Maritieme geschiedenis van Dordrecht in de 17e en de 18e eeuw
Dordrecht en zijn schepen / scheepswerven / scheepstimmerlieden in de 17e en 18e eeuw
Samengesteld door historica/schrijfster H.W.G. van Blokland-Visser (Papendrecht 2016)E-mail: hwg.blokland-visser@ziggo.nl
Bij gebruik van gegevens van de website vermeld dan:
"mw. H.W.G. van Blokland-Visser, Papendrecht (website: blokland.dordtenazoeker.nl)"
Overzicht van enkele mr. scheepstimmerleiden en eigenaren van een scheepswerf te Dordrecht in de 17e en 18e eeuw
OVERZICHT VAN ENKELE MR. SCHEEPSTIMMERLIEDEN EN EIGENAREN VAN EEN SCHEEPSWERF TE DORDRECHT IN DE 17e EN 18e EEUW
Bij het afronden van dit deel van mijn onderzoek naar de Maritieme Geschiedenis van Dordrecht in de 17e en 18e eeuw, trof ik in mijn aantekeningen iets over de bouw van oorlogsschepen in Dordrecht. n.a.v een artikel van Peter Horsman, waarin de naam van een schip werd genoemd, ,,De EENDRAGT,,Met Google, kwam ik op de site van ,,BATAVIA WERF,, waar gegevens staan over het vlaggenschip van de verenigde Admiraliteit van de Republiek ,,De EENDRAGT,, dat gebouwd werd in Dordrecht in 1653/1654.
H.W.G. van Blokland-Visser
1653/1654 DE BOUW VAN HET STAATSE VLAGGENSCHIP ,,DE EENDRAGT,, TE DORDRECHT
Op de Scheepswerf van Mr. Scheepstimmerman JOOST GODSCHALCKS v/d ARENT (1602/1658 Ddr) aan de Lijnbaan/Noordendijk.
(Deken van het Scheepmakers Gilde te Dordrecht)
In 1653/1654 tijdens de 1e Engelse oorlog wordt het Staatse Vlaggenschip ,,DE EENDRAGT,, gebouwd te Dordrecht.
(150 voet lang / 38 voet wijt/ met 58 kanonnen)
In januari 1655 was het schip klaar.
Het nieuwe vlaggenschip van de Verenigde Admiraliteit van de Republiek werd overgedragen aan, Lt. Admiraal JACOB v WASSENAAR v OBDAM(1610/1665)
Het schip deed 10 jaar dienst in diverse oorlogen.
Op 13 juni 1665 tijdens de 2e Engelse oorlog, sloeg het nootlot toe voor kust van Lowestoft /oostkust v Engeland.
Het schip werd getroffen door een voltreffer in de kruitkamer en vloog in de lucht en werd daarmee de ondergang van ,,DE EENDRAGT. 404 opvarende kwamen om, waaronder ADMIRAAL JACOB van WASSENAAR van OBDAM, 5 bemanningsleden overleefden het drama.
(De bekende Marine kunstschilder WILLEM v/d VELDE (1611 Leiden/1693 Greenwich) maakte vele schilderijen en tekeningen van ,,De EENDRAGT)
,,DE EENDRAGT,, was het ontwerp van, JAN SALOMONS v/d TEMPEL (1590/1657 R.dam) Scheepsbouwmeester van de Admiraliteit van de Maze te Rotterdam. In 1652 wordt de Kiel van het schip gelegd op de werf van de Admiraliteit van de Maze te Rotterdam. Er doen zich al snel strubbelingen voor op de werf, over de financiering van het schip .Als de bouw stagneert wordt in opdracht van,
CORNELIS de WITT Jacobz (1623/1672 Ddr)
Lid van de Admiraliteit van de Maze te Rotterdam, het Schip naar een Scheepswerf in Dordrecht gesleept. Cornelis de Witt geboren en getogen in Dordrecht woonde in de Grote Kerksbuurt, zoon van een vader met een grote Houthandel in Dordrecht, hij kende de scheepswerven in Dordrecht, die in staat zouden zijn ,,DE EENDRAGT,, af te bouwen.
