Dordrecht en de invloed van de Zuid Nederlandse vluchtelingen uit o.a. Luik/Brabant/Vlaanderen en Wallonie in de periode 1572/1650
Samengesteld door historica/schrijfster H.W.G. van Blokland-Visser (Papendrecht 2017-2022)
E-mail: hwg.blokland-visser@ziggo.nl
Bij gebruik van gegevens van de website vermeld dan:
"mw. H.W.G. van Blokland-Visser, Papendrecht (website: blokland-visser.dordtenazoeker.nl)"
3. DE KOMST VAN COPERHANDELAREN EN COPERSLAGERS UIT WALLONIE/VLAANDEREN EN AKEN OP DE VLUCHT VOOR DE SPANJAARDEN NAAR DORDRECHT IN DE PERIODE 1572/1650
DE KOMST VAN COPERHANDELAREN EN COPERSLAGERS UIT WALLONIE/VLAANDEREN EN AKEN OP DE VLUCHT VOOR DE SPANJAARDEN NAAR DORDRECHT IN DE PERIODE 1572/1650
Dordrecht kreeg vanaf 1572 Coperhandelaren en Coperslagers uit Wallonie/Vlaanderen en Aken binnen haar muren, die op de vlucht waren voor de Spanjaarden.
Zij brachten voor Dordrecht de kennis van de Coperhandel en Coperindustrie mee, die zou uitgroeien tot een aantal Groothandelaren in Coper o.a. te Dordrecht.
LOUIS de GEER Jr.
ELIAS JACOBS TRIP.
DIRCK JANS HOEUFT.
JORIS JANS v HOUBRAECKEN.
JAN JANS CABELIAU.
Het grootste motief van de Coperhandelaren om te vluchten, naar het veilige en gastvrije Noord Nederland was de vrijheid van Religie en Handel.
(In 1622 had Dordrecht 18.270 inwoners /waarvan er 4.500 afkomstig waren uit Wallonie/Vlaanderen /Brabant/. J. Briels)
Gegevens :
Wie meer inzicht wilt krijgen hoe er gehandeld werd in Dordrecht in de 17e eeuw kan veel informative halen uit
- ,,DE TRIPPEN IN DE 17E EEUW,, door Dr. P.W. Klein /1965; Hoofdstuk V ,,DE KOPERHANDEL (van Elias Jacobs Trip en Pieter Cornelisz Trip en Louis de Geer) blz 323
- ,,KORENMEULENAARS/ PAMPIERMAECKER EN COPERSLAGERS,, door R. Hardonk.
- ,,BRONNEN TOT GESCHIEDENIS VAN HET BEDRIJFSLEVEN EN GILDEWEZEN,, door J.G. v DILLEN. Deel. I (1512/1611) Deel.II (1611/1633) Deel. III (1633/1672) Uitgave 1929 /Martinus Nijhof/Den Haag.
- ,,BRONNEN TOT GESCHIEDENIS VAN HET BEDRIJFSLEVEN EN GILDEWEZEN,, Door J.G. v DILLEN. Deel. I (1512/1611) Deel.II (1611/1633) Deel. III (1633/1672) Uitgave 1929 /Martinus Nijhof/Den Haag.
- ,,DRAAIENDE WIEKEN EN STAPPENDE PAARDEN ,, ,,overzicht van de molens te Dordrecht,, Door Jannie Zondervan van Heck en Drs. Groll. (Jaarboek van Ver Oud Dordrecht)
- ,,OCTROOIEN VOOR UITVINDINGEN IN DE NEDERLANDEN,, In de 16e / 17e en 18e EEUW Door G. Doorman. Uitgave 1940/Martinus Nijhof/Den Haag.
- De GRAVEN VAN DE AUGUSTIJNE KERK TE DORDRECHT door A.Nelemans /1998. DE GRAVEN VAN DE NIEUWKERK TE DORDRECHT door A. Nelemans/2006. DE GRAVEN VAN DE GROTE KERK TE DORDRECHT. door W. Nijman.
- GEGEVENS v/d DOOP IN DE WAALSE KERK TE DORDRECHT R.A.D. DOOP EN TROUWBOEKEN TE DORDRECHT R.A.D.
- 1580 lijst 50e Penning v Dordrecht. 1606 Lijst Verponding te Dordrecht. 1626 Lijst 1000e Penning te Dordrecht bewerkt door Andre den Haan. www.andredenhaan.ismijnpassie.nl
- www.dordtenazoeker.nl
Hierbij wil ik vermelden dat dit geen wetenschappelijk onderzoek is en Ik geen onderzoek heb gedaan in de Notariele Archieven. Ik heb mij niet verdiept in de complexe Materie van de Coperindustrie.
Waar mogelijk heb ik geprobeerd de onderlinge familiebanden in kaart te brengen, wat op zich een puzzel was door de vele verschrijvingen in het Frans/Duits en Nederlands.
Het is een Raamwerk met aanknopingspunten, voor verder onderzoek naar de invloed op Dordrecht door de vele vluchtelingen uit Wallonie/Vlaanderen en Aken die zich tussen 1572/1650 in Dordrecht vestigden.
Mijn uitgangspunten ware de vele gegevens over de Koperindustrie te Dordrecht en elders uit ,,DE TRIPPEN IN DE 17E EEUW door P.W. Klein.
Historica/Schrijfster H.W.G. van Blokland Visser, Papendrecht, 2019.
ca 1600 KRIJGT DORDRECHT HET STAPELRECHT VAN COPER EN DAAR MEE DE HANDEL IN COPER EN CALMIJN (ZINK) IN HANDEN periode 1600/1650.
Coper werd al gebruikt in de Keltische tijd in het gebied tussen de Maas en de Rijn. In dit gebied werd ook de GALMEI/GALMIJN (ZINK)gevonden.ZINK was toen erg kostbaar maar was wel nodig voor het verwerken van Coper
COPER MET ZINK GAF /GEEL COPER.
COPER MET TIN GAF/ BRONS.
In 1466 waren DINANT en MECHELEN de centra voor de COPER en WAPEN industrie o.a.het maken van kanonnen van Brons.
Na de verwoesting van Dinant en Mechelen door Karel de Stoute vertrokken veel Coperwerkers naar andere gebieden.
In 1572 kwam door de oorlog met Spanje een grote stroom van vluchtelingen op gang uit Wallonie Vlaanderen en in 1595 na de bezetting van AKEN veel Coperwerkers en Coperhandelaren Noord Nederland.
Voor 1600 werd Coper door handelaren via de Maasschippers uit Zuid Nederland van uit NAMEN/DINANT/ naar Dordrecht verscheept.
RUWE COPER werd over land vervoerd uit STOLBERG bij Aken (een groot Coper centrum)
ROOD COPER uit Hongarije. /Slowakije.
RUWE COPER en COPER BROODJES kwamen over zee uit Zweden en Lubeck.
De DE GROEI VAN DE HANDEL IN COPER TE DORDRECHT was even als de Wapenindustrie in Nederland een zuiver ambachtelijk bedrijf dat was opgenomen in het beschermende GILDEWEZEN
De Coperslagers waren opgenomen in het St ELOYS GILDE.
Omstreeks 1600 ontstond een grote invoer van Coper in Dordrecht met kapitaal intensieve producten.
In periode 1572/1650 was Dordrecht voor namelijk in handen van Waalse/Vlaamse Coperhandelaren en na 1598 ook van Coperhandelaren uit Aken. Zij handelden vaak ook in IJZER en WAPENS en waren onderling verbonden door familiebanden.
Zij maakte in Dordrecht de dienst uit en hadden een grote invloed op de ontwikkeling van de NIJVERHEDEN in Dordrecht..
Vaak waren zij ook verenigt in een Parten Compagnie om zo het risico te spreiden van de handel in Coper.
In 1592 werd door de Staten Generaal een eerste (Octrooi) verleend aan de familie EFFERT te Amsterdam, die al 70 jaar thuis was in de Coperindustrie te Amsterdam voor de exploitative van een COPERMOLEN.
In 1600 kwam er en nieuwe impuls in de Dordtse industrie door de komst van DIRCK JANS DOEUFT COPERSLAGER EN COPERHANDELAAR UIT AKEN die al eigenaar was van een COPERMOLEN te Zaltbommel.
Zijn oom ANTHONY SLICHER Coperhandelaar uit Aken te Amsterdam gaf een nieuwe impuls in de Coperhandel te Amsterdam.
In 1604 kreeg hij voor zijn Copermolen buiten de St Antonispoort (Octrooi) v/d Staten Generaal voor de invoer van,
COPER
RUWE COPER
CALMIJN (Zink)
KOLEN
In 1608 wordt een vroege melding gemaakt van een COPERHUIS in Dordrecht.
In een akte opgemaakt, Op 6-11-1609 door /Notaris PAULUS EELBO te Dordrecht dat, In het COPERHUIS van DIRCK JANS HOEUFT en JORIS JANS van HOUBRAECKEN op het VLAK te Dordrecht, Staalplaten werden gemaakt voor het maken van Naalden en Spelden die werden verhandeld door,
DIRCK JANS HOEUFT
MATTHIJS DANIELS de LAIRESSE
FRANCOIS FAUST FRZ
DORDTSE KOPER EN IJZER/WAPENHANDELAREN 1600/1650:
ELIAS JACOBS TRIP.
JAN JANS CABELIAU.
CHRISTAEN JANS SPECX.
SALOMON JANS SPECX.
DIRCK JANS HOEUFT.
JORIS JANS v HOUBRAECKEN.
