke en ik; wandelen door de Vriesestraat, vroegere vestinggracht; Boogjes, een stuk muur van 50 meter land, huizen dat mijn grootouders - v.d. BERGH - in 1890 lieten bouwen, mijn vader heeft als knaap hier de eerste steen gelegd; tante Eva, Vriesestraat 36; 23 juni verlovingsfeest, Bloemendaalseweg, Santpoort; Merwesteynpark;);
N.S.B. leiding ontmaskerd
(brochure, F.W. Wessels);
Trouwplannen in 1938
(drie jaar verloofd; Martin is 30, Joke is 27 jaar; vader, moeder en Tonia verhuizen naar de Kon. Wilhelminastraat; huwelijkse voorwaarden notaris Jan de Boer te s-Gravendeel 23-9-1938; Joke's vader is al anderhalf zien en bedlegerig; huwelijk in Dordrecht en niet in Santpoort; gepland op 5 oktober; Joke's vader overlijdt op 62 jarige leeftijd; huwelijk verplaatst naar 12 oktober; begrafenis 29 september; 28 september is Martin jarig; 12-10-1938 stemmig zwart mantelpak);
23 Augustus 1939 Examen Tekenen M.O.
(drie jaren besteed aan de studie voor de akte tekenakte M.O.; 50 candidaten van de Acdenmie aan de Prinsesse gracht te Den Haag, tien dagen; vijf jaar avondacademie, drie jaar eigen studie thuis, overdag in het fotobedrijf; Verburg uit Arnhem;);
28 Augustus 1939 Nederland mobiliseert.
(Koos Rienstra; Ambachtsschool Hillevliet 90, Rotterdam, dir. Jac. Schijff;Staatsdiploma Lager Onderwijs, eigen tekencurus in Dordrecht, klassikaal, 15 leerlingen; drie avondedn les geven aan eletriciens, instrumenmakers, metaalbewerkers en timmerlieden)
Ambachtsschool Hillevliet.
(volgende dag Ambachtsschool Hillevliet; mijnheer Schijff, mijnheer Meesters (tien jaar geleden van de academie); vanaf 1936 les gegeven;);
Mijn debuut als leerkracht in Rotterdam.
(station Feijenoord; lokaal 28;)
Rouwkaart N.S.B.
(28 Augustus 1939 Nederland mobiliseert.)
Koentje.
(boodschap loodgieter; Steenstraat, Hofstraat, schoolgebouw met bordes, gemeenteschool 1-2, hoofd Van Mourik, 26 jaar geleden op school geweest; boekhandel van de Wetering in de Vriesestraat; Koentje uit de Marienbornstraat (van de soldaten oud brood voor de konijnen gekregen); kolonel Mussert)
10 Mei 1940.
(geluid vliegtuigen; mitrailleurvuur; Naber; van de Weg; mislukte kladschilder; Kamsteeg; opnames werkplaatsen Schelde, Fokker, Aviolanda, Dorniers te Papendrecht; etsafdruk; schoft A.H. (Adolf Hitler); nicht Henny van der Linden met Toop haar man, gevlucht uit de Krispijnwijk, zus Nel; aannemer Kemper; kolenhandelaar van der Laan, R. Feithstraat; juffrouw Fientje uit de hoedenzaak;lage school Betje Wolffstraat; neef Huug; Witte Paard, Zwijndecht;);
Caféhouder G. Sebus.
(plankier Distelsteiger; Henny en Toop; Gerrit Sebes, vijand drong zijn cafe binnen en maakte van er een vesting van, baby van 2 maanden; Dooren, kapper in de Jacob Catsstraat;);
Een volksvrouw uit de Marienbornstraat
(een man in de Doelstraat doodgeschoten door 2 Hollandse soldaten; vrouw Blonk; restaurant NAB, Steegoversloot; Janus van de Werke, tegenover Piantoni de schoorsteenveger, zak over de dode gedaan;);
Koentje uit de Marienbornstraat (vervolg)
(Koen op klompen, konijnen, soldaten op de fiets, teil water, ringen van een oude binnenband om om hun helm te doen, zodat er bladeren tussen kunnen steken;);
Een landarbeider vertelt.
(reproductiefoto van de Bruin, Zuidendijk; Duitse luchtlandingstroepen; doden Duitsers aan de Schenkeldijk; Oude Veer, buitendijk, Wieldrechtse Zeedijk; inkwartiering;);
De Duitsers trekken Dordt binnen.
(mijnheer Silvius; Agfa Filme; Riedijk, Papendrechtse pont; Bonte;);
Oorlogsalfabet.
(A is Adolf, de bron van alle kwaad, B de Burger, die de ellende ondergaat ..);
Een wandeling door Dordrecht na overgave.
(etalageruiten beplakt met stroen papier of behangsel; pand van Bennekom totaal uitgebrand, Bagijnhof; Museumstraat/Vest; Grote Kerk witte vlag; Steegoversloot/Museumstraat, pand bloemenmagazijn Brand; militair hospitaal, rood kruis geschilderd; huis du Parant staat er niet meer, Jaap en Wies (baby 6 weken oud); familie Silvius; schuilkelder Beverwijcksplein; van Strijsingel, huis Dr. Delhez, in de tuin Duitse soldaten begraven, Döring, Esscher en Urlasz; Twintighuizen; E.M.F. fabriek; neef Bart, Hoogt; havenkantoor Draai; Dogcakesfabriek Lammen, Sluisbrug; banketbakkerij de Bont, Visstraat, schoenenzaak van Bennekom;);
Twintigurige voetreis.
(fotograaf v.d. Bergh; werkt voor firma Koopman in de Noorderstraat; Bram; Paasse in Dordrecht; Krispijn)
Een soldaat aan 't woord.
(infanterie, Muiden gelegerd; boerderij tussen Muiden en Diemen; Den Haag; vrouw van de brugwachter;); Gesprek met Adriana van Die (oud 14 jaar).
(Charlois, Wolphaartsbocht 403, vliegveld Waalhaven; klooster; granaatscherf in haar gezocht; mariniers op de Maasbrug; 12 nonnen doodgeschoten;)
Vluchtelingen
(Joke in de tuin onder de kastanjeboom; mej. Algra uit Ginneken, Gemeentelijke Kweekschool; mijnheer van Dongen; Hoogstraaten;);
Een 22-jarige Rotterdam A. Mast vertelt (deel 1).
(vierde verdieping groot pand; Boompjes; Rederijstraat;)
Bart Voskuyl aan het woord.
(oude schijnwerper ombouwen voor gebruik in het atelier; Bart Voskuyl, ca 18 jaar, bij grootvader op de Achterhakkers; tunnel Krispijn; fabriek van Lammen (waar grootvader employe is); majoor van Vlierden;);
Laatst gewijzigd: december 2016.