De keus viel op de scheepswerf aan de Lijnbaan/Noordendijk van JOOST GODSCHALCKS v/d ARENT (1602/1658 Ddr) Mr. Scheepstimmerman en Houthandelaar wonend buiten de Vuylpoort.
Voor de bouw van zo,n groot schip was veel mankracht nodig en met de assistentie van Twee Mr. Scheepstimmerlieden uit Dordrecht:
JAN JOPPEN (ca 1615/ca 1665 Ddr) met een Scheepswerf aan de Lijnbaan/Noordendijk.
JAN FRANCKEN SERVAESZ (1625/1666 Ddr) met een Scheepswerf aan de Lijnbaan/Noordendijk. Met toestemming van de Raad v Dordrecht werden ook scheeptimmerlieden van buiten Dordrecht ingezet bij de bouw van het schip.
1600/1685
Mr. Scheepstimmerman GODSCHALCK JOOSTEN v/d ARENT (1565/1650 Ddr)
Eigenaar van 3 scheepswerven:
1. Scheepswerf a/d Lijnbaan/Noordendijk
2. Scheepswerf bij de Spuipoort
3. Scheepswerf buiten de Vuylpoort
In 1650 wordt hij opgevolgd door zijn zoon
Mr. Scheepstimmerman JOOST GODSCHALCKS v/d ARENT(1602/1658 Ddr)
Bouwt in 1658 een CARVEELSCHIP (ca 75 tot 100 voet lang) voor
Reder: ADAM van CUYCKHOVEN Janz (1606/1668 Ddr)
Koopman IJzer / Hout en Zouthandel te Dordrecht
In 1658 na zijn overlijden, kwamen de Scheepswerven in bezit van
ADAM van CUYCKHOVEN Janz.Koopman te Dordrecht.
1653 /1665
SERVAES (Genefaes) FRANCKEN JANZ (1590Tiel/1665 Ddr)
Schipper/ Koopman /Houthandel/eigenaar van een scheepswerf aan de Lijnbaan te Dordrecht.
tr 1617 te Ddr Lijsbeth Schul Gerrits.
In 1640 is hij eigenaar van de FRANCKEN KEET (Zoutziederij te Hendrik Ido Ambacht)
In 1653 is hij eigenaar van een Scheepswerf a/d Lijnbaan/Noordendijk met later er naast
De Houtzaagmolen ,,HET FORTUYN,,
Hij werd opgevolgd door zijn twee zoons.
Mr. Scheepstimmerman JAN FRANCKEN SEVAESZ(1625/1666 Ddr)
tr. 1e te Ddr met Dorothea v/d Kemp Jansdr / tr 2e te Ddr met Anneke Rijcken Johans.
In 1667 is de Scheepswerf in bezit van
Mr. Scheepstimmerman SERVAES FRANCKEN SERVAESZ (ca 1626 /voor 1686 Ddr)
tr 1660 te Ddr met Emma v/d Kemp Jansdr.
1642/1665
Mr. Scheepstimmerman JAN JOPPEN (ca 1615 /ca 1665 Ddr)
1642/1665 is hij eigenaar van een Scheepswerf a/d Lijnbaan/Noordendijk.
1645/1649 bediende de draaiboom die de Riedijkshaven afsloot.
9-4-1657 (w.g.)
Bouwt een Galjootschip ,,DE DEURNE,,
Met Bijlbrief voor:
Reder: PIETER de SONT Anthonyz (1624/1700) tr 1653 te Ddr Margriet Trip Jacobs.
Koopman/ Wijnhandel / Twijnderij te Dordrecht.
Maart 1677 (w.g.)
Mr. Scheepstimmerman LAMBERT JACOBS CUYPERS.
Bouwt een SMAKSCHIP (van ca 70 voet)
Rest te betalen f 1.200,-
26-8-1704 (w.g.)
Mr. Scheepstimmerman HENDRIK CUMSIUS Janz.
Bouwt een SMAKSCHIP (van ca 70 voet)
Voor f 1.255,- voor:
Schipper: DIRK VOS Denijsz uit Nijmegen.
Scheepswerf a/d Noordendijk.
De scheepswerf werd in 1719 verkocht aan Jan Cumsius en Steven van Dorssen.
2-2-1708 (w.g.)