MATTHIJS DANIELS de LAIRESSE.
SERVAES GERARDS HELLINCX.
LOUIS de GEER JR.
Na 1610 werd COPER ook ingevoerd uit Zweden door, LOUIS de GEER deze bezat Copermijnen in Zweden.
COPERHANDELAREN EN EIGENAREN VAN COPERMOLENS TE AMSTERDAM
ANTHONY SLICHER uit Aken.
HARMAN BECX uit Keulen.
ABRAHAM LULS uit Antwerpen.
ARNOUD DUYFKENS uit Hasselt
ISAAC MEURS uit Aken
SAMUEL BLOMMAERT uit Antwerpen
VOOR DE INVOER VAN COPER EN CALMIJN (ZINK) WAS TOESTEMMING (OCTROOI) NODIG VAN DE DE STATEN GENERAAL v HOLLAND
Het Octrooi gaf vrijdom van vervoer over land en via Waterwegen van:
KOPER.
RUWE KOPER.
KOPER IN STAVEN OF BROODJES VAN KOPER.
CALMIJN(ZINK)
Het OCTROOI werd door de Coperhandelaren /eigenaren van Copermolens aangevraagd. De Staten Generaal van Holland bepaalde de hoeveelheid van import die werd toe gestaan b.v
100.000 LB Ruwe Coper per Copermolen/per jaar.
100.000 LB Calmijn (zink) per Kopermolen /per jaar.
COPERMOLENS in DORDRECHT 1600/1657
[1.] 1608 ,,ROSCOPERMOLEN,, BENEDEN AAN DE HET VLAK OP HET NIEUWE WERCK,,Gebouwd door,
DIRCK JANS HOEUFT samen met JORIS JANS v HOUBRAECKEN.
Met de aandeelhouders o.a.
De Coper /IJzerhandelaren te Dordrecht.
FRANCOIS FAUST FRANCOISZ.
MATTHIJS DANIELS de LAIRESSE.
De Coperhandelaren:
JAN WEYMAN uit Rotterdam.
JAN CLOCK uit Amsterdam.
Het bestond uit een:
1. COPERHUYS
2. GIETHUIS waar Coper werd gesmolten en Coperen gereedschap werd gegoten.
3. Er werkten 15 Coperwerkers o.a.uit Aken.
4. In het Coperhuis werd o.a. uit stalen platen SPIJKERS en NAALDEN gemaakt deze werden verhandeld door:
DIRCK JANS HOEUFT / MATTHIJS DANIELS de LAIRESSE /FRANCOIS FAUST FRZ (Akte 6-11-1609 /akte 23-11-1611 /Not. Paul Eelbo te Dordrecht)
In 1617 verdelen DIRCK JANS HOEUFT en JORIS JANS v HOUBRAECKEN, de bezittingen ieder de helft.
in 1624 verkoopt JORIS JANS v HOUBRAECKEN zijn helft voor f 1.175 aan DIRCK JANS HOEUFT Het COPERHUIS werd in 1657 verkocht door de ERVEN WEDUWE HOEUFT aan DIRCK AELDERTS de VEER (Zouthandelaar te Dordrecht) die liet het afbreken en bouwde er een huis op.
[2.] ,,EEN GETIJDE COPERMOLEN NABIJ DE RIEDIJKSPOORT,,
Op 1 mei 1613 verzochten DIRCK JANS HOEUFT uit Aken (Hij had al een getijde Copermolen in Zaltbommel) en JORIS JANS v HOUBRAECKEN uit Aken, aan het Stadsbestuur van Dordrecht, toestemming om bij de Riedijk een Watermolen te mogen stellen om daarmee te slaan zekere COPERWERKEN en zo hier te brengen, ,,NIEUW HANDWERCK WELKE HIER IN DORDRECHT NOG NOOIT WAS GEWEEST,,
A./ Het maken van een Boezem buitendijks om het water op te houden.
B. / Onder de St Jorispoort een een klein Verlaat (kleine) Sluis te bouwen, om de vloed van het water enige tijd te sluiten.
C. / Aarde uit de Stadsveste te halen tussen de St Jorispoort en de buitendijk om daar de COPERMOLEN en behuizing te bouwen om daarmee te COPEREN en GIETEN en andere gereedschappen te mogen maken.
D./ Op 22-4-1614 Vragen zij aan het stadsbestuur van Dordrecht toestemming om een stuk buitengors te mogen uitgraven om zo de binnenboezem te vergroten, het Rietveldje in de Stadsveste gelegen tussen de St Jorispoort en de Mennebrugspoort(Vriesepoort) te mogen omkaden en bij hun werk te voegen. (Er was niet genoeg Boezemwater dat via de Binnenboezem via de Buitenboezem kwam)
E./ Zij kregen pacht voor 20 jaar en moesten75 pond per jaar betalen.
De 1e betaling met kerst 1614. De volgende 30 jaren, 105 pond per jaar betalen.
F./ In april 1615 verzoeken DIRCK JANS HOEUFT en JORIS JANS v HOUBRAECKEN aan, JOHAN BERCK (Raadspensionaris van Dordrecht) en BARTHELOMEUS SEGWAERTS gebruik te mogen maken van een Buiten Gors groot 2 Morgen aan hun te verpachten, om dit te gebruiken voor de COPERMOLEN. Er werd een contract met voorwaarden afgesproken
G./De molen was in 1645 nog in bezit van de Erven Weduwe Hoeuft)
[3.] GETIJDE COPERMOLEN NABIJ DE SINT JORIS POORT IN DE STADSVESTE GAANDE OP HET WATER
In 1624 waren de eigenaren /aandeelhouders/Kooplieden te Dordrecht o.a.
DIRCK JANS HOEUFT.
JORIS JANS v HOUBRAECKEN.
MATTHIJS DANIELS de LAIRESSE.
FRANCOIS FAUST Frz.
GORIS JACOBS /(GILLIS JAQUES)
In 1652 was deze COPERMOLEN nog in bezit van de familie HOEUFT.
In 1652 werd er een Akte opgemaakt voor de opbrengst van het Rietgewas in de boezem buiten de Veste St. Jorispoort bij de Copermolen.
OVERZICHT VAN COPERHANDELAREN/ EIGENAREN VAN EEN COPERMOLEN/COPERSLAGERS TE DORDRECHT PERIODE 1600/1657
- PIETER BOUWENS
Coperslager te Dordrecht.
In 1606/folio 241 / woont hij in de Breestraat(AdH/Verp) - ABRAHAM JANS CABELIAU
Coper/IJzer/Wapenhandel te Dordrecht/Zweden. Tr: /30-12-1590 te Ddr met MAIKE ANTHONY v LEEST In 1600 is hij belast met de handel van Coper uit Zweden. In 1607 vestigd hij zich te Zweden en is hij mede stichter van de stad Goteborg. - JAN JANS CABELIAUW / uit Gent
Coper/Papierhandel handel te Dordrecht /Arnhem. Geb: 1565 te Gent /overl: 1622 Ddr /Bgr : Aug kerk Ddr.
z.v. Jan Francois Cabeliau en Anna v/d Brugge Tr: /1586 /Waals te Ddr met ANNEKE v CEMMELEN uit Vlaanderen.
In 1588 woont hij in het Huis ,,OUD KEULEN,, In 1594/1600 woont hij in het Huis ,,PARADIJS,, aan de Costersteeg te Arnhem.
Op 3-12-1612 ligt hij ziekelijk te bed in Dordrecht en maakt zijn testament, zijn broer - JONAS JANS CABELIAUW
wordt voogd over zijn kinderen en Johas Jans Cabeliau erft, De VELPSE COPERMOLEN.
Kinderen te Dordrecht :
1590 JAN
1595 CATHARINA tr Jan Gevers R'dam
1599 SUSANNA
1601 TOBIAS
1603 SAMUEL
1605 FRANCOIS
In 1597 pacht hij de PAPIERMOLEN te Doesburg van de Papiermaker HANS ALLEMANS
In 1603 pacht hij de Papiermolen ,,JERUSALEM,, (later omgebouwd tot COPERMOLEN)
Na afbraak werd op de fundering een Boerderij met de naam ,,CABELIAU,, gebouwd (genoemd naar JAN CABELIAU)
1612 /1619 pacht hij de Papiermolen te Rozendaal.
Op 3-2-1612 heeft hij een contract voor 2 jaar voor
De export van GRAUWPAPIER naar Engeland van uit Dordrecht. samen met,
DAVID de CARPENTIER Koopman te Dordrecht.
NICOLAAS SERRAETS Koopman te Dordrecht.
FRANCOIS JANS v AELST Coper/Papierhandelaar te Arnhem.
In 1614 is hij eigenaar van 2 COPERMOLENS en een SMEDERIJ aan de Ketelstraat te Arnhem, samen met FRANCOIS JANS v AELST.
In 1614 bezit hij :
1 Papiermolen/1 COPERMOLEN te Velp.
1 Papiermolen te Heelsum.
Op 6-12-1614 krijgt hij v/d Staten Generaal Octrooi (Vrijdom van Convooi) voor vervoer van
RUWE COPER
CALMIJN (Zink)
samen met,
FRANCOIS JANS v AELST Coperhandel te Arnhem.
DIRCK JANS HOEUFT Coperhandel te Dordrecht.
Op 23-2-1615 koopt hij voor f 9.315 van FRANCOIS HANS van AELST de helft van de COPERMOLENS en het SMELTHUIS met het Contract van handel in Coper /Coperdraad. In 1615 is hij eigenaar van de COPERMOLEN ,,JERUZALEM,, te Velp.
(meer info in Deel 2/IJzerhandel) - JEAN ROELANDS de CARPENTIER (Kerpentier)
Coper/IJzer/Wapenhandel te Dordrecht.
Geb: 1577 Sandwich/Engeland.
z.v. Roeland de Carpentier en Josina Jacobs v Hecke.
Tr: /1e 1598 /Waals te Luik met MARIA GERARDS HELLINCX
(meer info in Deel2/ IJzerhandel) - DIRCK CORNELIS
Coperslager te Dordrecht.
In 1606/folio 174 /huurt hij een huis van MARIJKE WOUTERS bij de Vuijlpoort (AdH/Verp) - FRANCOIS FAUST FRANCOISZ uit Eysden.
Coper / IJzer handel Maasschipper te Dordrecht.
Ontr: /1e 17-5-1616 te Ddr met HEYLKEN GERARDS wed v Bulere
Tr:/2e Waals te Ddr met MARIA GILLET
Kinderen te Dordrecht:
1638 MARIE Doopgetuige/ Waals: ANTONI le GRANGE
In 1606/folio 143/woont hij te Dordrecht en huurt een huis in de Steeg over Sloot (AdH/Verp)
In 1626 /folio 32/woont hij op het Nieuwe Werck bij de Herberg ,,LUYDICK,,/6 pond (AdH/Verp)
Op 6-11-1609 wordt hij genoemd in een akte van, Not: Paulus Eelbo te Dordrecht als handelaar in Spijkers en Naalden.
In 1610 is hij mede eigenaar van het COPERHUIS op het VLAK /Nieuwe Werck Samen met de Coperhandelaren te Dordrecht:
JORIS JANS v HOUBRAECKEN.
DIRCK JANS HOEUFT.
MATTHIJS DANIELS de LAIRESSE.
In 1612 krijgt hij (Octrooi) v/d Staten Generaal voor het vervoer van RUWE COPER.
Samen met de Coperhandelaren te Dordrecht:
MATTHIJS DANIELS de LAIRESSE.
DIRCK JANS v HOEUFT.
JORIS JANS v HOUBRAECKEN
In 1624 is hij mede eigenaar van een COPERMOLEN ,,ST JORISPOORT,,
Gaande op het water in de Stads Veste.
Samen met de Coperhandelaren te Dordrecht:
MATTHIJS DANIEL de LAIRESSE
JORIS JANS v HOUBRAECKEN
GORIS JACOBS (GILLIS JAQUES)
DIRCK JANS HOEUFT (Waalse kooplieden te Dordrecht)
(Meer info in Deel 2/IJzerhandel) - LOUIS de GEER Jr
Groothandelaar in o.a. Coper/IJzer/Wapens te Dordrecht /Amsterdam /Zweden.
Geb: 1587 te Luik /overl: 1652 te Amsterdam.
z.v. Louis Lamberts de Geer de Gaillarmont uit Luik en Jehenne de Neille.
Tr: /1612 /Waals te Ddr met ADRIANA GERARDS LAURENS.
In 1613 vertrekt hij naar Amsterdam (Dordrecht was hem te klein geworden)
In 1615 is hij aktief in de handel v COPER te Zweden en is hij betrokken bij het ontginnen van COPERMIJNEN en Exploitatie hiervan.
Hij bezat grote delen van deze Copermijnen. In 1627 woont hij deels in Zweden.
In 1641 kreeg hij het Zweeds burgerschap en wordt hij lid v/d Zweedse Adel en woont hij op het kasteel FINSPANG.
(Meer info in Deel2/IJzerhandel) - GILLIS GILLISZ uit Antwerpen.
Coperslager/Keteler te Dordrecht.
Tr: / 15.. met PIERETTE JEAN
Kinderen te ?
15.. PIERRE
15.. JEAN
15.. MARGARET
In 1606 /folio 79 /is hij Coperslager /Keteler (AdH/Verp)
In 1606 koopt hij voor f 2.200 Huis ,,BESOYEN,,in de Wijnstraat. In 1626 /folio 26/ woont hij bij de Tolbrug /6 Pond(AdH/1000eP) - GORIS JACOBS (GILLIS JACQUES) uit Luik.
Coper/IJzer/Lakenhandel /Tingieter/Smid te Dordrecht.
Geb: te Luik /overl: na 1626 Ddr.
Tr: /1e 15.. /Waals te Ddr met MAYKE LAMBRECHTS van HULSHOUT
Tr: /2e 1621 /Waals te Ddr met JANNEKE WALEN
In 1624 is hij mede eigenaar van de COPERMOLEN ,,ST JORISPOORT,,
Gaande op het water in de Stadsveste te Dordrecht.
Samen met de Coperhandelaren te Dordrecht:
DIRCK JANS HOEUFT.
JORIS JANS v HOUBRAECKEN.
MATTHIJS DANIELS de LAIRESSE.
FRANCOIS FAUST FRANCOISZ.
In 1626/folio31/ is hij mede eigenaar van een COPERMOLEN te Dordrecht.
samen met Dirck Jans Hoeuft (AdH/1000eP)
(Meer info Deel 2/IJzerhandel) - JACOB GIJLER uit Fabes.
Coperslager/Keteler te Dordrecht.
In 1606/ folio 187/woont hij in de Voorstraat (AdH/Verp) - ,,DIRCK JANS HOEUFT UIT AKEN EEN VEELZIJDIG KOOPMAN TE DORDRECHT PERIODE 1600/1634
GROOTHANDELDAAR IN COPER SAMEN MET ZIJN OOM, (ANTHONY SCHLICHER UIT AKEN GROOTHANDELAAR IN COPER TE AMSTERDAM.)
DAARBIJ HANDELDE HIJ IN O.A.
IJZER/NAALDEN/SPIJKERS /WAPENS/SALPETER/HOUT/GRAAN/LAKEN.
Geb: 1571 te Aken/overl: 9-1-1634 Ddr /Begr: Aug kerk Ddr. z.v. Jan Hoeuft(1536 Roermond) en Catharina v Wessem.
Ontr: /15-10-1596/Tr: 9-12-1596 Waals te Maaseyk met ANNA LULS(LUS)
(Geb: 17-4-1578 te Londen /overl: 7-10-1655 te Ddr/Begr/ Aug kerk Ddr.) d.v. Mattheus Aerts Luls (COPERHANDELAAR uit Antwerpen) en Johanna v/d Hoven.
Kinderen te Aken:
1598 JOANNA
1601 JEAN tr Isabella Deutz.
Kinderen te Dordrecht:
1603 SARA (ongeh)
1606 MATTHEUS tr 1e 1635 Maria ? tr 2e 1645 Maria Sweerts.
1611 Mr.DIEDERICK(overl:1688 Ddr) tr 1641 te Utrecht Maria de Witt Jacobs.
16.. MARIA tr Johan de Valle.
16.. CATHARINA tr Thomas Cletcher Goudsmid te A'dam.
16.. BARBARA tr. Gabriel Paulmier.
Zijn broer JEAN JANS HOEUFT is koopman in Frankrijk. Zijn broer CHRISTOFFER JANS HOEUFT is koopman te Roermond.
In 1601 komt DIRCK JANS HOEUFT uit Aken naar Dordrecht als Coperwerker en Koopman in Coper.
In 1608 wordt zijn COPERHUIS al genoemd. In 1626/folio 31 /heeft hij Het COPERHUIS aan het VLAK hoek v/d VEST Nieuwe Werck / f 4.000,-(AdH/1.000eP)
In 1638 woont de Wed HOEUFT in de Hooge Nieuwstraat op het Nieuwe Werck te Dordrecht. Zij bezit dan een vermogen van f 60.000,- (AdH)
COPERMOLENS VAN DIRCK JANS HOEUFT
1./ In 1601 heeft hij een ,,COPERMOLEN,, te ZALTBOMMEL
2./ In1608 heeft hij een ,,COPERMOLEN,, en ,,COPERHUIS,, te DORDRECHT op het VLAK /hoek v/d Vest /Nieuwe Werck,
samen met JORIS JANS v HOUBRAECKEN en De Aandeelhouders: De Coper/IJzerhandelaren te Dordrecht: FRANCOIS FAUST FRANCOISZ. MATTHIJS DANIELS de LAIRESSE.
De Coperhandelaren:
JAN WEYMAN te Rotterdam.
JAN CLOCK te Amsterdam.
15 knechten (Coperwerkers) uit Aken waren in dienst in het COPERHUIS
In 1657 werd het COPERHUIS verkocht door de Erven Hoeuft verkocht aan DIRCK AELDERT de VEER (Zouthandelaar te Dordrecht) Deze liet er een nieuw huis op bouwen.
3./ In 1613 is hij eigenaar van een ,,COPERMOLEN,, buiten de Riedijkspoort te Dordrecht samen met JORIS JANS V HOUBRAECKEN 1/2e part.
4./ In 1615 is hij mede eigenaar van de VOLMOLEN ,,DE PANNEHOEF,, bij de Noordendijk in de Vleyhaven samen met:
JORIS v HOUBRAECKEN 1/6e part.
GORIS JACOBS(GILLIS JAQUES)1/3e part.
JEAN de LOUTRE 1/2e part (Lakenkoopman te Dordrecht)
5./ In 1623 is hij mede eigenaar van een ,,COPERMOLEN,, te Apeldoorn aan de Grift samen met: LODEWIJK JANS v AELST ANDRIES JANS v AELST
6./ In 1624 is hij mede eigenaar van de ,,COPERMOLEN,, bij de St JORISPOORT.