Mr. Scheepstimmerman JAN v DRONGELEN Abrahamz (1674 Ddr)
tr 1695 te Ddr met Henriette Tack Hendriks.
In 1712 is hij lid v/h Scheepmakers Gilde te Dordrecht.
Bouwt een POONSCHIP.
Voor f 900,- / voor:
Schipper: LOUIS SCHOONEBEEK Schoonebeek uit Zierikzee.
28-7-1708 (w.g.)
Mr. Scheepstimmerman JAN JACOBS CUMSIUS (1650 Ddr)
tr 1673 te Ddr met Adriana Adriaans. &
Mr. Scheepstimmerman JACOB JANS CUMSIUS(1674 Ddr)
tr ca 1700 te Ddr met Johanna van Hattem.
Scheepswerf a/d/Noordendijk.
Bouwen een SMAKSCHIP (ca 70 voet lang)
Voor f 1.000,- voor:
Schipper: JERONIMUS VERRIJCKEN te Brussel.
Scheepswerf a/d Noordendijk.
11-8-1708 (w.g.)
Mr. Scheepstimmerman WILLEM van VLUGT /
Erfgenaam van Cornelis van Vlugt Willems (1645 Ddr) &
ELISABETH RAMAKERS wed van Cornelis van Vlugt
Bouwen een SMAKSCHIP (ca 70 voet lang) /voor:
Schipper: PHILIPPUS VERSCHUERE uit Antwerpen.
Scheepswerf buiten de Sluyspoort.
25-8-1709 (w.g.)
Mr. Scheepstimmerman STEVEN v DORSSER Hermanz (1668/1744 Ddr)
tr 1700 te Ddr met Aaltje Cumsius Jansdr (1674 Ddr) &
ELSJE GATEMANS (1660 Duisburg /1725 Ddr) tr 1681 wed van
Mr. Scheepstimmerman HERMAN v DORSSER Teunisz (1631/1699 Ddr)
In 1655 is hij lid v/h Scheepmakers Gilde te Dordrecht.
Bouwen een SMALSCHIP (ca 70 voet lang) voor:
Schipper: JAN v HOOGSTRATEN Huybertz (1667-1738 Ddr) vaart op Antwerpen.
Scheepswerf a/d Noordendijk.
24-4-1711 (w.g.)
Mr. Scheepstimmerman PIETER v SANDELINGEN Leendertz (ca 1670 Ddr)
tr 1697 te Ddr met Wilhelmina Cooymans /&
Mr. Scheepstimmerman JAN HENDRIKS LOS.
tr 1711 te Ddr met Anna v Peere.
Bouwen een KRAAKSCHIP /voor:
Schipper: CORNELIS de KONING uit Dordrecht.
Scheepswerf a/d Lijnbaan.
In 1798 zijn de erven van deze Scheepswerf:
HENDRIK LOS /ARY LOS /ABRAHAM v CLOVEREN.
22-3-1717 (w.g.)
Mr. Scheepstimmerman JACOB CUMSIUS JANZ (1675 Ddr) &
Mr. Scheepstimmerman STEVEN v DORSSER Hermanz (1668/1744 Ddr)
Bouwen een FERRYSCHIP.
Voor f 1.800,- /voor:
Schipper: OBBE HARING uit Dordrecht.
Scheepswerf a/d Noordendijk.
6-6-1720 (w.g.)
Mr. Scheepstimmerman GERRIT v VLUGT Willems &
Mr. Scheepstimmerman WILLEM v VLUGT Willems
Bouwen een POONSCHIP (ca 45 voet lang)
Voor f 900,-/voor:
Schipper: JAN VERSTEEGH Heymenz (1695/1776 Dordrecht)
22-11-1722 (w.g.)
Mr. Scheepstimmerman JACOB LAMBERTS CUYPERS.
Bouwt een DAMSCHUIT (ca 66 voet lang) /voor:
Schipper: HERMAN SELIS Abrz (ca 1680 Ddr) te Dordrecht.
21-11-1724 (w.g.)
ALIDA ARDENNE Hendriks (1680) /(tr 1705 Ddr) wed v
Mr. Scheepstimmerman PIETER COOYMANS Janz (ca 1680 Breda/ca 1724 Ddr)
Op 29-12-1704 is hij lid v/d Scheepmakers Gilde Dordrecht.