In 1603 /is hij lid van een CONSORTIUM voor de handel in SALPETER voor het maken van BUSKRUIT samen met
De kooplieden:
ELIAS JACOBS TRIP voor Dordrecht.
DENIS de MAIRE voor Amsterdam.
SION LULS voor Amsterdam.
In 1603 / krijgen zij toestemming van de Staten Generaal Octrooi /Vrijdom voor Vervoer om 800.000 LB Salpeter uit Frankrijk te importeren.
In 1604 /is hij Aandeelhouder van de V.O.C. voor f 6.000,-
Op 6-11- 1609/ wordt hij in een akte genoemd bij (Not: Paulus Eelbo te Dordrecht) als handelaar in Spelden en Naalden samen met Matthijs Daniels de Lairesse. FRANCOIS FAUST FRZ
Op 23-11-1611/ wordt hij in een akte genoemd bij (Not: Paulus Eelbo te Dordrecht) als handelaar in Spelden en Naalden samen met Matthij Daniels de Lairesse.
Op 1-5-1613 /verzoekt hij het Stadsbestuur van Dordrecht om toestemming voor de bouw van een ,,WATER COPERMOLEN,, omtrent de Riedijkspoort in de Stads Veste om daarbij buitendijks bij de RIEDIJKSPOORT een Boezem te maken samen met:
JORIS JANS v HOUBRAECKEN.
,,OM DAARMEE TE SLAAN KOPERWERKEN EEN NIEUW HANDWERK WELKE HIER NOG NOOIT IS GEWEEST,,
Op 12-10-1613/ krijgt hij (Octrooi) voor 5 jaar met Vrije Liccentie (Vrij v Belasting) op alle inkomende materialen als:
RAUW COPER 100.000LB per jaar.
CALMIJN (ZINK) 100.000 per jaar. samen met de COPER handelaren:
ANDRIES MOMBERS (MEURS) uit Amsterdam.
JAN WEYMANS uit Rotterdam.
Gebr v AELST uit Apeldoorn.
Op 6-12-1614/ krijgt hij van de Staten Generaal (Vrijdom van Convooi) voor het vervoer van RUWE COPER samen met:
JAN JANS CABELIAU te Dordrecht (heeft een Copermolen bij Arnhem)
FRANCOIS JANS van AELST te Arnhem (heeft een Copermolen te Arnhem)
BAREND de MUNTER te Amsterdam (heeft een Copermolen te Schiedam)
Op 13-10-1620/ krijgt hij (Octrooi) voor 10 jaar voor een uitvinding van een Copermolen werkende op de rivieren.
(ONDER GEHEIMHOUDING /SAMEN MET JEAN CARNIONCLE /koopman te Dordrecht)
(Octrooi G190/ folio 200 )(Octrooien van Nederland in de 16 /17e18e eeuw / G. Doorman)
In 1624 /koopt hij voor f 1.175 de helft van de Copermolen van JORIS JANS v HOUBRAECKEN.
In 1624 /handelt hij in COPER met LOUIS de GEER uit Zweden. In1624 /is hij mede eigenaar v/d COPERMIJNEN te Kacha /Zweden.
In 1624/ heeft hij een (CONTRACT) voor het verwerken van COPER met GEBR v AELST:
LODEWIJK JANS v AELST te Apeldoorn.
ANDRIES JANS V AELST te Zutphen.
(Eigenaren van COPERMOLENS GELEGEN NAAST HUN PAPIERMOLEN AAN DE GRIFT TE APELDOORN)
1./ Het COPER gaat vanuit Dordrecht met wagens naar Amsterdam via Amersfoort naar Apeldoorn.
Op 4-8-1627/ wijzigt hij het CONTRACT met,
LODEWIJK JANS v AELST en ANDRIES JANS v AELST.
1. /Het COPER gaat nu met een speciale Schipper per schip vanuit Dordrecht naar Arnhem en wordt daarna met wagens naar Apeldoorn gebracht.
2./ De gemaakte Coperen producten werden met wagens weer vervoerd naar Arnhem kosten f1.500 pond per rit.
3. /Daarna per schip naar Dordrecht vervoerd.
4. /Na aankomst te Dordrecht werden de Coperen stukken in het COPERHUIS van HOEUFT bewerkt
In 1626 wordt Apeldoorn belegerd door de Spanjaarden, die een deel van de voorraad COPER van DIRCK JANS v HOEUFT in beslag nemen.
De GEBR v AELST raken hierdoor in financiele moeilijkheden en vragen DIRCK JANS HOEUFT om finaciele steun om de 3 COPERMOLENS in Apeldoorn aan de gang te houden. Zoon MATTHEUS HOEUFT wordt namens zijn vader naar de GEBR v AELST gestuurd om te bemiddelen.
Hij overhandigd een brief van zijn vader aan de GEBR v AELST. DIRCK JANS HOEUFT Schrijft dat hij er niet over prakizeert er om, hulp te verlenen, aan LODEWIJK JANS v AELST.
Deze wordt zo boos, dat hij het briefje verscheurt en in broekzak stopt.
(HET BRIEFJE IS in de familie BEWAARD GEBLEVEN)
DIRCK JANS HOEUFT stuurt een van zijn Coperwerkers GILLIS LANTMESSER naar Apeldoorn om de schade op de nemen, van de voorraad COPER van DIRCK JANS HOEUFT bij de 3 COPERMOLENS van de Gebr v AELST te Apeldoorn na de inval van de Spanjaarden.
Op 3-7-1630 laat DIRCK JANS HOEUFT 2 van zijn Coperwerkers uit Dordrecht, JURIAN SWIJNCKE en
CHRISTIAN VLAEM getuigen bij een Notaris In Dordrecht, dat het Coperwerk van de GEBR v AELST uit Apeldoorn slecht was afgewekt bij aankomst in Dordrecht. Hij eist schadevergoeding.
In 1633 heeft DIRCK JANS HOEUFT COPERSLAGERIJEN in Nacka /Zweden. - MATTHEUS DIRCKS HOEUFT
Coper/IJzer/wapen/Salpeter handelaar te Dordrecht.
Geb: 1606 te Dordrecht /overl: 1669 te Den Haag
Tr: /1e 1635 met Elisabeth Ghum
Tr: /2e 24-20-1645 te Doesburg met MARIA SWEERTS(Sweers) Leonards
Kinderen geboren te Den Haag
1647 Johan / overl 1712.
1647 Mattheus / overl 1720
In 1629 neemt hij de zaken waar voor zijn vader bij de onderhandelingen met de Gebr van AELST eigenaren van 3 Copermolens te Apeldoorn nadat er een groot deel van de voorraad COPER van DIRCK JANS HOEUFT was geplunderd door de Spanjaarden.
1630/1646 handelt hij in wapens met zijn oom,
JEAN JANS HOEUFT (HEER van FONTAINE LE COMTE) Bankier te Parijs.
In 1645 heeft hij een COPERMOLEN te Arnhem.
In 1646 heeft hij een VOLMOLEN te Arnhem.
In 1646 is hij (HEER van BUTTINGEN/OYEN /MAASBOMMEL en is Burgemeester van DOESBURG) - JORIS JANS van HOUBRAECKEN uit Aken
Coper/IJzer /Spelden / Naalden handel / te Dordrecht
Geb te Aken/overl: 1-4-1628 te Ddr z.v. Jan Cornelis v Houbraecken (1561 Den Bosch)
Tr: 1e/ 1579 te ? met PERINA DIRCKS LEEUWEN (Leeuw)
Tr: 2e/ te ? met DIEDERICKA WILLEMS v HOEUFT. Tr: 3e /te Ddr / Doopsgezind met TANNEKE HENDRICKS.
Kinderen te Aken:
15.. JAN /tr 1636 Geertrui Jans Griethuysen
15.. ISAAC/ tr 1628 Elisabeth v Stollwerd
15.. CATALINA /tr Claes Robert La Louwen
15.. MARGRIET/ tr 1630 Maerten Bossere
In 1601 woont hij te Dordrecht.
In 1606 /folio 188/ woont hij in het Huis ,,IN DE LISSE,, Voorstraat(AdH)
In 1614 woont hij naast de Copermolen aan het VLAK
In 1608 is hij eigenaar van het COPERHUIS/COPERMOLEN aan, Het VLAK /Nieuwe Werck samen met:
DIRCK JANS HOEUFT.
Hij heeft 15 knechten Coperwerkers uit Aken in dienst.
Op 6-11-1609 wordt hij in een akte genoemd bij (Not: Paulus Eelbo te Dordrecht) als handelaar in Spelden en Naalden.
In 1613 is hij eigenaar van een COPERMOLEN buiten de Riedijkspoort, samen met DIRCK JANS HOEUFT.
In 1615 is hij eigenaar van een VOLMOLEN ,,DE PANNENHOEF,,
Bij de Noordendijk/Vleyhaven samen met:
DIRCK JANS HOEUFT.
GORIS JACOBS.
JEAN de LOUTRE (Lakenkoopman te Dordrecht)
In 1624 is hij eigenaar van de COPERMOLEN gaande op het water in de Stadsveste buiten de St Jorispoort samen met:
DIRCK JANS HOEUFT
MATTHIJS DANIELS de LAIRESSE
FRANCOIS FAUST FRZ.
GORIS JACOBS (Gillis Jacques) - JAN JORIS v HOUBRACKEN uit Aken
coperhandel te Dordrecht. Geb: 15.. te Aken.
r: /1636 te Ddr met GEERTRUI GRIETHUYSEN. In 1626 folio 26 /4 pond/ woont hij in de Wijnstraat /Tolbrug (AdH) - GORIS JACOBS /Gillis Jacques uit Luik
Coper /IJzerhandel te Dordrecht.
Geb: te Luik /overl: na 1626
Tr: 1e/15..Waals te Ddr met MAYKE LAMBRECHTS v HULSHOUT.
Tr: 2e/ 1621/Waals te Ddr met JANNEKE v WALEN. In 1626/folio 85 /woont hij in de Voorstraat (AdH)
1624 is hij mede eigenaar van de COPERMOLEN gaande op het water in de stads veste bij de St Joris poort samen:
DIRCK JANS HOEUFT
MATTHIJS DANIELS de LAIRESSE
FRANCOIS FAUST Frz
JORIS JANS v HOUBRAECKEN
(meer info in Deel 2 /IJzerhandel) - MATTHIJS DANIELS de LAIRESSE uit Luik.
Coper /IJzer /Spelden /Naaldenhandel te Dordrecht.
Geb: te Luik Tr: 1610 /Waals te Ddr met CATHARINA MIBAISE
Kinderen te Dordrecht:
1612 DANIEL
In 1608 is hij mede eigenaar van het COPERHUIS /COPERMOLEN op het VLAK/ Nieuwe Werck te Dordrecht samen met
DIRCK JANS HOEUFT.
JORIS JANS v HOUBRAECKEN.
Op 6-11-1609 wordt hij in een akte genoemd bij (Not. Paulus Eelbo te Dordrecht) als handelaar in Spelden en Naalden samen met DIRCK JANS HOEUFT.
In 1624 is hij mede eigenaar de COPERMOLEN gaande op het water in de stads veste bij de St Joris poort samen met,
DIRCK JANS HOEUFT.
GORIS JACOBS.
FRANCOIS FAUST FRz.
JORIS JANS v HOUBRAECKEN.
(meer info in Deel 2 /IJzerhandel) - DANIEL MATTHIJS de LAIRESSE
Coper/IJzerhandel te Dordrecht.
Geb: 1612 te Dordrecht.. z.v. Matthijs Daniels de Lairesse en Catharina Mibaise
In 1652 neemt hij deel aan een expeditie naar de zilvermijnen in Nederlands Brazilie: samen met zijn vader MATTHIJS DANIELS de LAIRESSE.
Zij werden in1652 te RECIFE overvallen door de Portugezen en keerde weer terug naar Nederland. - AERNOUT SIMONS LANTMESSER uit Aken.
Coperwerker te Dordrecht.
Tr: /1615 te Ddr met TRINCKEN PIETERS.
In 1615 woont bij het COPERHUIS van Dirck Jans Hoeuft op het VLAK /Nieuwe Werck. - GILLIS LANTMESSER uit Aken
Coperwerker te Dordrecht.
In 1629 woont hij te Dordrecht.
In 1629 is hij knecht bij het COPERHUIS van Dirck Jans Hoeuft op het VLAK/Nieuwe Werck.
in 1629 wordt hij naar Apeldoorn gestuurd om de schade op te nemen aan de voorraad COPER van DIRCK JANS HOEUFT die de Spanjaarden hadden aangebracht na de inname van Apeldoorn. - WILLEM SCHELLING uit Aken
Coperwerker te Dordrecht.
In 1640 woont hij bij de COPERMOLEN van Dirck Jans Hoeuft op het VLAK /Nieuwe Werck
Op 21-9-1640 benoemd hij bij een Notaris te Rotterdam in zijn testament, zijn kinderen tot erfgenaamen en zijn broer Pieter tot voogd.
(zijn vrouw is er met een soldaat vandoor gegaan(Arch/R.dam) - FAMILIE SPECX/SPEC/SPEX uit Mechelen en het land v Kamerijk.
Handelaren in Coper en IJzer te Dordrecht en Amsterdam.
JOHANNES /JAN SPECX koopman uit Mechelen.
Tr: 15.. met BARBARA DECQUERE
Kinderen te Mechelen:
15.. CORNELIS
15.. CHRISTIAAN
1585 JACQUES(Jacob)
15..
SALOMON CORSTIAAN /CHRISTIAAN SPECX /Mechelen
Coper en IJzerhandel te Dordrecht
Geb: te Mechelen overl: 16-6-1633 /Begr: A K Ddr. z.v. Johannes Specx en Barara Decquere
Ontr: /8-7-1601 /Waals te Ddr met ANNA WIJNANTS RUTGERS.
d.v. Wijnant Rutgers en Marieke Vallinck (overl: 3-3-1632/ Beg: A K Ddr)
Kinderen te Dordrecht:
1601 MARIA
1603 CORNELIS tr met Susanne v Nieuwehoven
1605 WIJNANT (notaris)
1608 JOHANNES
1610 SUSANNE
In 1606/folio 42/woont hij op het Nieuwe Werck (AdH/Verp) Tussen 1600/1604 verhandelt hij in 2 jaar te Dordrecht (98.000/LB IJzer) uit de Waagrekeningen te Dordrecht (RAD)
Hij heeft een eigen Coper /IJzeropslag in de IJzerwaag.
In 1600 handelt hij in IJzer samen met LOUIS LAMBERTS de GEER de GAILLARMONT.
in 1602 handelt hij in Coper samen met. SALOMON JANS SPECX. ELIAS JACOBS TRIP.
CORNELIS JANS SPECX uit /Mechelen
Coper en IJzerhandel te Dordrecht./Opperkoopman v/d V O C
Geb: te Mechelen/overl:1608 aan boord van het V.O.C schip ,,ORANJE,,
Na zijn overlijden warden zijn spullen verkocht voor de mast van het schip. z.v. Johannes Specx en Barbara Decquere
In 1601 vertrekt hij als Opperkoopman v/d VOC samen met JORIS SPILBERGEN naar Indonesie.
1604 vertrekt hij als Opper koopman v/d VOC samen met LAMBERT JACOBS HEYM als eerste handelslieden voor de VOC naar AYA THAUA /boven Bankok Thailand
SALOMON JANS SPECX uit /Mechelen
Coper en Ijzerhandel te Dordrecht
geb: te Mechelen. z.v. Johannes Specx en Barbara Decquere
In 1602 woont hij te Dordrecht In1626/folio34 /woont hij te Dordrecht (AdH/1000eP)
In 1626 is hij te Dordrecht Voogd samen met LOUIS de GEER EN JEAN THIERS van de kinderen van PIERE LAMBION koopman in IJzer
In 1602 handelt hij te Dordrecht met MATTHIJS LAMBERTS de GEER (oom van Louis de Geer jr.)
JACQUES/(JACOB)JANS SPECX uit Dordrecht Opper Koopman /Gouverneur Generaal v/d VOC te Batavia (1629/1632)
Geb: 1588 te Mechelen Ged:1-10-1589 te Dordrecht.
Overl: 22-7-1652 te A'dam.
z.v. Johannes Specx en Barbara Decquere
Tr: /1e 1628 te Den Haag met MARIA ODILIA BUYS
Kinderen:
geboren te ? 1632 JACOBUS
1635 JOHANNES (notaris te Amsterdam)
1636 MARIA Tr:/2e /1638 te Den Haag /met MAGDALENA DOUBLET(1595)
In 1607 vertrekt hij met het VOC schip ,,GRIFFIOEN.. als Onderkoopman, naar Japan en verblijft er in 1609 te Hirado/ Japan.
In 1611 is hij Opper koopman en wordt hij met 2 schepen v/d VOC naar Japan gestuurd.
In 1629 werd hij opvolger te Batavia van JAN PIETERS COEN als Gouverneur /Generaal - JURRIAN SWIJNCKE
Coperwerker te Dordrecht.
In 1630 woont hij te Dordrecht.
Op 3-7-1630 verklaard hij bij de Notaris te Dordrecht samen met,
Coperwerker CHRISTIAN VLAEM beide werkzaam in het COPERHUIS van
DIRCK JANS HOEUFT te Dordrecht, dat het Coperwerk dat gemaakt werd door de GEBR v AELST in hun COPERMOLENS te Apeldoorn dat geleverd naar Dordrecht slecht was afgewerkt - JACOBUS JOHAN TOCANUS uit Aken.
Coperwerker te Dordrecht.
In 1617 woont hij bij het COPERHUIS (Smelthuis) op het VLAK / Nieuwe Werck. - GEURT GEURTS (Gerrit Gerrits) van TRICHT / uit Maastricht.
Coper/IJzerhandel te Dordrecht.
Geb: 1573 te Maastricht.
Tr:/ 15... met MARIKEN JANS HOUBEN uit Roermond.
Kinderen te Dordrecht:
1600 IDELETTE / Doopgetuige Waals / Marie Willemot.
1602 GILLIS / Doopgetuige Waals/ Guillaume Willemot en Jean Pieret
In 1626 /folio34 /woont hij in de Wijnstraat /10 Pond (AdH/1000eP) - CHRISTAEN VLAEM uit Aken Keteler te Dordrecht
Tr:/1627 te Ddr met GEERTRUI JANS uit Aken
In 1627 woont hij op het Nieuwe werck naast het COPERHUIS (Smelthuis) op de hoek van de VEST
Op 3-7-1630 verklaard hij als Coperwerker bij een Notaris te Dordrecht, samen met de Coperwerker JURRIAN SWYNCKE (beide werkzaam bij het COPERHUIS van HOEUFT) dat het Coperwerk dat geleverd werd door de Gebr v AELST Coperhandelaren te Apeldoorn aan DIRCK JANS HOEUFT te Dordrecht slecht was afgewerkt.