Bouwt een FERRYSCHIP.
Voor f 1.800,- voor:
Schipper: MAGGIEL VERSTEEGH Heymenz (1695/1776 Ddr) te Dordrecht.
18-4-1727 (w.g.)
Mr. Scheepstimmerman DIRK UIT DEN BOGAART
Bouwt een FERRYSCHIP.
Voor f 1.900,- /voor:
Schipper: OBBE OBBES (DE HEER) (ca 1675 Joure) te Dordrecht.
15-7-1737 (w.g.)
AGNETA v TIEL Engelsdr (1670/1740 Ddr) wed v
Mr. Scheepstimmerman SIMON JANS SCHOUTEN in companie met haar zoon
Mr Scheepstimmerman JAN SIMONS SCHOUTEN (1691-1760 Ddr)
Bouwen een WEYTSCHIP(Samoereusschiop) ,,DE JONGE JACOB,, (ca 65 tot 100 voet lang)
Voor f 1.000,- gekocht /door:
Schipper: ANTHONY HOGERWERF te Dordrecht.
22-3-1739 (w.g.)
Mr. Scheepstimmerman HENDRIK COOYMANS Pieterz.(1706/1767 Ddr)
Bouwt een FERRYSCHIP,,
Voor f 2.650,-
18-1-1743 (w.g.)
Mr. Scheepstimmerman HERMAN V DORSSER Stevens (ca 1715)
Bouwt een DAMSCHUIT (ca 66 voet lang)
Voor f 1.750,- /voor:
Schipper: JACOB v/d KAA Janz (1717 Ddr) te Dordrecht.
31-7-1748 (w.g.)
Mr. Scheepstimmerman JACOB CUMSIUS Dirkz (1722 Ddr) &
Mr. Scheepstimmerman JAN v DORSSER Stevenz (1712 Ddr)
Zij bouwen een Gaffelschip ,, DE JONGE JESSE,, (74 ½ voet lang / 20 voet wijt /6 ½ voet hol)
Voor f 2.650,- /voor:
Schipper: OBBE MEYDERTS de HEER (1714/1772 Ddr) Koopman te Dordrecht.
22-8-1755 (w.g.)
Mr. Scheepsbouwer PIETER v STRIEMEN (ca 1700 Leiden) tr 1723 te Ddr met
Alyda v Dorssen d.v. Steven v Dorssen en Aaltje Cumcius.
Bouwt een BALLASTHAALDER.
Voor f 490,- /voor:
CORNELIS de VRIES Ballasthaalder te Dordrecht.
23-5-1767 (w.g.)
Mr. Scheepstimmerman GERRIT v OLIVIER &
Mr. Scheepstimmerman JAN JANS SCHOUTEN (1729/1791 Ddr)
Verbouwen het PINKSCHIP ,,DE MARY ELEONOR,,
(91,3/4e voet lang / 25 voet wijt /12 voet hol)
Het schip werd gedeeltelijk opgetimmerd.
Verkocht voor f 12.000,-
6-10-1775 (w.g.)
Mr. Scheepstimmerman STEPHANUS v STRIEMEN Pieters (1735 Ddr) tr 1763te Ddr met
Engeltje Cuypersen. &
Mr. Scheepstimmerman ARY v BRAAM Dirkz (1731 Ddr) tr 1765 Ddr met
Johanna v Striemen Pieters.
Bouwen een DAMSCHUIT
(ca 66 voet lang /15 voet wijt)
Voor f 1.350,- /voor:
Schipper: JAN SOETE uit Leiden.
4-9-1779 (w.g.)
Mr. Scheepstimmerman CORNELIS v LIMMEN (1717 /1794 Ddr) tr 1750 te Ddr met
Maria v Dorssen Hermansdr (overl: 1783 Ddr)
In 1741 woont hij buiten het Sluisje op de Noordendijk op De scheepswerf van Herman v Dorssen.v Bouwt een DAMSCHUIT (ca 66 voet lang)
Voor f 2.600,- voor:
Schipper: JACOBUS de VOS te Dordrecht.
Scheepswerf a/d Noordendijk
(c) Papendrecht H.W.G. van Blokland-Visser, december 2016.