FAMILIE TRIP UIT LUIK/ZALTBOMMEL/DORDRECHT/AMSTERDAM
In 1468 bij de verwoesting van Luik vluchtte de familie TRIP naar Zaltbommel.GERRIT TRIP stamvader te Zaltbommel.
JAN GERRITS TRIP Maasschipper te Zaltbommel. (grootvader van Elias en Jacob Trip)
Geb: 1500 te Zaltbommel
In 1528 wordt hij voor het eerst genoemd als Maasschipper te Zaltbommel
Als hij een Samoereusschip verkoopt te Dordrecht.
Tr : ca 1524 met ?
Kinderen geboren te Zaltbommel:
1/ 1525 GERRIT JANS tr Jenneke Teeuwen (Graanhandelaar /Schepen te Zaltbommel)
2/1530 JAN JANS tr Margaretha Bastiaans (Maasschipper te Zaltbommel)
3/ 1535 JACOB JANS TRIP (Maasschipper op de grote rivieren te Zaltbommel)
Woont in de Kerkstraat 26 te Zaltbommel.
Tr: met JACOBA ELIAS de COCK.
Kinderen te Zaltbommel:
1579 ELIAS JACOBS tr 1e Maria de Geer 2e Aletta Adriaans
1583 JACOB JACOBS tr Margaretha de Geer
ELIAS JACOBS TRIP uit Zaltbommel Maasschipper
Coper/ IJzer/Wapen/ Salpeter /Zout/Graanhandel te Dordrecht /Amsterdam
Geb: 1579 te Zaltbommel.
Overl: 1636 te Amsterdam.
z.v. Jacob Trip en Jacoba Elias de Cock
Tr:/1e 1592 /Waals te Luik met MARIA de GEER (Ged: 10-11-1583 te Luik /overl: 26-1-1609 te Ddr /Begr Aug Kerk te Ddr)
d.v. Louis Lamberts de Geer de Gaillarmont en Maria Jalea Tr :/2e 8-5-1611 /Waals te Ddr met LITHEA (ALETTA) ADRIAANS (Geb: 1579 te Ddr d.v. Adriaen ? Lakenhandelaar en Burgemeester v Dordrecht en Sophia Heymans.
In 1593 huurt hij een huis te Dordrecht.
In 1598 koopt hij een huis in de Wijnstraat.
In 1602 handelt hij in Coper uit Luik voor, De COPERHANDELAREN te Dordrecht:
MATTHIJS LAMBERTS de GEER (uit Luik)
SALOMON JANS SPECX (uit Mechelen)
CHRISTIAEN JANS SPECX (uit Mechelen)
ELIAS JACOBS TRIP EN DE COMPAGNIE ,,HANDELS VAART OP WEST AFRIKA,, IN1605 UIT DORDRECHT.
Merkwaardig dat er zo weinig gegevens over de handel op zee van Dordrecht bekend is.(Schrijft Dr. P.W. Klein in zijn boek ,,De Trippen in de 17e eeuw,,)
Terwijl er uit Dordrecht handels betrekkingen waren met Frankrijk /Engeland /Oostzee ELIAS JACOBS TRIP had na 1600 al handels betrekkingen met Portugal en Spanje.
Begin 1600 gingen talrijke Hollandse en Zeeuwse kooplieden onder eigen Nederlandse vlag handel drijven naar de AFRIKAANSE WESTKUST GUINEA.
ELIAS JACOBS TRIP EN VELE ANDERE HANDELAREN IN COPER EN IJZER.
Jaarlijks vertrokken vele schepen naar de kust van GUINEA met
Handelswaar o.a.
COPER/IJZER /TEXTIEL.
Retour lading: o.a.
HUIDEN /GOUD
De WESTAFRIKAANSE HANDELSTOCHTEN GINGEN IN DE VORM VAN Participatie Rederijen, met verhandelbare aandelen o.a.
ANTHONY SLICHER Coper/IJzerhandelaar te Amsterdam verkoopt aandelen aan ELIAS JACOBS TRIP Coper / IJzerhandelaar te Dordrecht (Akte /26-3-1608 /Not J.F.Bruyning /Akte 29-6-1609 Not J.F. Bruyning)
In 1607 waren er WEST AFRIKAANSE COMPAGNIEEN GEVESTIG TE:
DORDRECHT
DELFT
ROTTERDAM
AMSTERDAM
MIDDELBURG
AANDEELHOUDERS WAREN O.A.
CLAES v ADRICHEM te Delft (1530/1624)
LAURENS BICKER (1565) Amsterdam.
SAMUEL BLOMMAERT (Coper) 1584 Antwerpen /1651 Amsterdam.
JACOB BOREEL (1552/1636) Middelburg.
SERVAES GERARDS HELLINCX (Coper) 1580 Luik /Dordrecht 1615/Amsterdam.
FRANS JACOBS v HINLOPEN (Lakenhandel)1585 /Amsterdam.
JOHAN KUYSTEN (Coper) 1572 /1627 Den Bosch/Amsterdam.
PIETER le FEBUREN (Coper) 1607 Amsterdam.
ABRAHAM LULS (Coper) Amsterdam.
DANIEL v/d MEULEN /Amsterdam.
BALTHASAR de MOUCHERON (ca 1552/1630) Antwerpen /1585 Middelburg.
JACQUES NIQUET (1571/1642 )Antwerpen /Amsterdam.
GUILLAUME de PERRE /Middelburg (in 1609 als Generaal Commies reis West Afrika)
GERARD REYNST (Coper) (1568 /1615 Fort Djakarta) Amsterdam.
ANTHONY SLICHER (Coper) 1558 Aken /1623 /Amsterdam.
ELIAS JACOB TRIP (Coper) 1579/1636 Dordrecht/Amsterdam.
LUCAS v UFFELEN (Coper)1585 Antwerpen/Amsterdam.
HANS v VEECKEN 1592 /Bankier Wapenhandel te Rotterdam.
LUCAS v/d VENNE (1549-1616) /Mechelen/Rotterdam.
JACQUES de VERLAER/ Antwerpen /1613 0verl Amsterdam.
JOHAN WITSEN 1607 te Amsterdam.
1e REIS / 1605/1606 NAAR WEST AFRIKA
Op 16 november 1605 vertrok /1e schip ,,HET ROODE HART,,uitgerust door
ELIAS JACOBS TRIP Coper/IJzerhandelaar te Dordrecht.
uit de Maasmond/Dordrecht naar de Westkust van Afrika Schip 80 last / Met 14 ijzeren kanonnen aan boord 8 /Halve Sakers. 6 /Steenstukken. Met 25 bemanningsleden.
Schipper PAULUS TEUNISSEN uit Rotterdam.
Ondercommies PIETER VAN DE BROUCKE.(Lakenhandelaar te Amsterdam)
Oppercommies EWOUT HENDRIKSE (Op deze reis werd een Salpetermijn ontdekt)
2e REIS/ Op 4-6-1607/vertrok een Schip naar West Afrika naar Angola uitgerust door:
ELIAS JACOB TRIP(Coper/IJzerhandelaar te Dordrecht)
JAN KUYSTEN. (Coperhandelaar te Amsterdam)
SERVAES GERARDS HELLINCK/(Coper./IJzerhandelaar te Dordrecht)
3e REIS/ In 1608 /Schip naar West Afrika werd uitgerust door:
ELIAS JACOB TRIP (Coper IJzerhandelaar te Dordrecht)
SERVAES GERARDS HELLINCK (Coper/IJzerhandelaar te Dordrecht.)
MET GUILLAUME de PERRE ALS GENERAAL COMMIES (koopman te Middelburg)
MET BEHULP VAN EEN TOLK een Portugees uit Madeira mee zou zeilen
Het schip vertrok uit Dordrecht voor onderzoek in de rivier de Congo /Angola op zoek naar SALPETER mijnen. (Akte 26-3-1608/ Not. Bruyning te Amsterdam)
4e REIS /In 1609 werden 3 schepen uitgerust door:
ELIAS JACOBS TRIP (Coper/IJzerhandelaar te Dordrecht)
GUILLAUME de PERRE (koopman te Middelburg)
LUCAS v UFFELEN (Coperhandelaar te Amsterdam) (Akte 29-8-1612/ Not. Paulus Eelbo te Dordrecht)
Schipper: DOEDE FLORISSE ervaren op de vaart naar West Afrika.
Op 17 mei 1609 vertrokken uit Dordrecht een vloot van 3 Schepen uit de Maas naar West Afrika.
1/ Het Schip ,,DE JAGHER,, het Grootse schip, is vergaan door optreden van de Oppercommies WILLEM de BIECHT door bij Tenerife voor anker te gaan, dat bezet was door de Portugezen.
Het schip werd door de Portugezen beschoten en is gezonken.
2/ Het Schip ,,DE HASEWIND,, (een Jacht) keerde na een reis van 16 maanden behouden terug met GOUD en IVOOR.
3/ Het Schip,, DE BRACK,,(een Jacht)
PIETER VAN DE BROECKE LAKENKOOPMAN TE MIDDELBURG
Geb: 1585 Antwerpen /overl: 1640 in de Straat v Malakka.
z.v. Pieter v/d Broecke Sr en Maike de Morimont.
In 1605 ONDERCOMMIES AAN BOORD VAN HET 1e schip ,,HET ROODE HART,, 1e reis naar West Afrika /Cape Verde
In 1613 OPPERKOOPMAN aan boord van het V.O.C. schip de,, NASSAU,, naar Aden /Comoren
Hij Hield van zijn reizen naar West Afrika een ,,JOURNAAL ,,bij
Uitgegeven door de v Linschoten Vereniging (uitgave Ratelband)
OVERZICHT VAN COPERHANDELAREN EN EIGENAREN VAN EEN COPERMOLEN TE APELDOORN / ARNHEM / AMSTERDAM / ROTTERDAM / SCHIEDAM
DE FAMILIE VAN AELST UIT ANTWERPEN Handelaren in COPER/PAPIER/BOEKVERKOPING/ DRUKKERIJ te Dordrecht /Arnhem/Apeldoorn Deventer /Zutphen.
JAN (HANS) FRANCOIS v AELST uit Antwerpen
Handelaar in Papier / Drukkerij te Antwerpen.
Geb: te Antwerpen.
Overl: 1592 te Arnhem z.v. Francois v Aelst (Goudsmid) en Katerijn Coloy.
Ontr: /13-6-1576 /te Antwerpen met GODELIEVE de la RAME(DE RAM) (INGEURAEM)
Geb te ? Overl: 1645 te Arnhem
Zij hertrouwt in 1598 te Arnhem met PIETER JACOBS v/d POEL (3 Kinderen te Arnhem)
1599 Pieter
16.. Abraham
16.. Geertrui
(JAN FRANCOIS v AELST BOUWDE IN 1584 DE EERSTE PAPIERMOLEN IN DE NOORDELIJKE NEDERLANDEN TE ZWIJNDRECHT)
samen met CORNELIS ADRIAANS v/d MOLEN Thesaurier v Dordrecht en JEAN LUPAERT koopman te Dordrecht
KINDEREN VAN JAN (HANS) FRANCOIS v AELST te Antwerpen.
1577 ANDRIES tr. 1e Neeltje Jans /tr. 2e Lijntje Jans uit Antwerpen.
1579 LODEWIJK tr. Catharina Bisschop uit A'dam
1581 FRANCOIS tr. Judith Meurs(Mom/Moors)
15.. TRUITGEN
15.. LIEFKEN
15.. LIJNKEN tr 1605 WILLEM JASPER MEURS (Moors)
ANDRIES JANS v AELST uit Antwerpen.
Geb: 1577 te Antwerpen.
Overl: 1637 te Apeldoorn. z.v. Jan Francois v Aelst /Papierhandelaar /drukker te Antwerpen en Godelieve de la Rame
Tr:/ 1e NEELTJE JANS Tr:/ 2e LIJNTJE JANS v Antwerpen
Kinderen te Zutphen:
16.. CATHARINA
16.. JUDITH tr Willem Jans Munnickhuysen.
16.. CLAESKE tr 1648 Steven Jans Potgieter/ Coperhandelaar /Copermolen.
16.. HESTER tr Daniel Marez.
16.. ISAAC tr Geanet Hoffmay.
In 1606 is hij burger te Zutphen.
In 1613 woont hij te Zutphen heeft een Drukkerij te Zutphen. (In 1630 wordt de Drukkerij verkocht aan CHRISTOFFEL LOMEYER.)
In 1613 pacht hij samen met zijn broer LODEWIJK v AELST de COPERMOLENS van de eigenaren JAN GERRITSEN en MATTHIJS v SERICH /SERICK.
Op 11-2-1618 koopt hij de COPERMOLENS en de PAPIERMOLEN van de eigenaren JAN GERRITSEN en MATTHIJS v SERICH /SERICK)
Op 10-12 1613 krijgt hij samen met zijn broer LODEWIJK JANS v AELST van de Staten Generaal (Octrooi) Vrijdom v Vervoer (Vrijdom van belasting) van,
RUWE COPER.
CALMIJN (Zink)
Op 6-12 1614 krijgt hij van de Staten Generaal (Octrooi) Vrijdom van vervoer voor
100.000 LB Rauwe Coper.
100.000 LB Calmijn (Zink) voor ieder jaar en voor iedere Copermolen.
LODEWIJK JANS v AELST uit Antwerpen.
Coper/Papier handel /eigenaar van Copermolens /Papiermolens samen met zijn broer ANDRIES JANS v AELST langs de Grift te Apeldoorn / Hulsbergen/Rosendaal
Geb: 1579 te Antwerpen
Overl: 16.. te ? z.v. Jan Francois v Aelst /Papierhandelaar/ Drukker te Antwerp)en Godelieve de la Rame
Tr: /1e 1624 te A'dam met GEERTRUI ELBERS.
Tr: /2e met CATHARINA BISSCHOP.
In 1613 woont hij te Apeldoorn /Amsterdam.
In 1613 pacht hij de COPERMOLENS aande GRIFT te Apeldoorn van de eigenaren JAN GERRITSEN en MATTHIJS v SERICH.
Op 10-12 1614 krijgt hij samen met zijn broer ADRIES JANS v AELST van de Staten Generaal (Octrooi )Vrijdom v Vervoer / Vrijdom van belastingen voor import van 100.000LB ruwe Coper en 100.000 LB Calmijn (Zink ) voor ieder jaar voor iedere molen
Op 11-2-1623 koopt hij samen met zijn broer ANDRIES de 2 COPERMOLENS en Papiermolen van de eigenaren In 1623 bezit hij 2 Papiermolens in Rozendaal en Hulsbergen.
3./FRANCOIS JANS v AELST
Coper/Papierhandel te Arnhem.
Geb: 1581 te Antwerpen /overl: te Arnhem z.v. Jan Francois v Aelst /Papierhandelaar/Drukker te Antwerpen) en Godelieve de la Rame
Tr:/ 30-5- 1619 te Arnhem met JUDITH JACOBS v MEURS (MOM) (weduwe v Hulshorst / (overl: 1652 te Arnhem)
In 1613 is hij eigenaar van 2 COPERMOLENS te Arnhem aan de Ketelweg met een SMEDERIJ/SMELTHUIS samen met JAN JANS CABELIAU Coperhandelaar te Dordrecht.
Op 6-12-1613 krijgt hij (Octrooi )Vrijdom van Convooi/ van de Staten Generaal voor (Vrijdom van verVoer)van
RUWE COPER.
CALMIJN(Zink)
Samen met de Coperhandelaren:
BAREND de MUNTER te A'dam.
DIRCK JANS HOEUFT te Dordrecht.
100.000 LB Rauwe Coper en
100.000 LB Calmijn (zink) per jaar voor iedere COPERMOLEN.
In 1614 heeft hij een OLIEMOLEN/VOLMOLEN te Arnhem.
Op 23-2-1615 verkoopt hij samen met zijn stiefvader PIETER v/d POEL voor f 9.315 de helft van de COPERMOLENS te Arnhem aan de Ketelstraat met SMEDERIJ/SMELTHUIS en Een contract v/d handel in COPER/COPERDRAAD aan, JAN JANS CABELIAU Coperhandelaar te Dordrecht.
In 1625 heeft hij een PAPIERMOLEN te Arnhem.
TIJDLIJN COPERHANDEL FAMILIE v AELST
In 1614 zijn zij in bezit van COPER en CALMIJN mijnen in Stolwijk bij Aken.
In 6-12-1614 krijgt FRANCOIS JANS v AELST toestemming v/d Staten Generaal voor vervoer van RUW COPER CALMIJN(Zink)
Op 23-2-1615 verkoopt FRANCOIS JANS v AELST voor f 9.315 zijn Copermolen aan JAN JANS CABELIAU Coperhandelaar te Dordrecht.
Op 24-4-1627 staan de GEBR v AELST te Apeldoorn hun (Octrooi) af, voor 5 jaar aan de Coperhandelaren te Amsterdam:
SAMUEL BLOMMAERT.
GERARD REYNST.
Om Coper naar Nederland te brengen uit STOLBERG/AKEN om in deze lande te brengen 100.000 LB RUW COPER. 100.000 LB CALMOES (CALMIJN) (Zink)
Op 4-8-1627 wordt een nieuw contract opgesteld door de GEBR v AELST met DIRCK JANS HOEUFT Coperhandelaar te Dordrecht over het vervoer van COPER
Eerst werd het Coper vervoerd van uit Zweden naar Dordrecht dan,
naar Amsterdam/Amersfoort en met karren naar de Copermolens te Apeldoorn.
Op 23-12-1627 hebben zij een (Octrooi) GEBR v AELST voor 10 jaar voor een gebruik van Nieuw soort Gloeiovens voor het beter verwerken van Coper.
In 1626 wordt Apeldoorn overvallen door de Spanjaarden vanuit Duitsland o.l.v. Graaf HENDRIK v BERGEN.
Een deel van de voorraad Coper van de GEBR v AELST en DIRCK JANS v HOEUFT wordt meegenomen
De GEBR v AELST vragen oom financiele hulp aan DIRCK JANS HOEUFT Hij schrijft in een brief zijn deelneming maar geeft geen toezegging voor financiele hulp.
Mattheus zoon van Dirck Jans Hoeuft wordt samen met een Coperknecht GILLIS LANTMETER met de brief naar Apeldoorn gestuurd om deze te overhandigen aan de GEBR v AELST en om te kijken wat er nog over was van de Coper van DIRCK JANSV HOEFT.
In 1630 worden alle kinderen van AELST en v/d POEL deelgenoot in de COMPAGNIE v AELST v/d POEL met PAPIERMOLENS /COPERMOLENS TE
ARNHEM
HULBERGEN
ARNHEM
ROZENBURG
APELDOORN
FAMILIE BECX
Coperhandelaren te Keulen/Dordrecht/Rotterdam/Amsterdam verwant aan de familie van Meurs /Moors/ Mombers uit Aken
ARNOLDUS BECX
Coperhandel te Rotterdam COPERMOLEN te SCHIEDAM.
In 1613 woont hij te Rotterdam.
In 1613 koopt hij voor f 3.000,- de Papiermolen te Schiedam om deze om te bouwen tot COPERMOLEN van NICOLAES SERAETS en JACOB ANTHONIS ELLINCK kooplieden te Dordrecht.
Samen met de Coperhandelaren:
JAN WEYMAN te R.dam.
GERRIT MAERTENS te R.dam.
BARTHELOMEUS de MUNTER te A'dam.
JAN CLOCK te A'dam.
HARMEN/HARMAN/HERMAN BECX uit Keulen.
Coperhandel te Amsterdam.
Geb: te Keulen Tr :/ 16.. met MARGARETHA POTGIETER
Kinderen te Amsterdam:
1614 ISAAC
16.. THEODORUS
In 1607 woont hij te Amsterdam.
In 1607 koopt hij samen met ANTHONY SLICHER de COPERMOLEN van PIETER LE FEBURE Coperhandelaar en Zilver en Gouddraadtrekker met REFEFINEURSHUIS/ KOETSHUIS/ SMIDSHUIS / Bij de Regulierspoort te Amsterdam.
In 1611 krijgt (Octrooi) samen met AERT DUYFKENS voor het maken van COPERROLLEN VOOR HET BEDRUKKEN OP STOFFEN.
In 1611 is hij mede eigenaar van de COPERMOLEN ,,DE ROODE HAEMER buiten de St Anthonis Poort / met Coperwerkers uit Aken
In 1612 handelt hij in Coper met LEON de la TOMBE en AERT DUYFKENS Coperhandelaren te Amsterdam.
BARTHELOMEUS HARMANS BECX Coperhandel te Amsterdam.
In 1615 is hij mede eigenaar van de COPERMOLEN ,,DE ROODE HAEMER,, te Amsterdam samen met PIERRE du BRUEL(Briel) Mr. Coperslager CASPAR MEYNOUTS uit Lubeck en
In 1614 onmin tussen HARMAN BECX en ANTHONY SLICHER over de EXPLOITATIE COPERPLETTERIJ (2-12-1614/Dillen nr 173) In1615 HARMAN BECX heeft onmin met PIETER BECX (uit Keulen)
In 1616 HARMAN BECX heeft onmin met ANTHONY SLICHER (19-4-1616/Dillen/ nr 278)
In 1616 HARMAN BECX heeft onmin met ANTHONY SLICHER over de uitvinding van Mr. GEORG v SLANGENBURGH(23-8-1616/Dillen /nr 320)
In 1616 HARMAN BECX en ANTHONY SLICHER hebben onmin met
ABRAHAM LULS Coperhandelaar te Amsterdam.
In 1639 HERMAN BECX Coperhandel te Amsterdam (ongeh)
in 1639 is hij mede eigenaar van een COPERMOLEN te Amsterdam samen met
PIETER BECX
HERMAN BECX (neef)
ISAAC MEURS /Moors (neef)
ISAAC BECX
Coperhandel te Amsterdam
In 1640 is hij mede eigenaar van een COPERMOLEN te Amsterdam samen met zijn broer THEODORUS BECX
PIETER BECX uit keulen
Coperhandel te Amsterdam /Keulen samen met zijn neef HARMAN BECX en PIETER du BRUEL/BRIEL
Eigenaren v/d COPERMOLEN,, DE RODE HAMER,, buiten de St /Antonis Poort.
SAMUEL BLOMMAERT uit Antwerpen.
Coperhandel te Amsterdam.
Geb: 1584 te Antwerpen /overl: 1651 te A'dam z.v. Louis Loys Blommaert (1537/1591) en Margareth Hoefnagels.
1601 woont hij te Amsterdam in de Anthonie Breestraat
Tr:/ 1612 te A'dam met CATHARINA REYNST (1590) d.v. Gerard Reynst en Margareth Niquet Jacobs (Jacques)
In 1605/1606 is hij aandeelhouder Compagnie Handelsvaart op West Afrika In 1610 handelt hij in Coper samen met
GERARD REYNST te A'dam.
FAMILIE LULS te A'dam.
DIRCK JANS HOEUFT te Dordrecht.
JORIS V HOUBRAECKEN te Dordrecht.
ELIAS JACOB TRIP te Dordrecht.
LOUIS de GEER te Dordrecht / Coper uit Zweden
GEBR v AELST te Apeldoorn.
Op 1624-4-1627.. heeft hij voor 5 jaar een contract met de GEBR v AELST te Apeldoorn over invoer van COPER en CALMIJN uit Stolberg bij Aken samen met,
ERARD REYNST.te Amsterdam. DIRCK JANS HOEUFT te Dordrecht.
In 1611 wordt een (Octrooi) afgegeven van de Duitse vinding van Mr. GERARD v SLANGEBORGH samen met SAMUEL BLOMMAERT te Amsterdam.
GERARD REYNST te Amsterdam.
DIRCK JANS HOEUFT te Dordrecht
Octrooi G 16 /uit Nederlandsw octrooien in de 16e 17e 18e eeuw /G.Doorman
PIETER du BRUEL/BRIEL
Coperhandel te Amsterdam.
In 1615 is hij mede eigenaar van de Copermolen ,,DE ROODE HAEMER,, te Amsterdam samen met
Mr. Coperslager CASPAR MEYNAERTS
PETER BECX SR (uit Keulen)
PIETER BECX JR (uit Keulen)
HERMAN BECX.
BARTHELOMEUS HARMANS BECX.
ABRAHAM CABELIAU
Coperhandel /Wapenhandel te Amsterdam /Zweden.
1591 Poorter te Amsterdam.
Tr: / 30-12 1590 te Dordrecht met MARIKEN ANTHONIS v LEEST.
1598 gaat hij als Commies mee met het schip ,,De Zeeridder v Middelburg,, met, De Vlaming NICOLAES de HAEM op expeditie naar de Wilde Kust /Noord Oost van Zuid Amerika met Guyana /Essequibo.
In 1600 is hij belast met de Coperhandel voor Karel van Sodermanland (Koning Karel IX van Zweden) en is Hij is mede stichter van de stad GOTEBORG in Zweden met een Hollands stratenplan met grachten en kanalen en in de stad werd als 2e taal Hollands gesproken.
In 1607 woont hij definitief in Goteborg en is hij Generaal Boekhouder van de Zweedse kroon.
JAN CLOCK /CLOECK/COCK uit het land v Luik
Coper en Papierhandel te Amsterdam.
In 1605 woont hij te Amsterdam.
in 1613 koopt hij voor f 3.000,- de Papiermolen te Schiedam om deze om te bouwen tot een COPERMOLE N van,
NICOLAES SERAETS te Dordrecht
JACOB ANTHONIS ELLINK te Dordrecht
Met de Coperhandelaren:
BARTHELOMEUS DE MUNTER te Amsterdam.
ARNOLDUS BECX te Rotterdam.
JAN WEYMAN te Rotterdam.
GERRIT MAERTENS te Rotterdam.
Op 12-10-1613 krijgt hij het (Octrooi) van de Staten Generaal (vrijdom voor vervoer) van
RUW COPER
CALMIJN (zink)
In 1618 koopt hij te Schiedam een huis en erf achter de haven met gereedschap van ELIAS PIETERS samen met, BARTHELOMEUS de MUNTER Coperhandelaar te Amsterdam.
ARNOLD/AERNOUD/AERTS DUYFKENS uit Hasselt Coperhandel /Cammelottier/(handel in Manifacturen) te Amsterdam.
Geb: ca 1575 te Hasselt /Overl: 4-7-1630 te A'dam.
Tr: 1e/ ? met RACHEL HARVEL/HAREL.
Kinderen 1e huwelijk te Amsterdam
1601 ADAM tr 16.. met SARA PANCRAS
1605 AERT
1606 JAN
1608 AMERENS
1612 MARIA
1614 ISAAC Tr: 2e / 15-10-1626 te Amsterdam met NELLEKE van IMMEN (Verfster) d.v. Hans van Immen.
Kinderen 2e huwelijk te Amsterdam:
1627 ABRAHAM
In 1611 woont hij te Amsterdam.
In 1626 woont hij in de Bloetstraat te Amsterdam.
In 1611 handelt hij in Coper met de Coperhandelaren te Amsterdam,
LEON de la TOMBE
HARMAN BECX
ISAAC MEURS/MOORS
In 1612 krijgt hij (Octrooi) voor de bouw van een 2e COPERMOLEN Buiten de St Anthonis poort te Amsterdam (Dillen/nr 1210) samen met: De Coperhandelaren
ANTHONY SLICHER. te Amsterdam
HARMAN BECX.te Amsterdam
PIETER BECX SR. uit Keulen
PIETER BECX JR. uit Keulen Mr. Coperslager
MEYNAERT CASPERS
(akte /Not/ Nicolaas Jacobs/ A'dam)
In 1612 wordt zijn COPERWERK uit de COPERMOLEN beoordeeld door Copermakelaar Leon de la Tombe en Isaac Meurs /moors coperslager te Amsterdam.
Het Coperwerk wordt net zo goed bevonden als het Coperwerk uit Aken (23-11-1612/Dillen/nr 410)
In 1617 krijgt hij Octrooi als Camelottier handelaar in manifacturen een /Contract met JACOB VERSTEEGH voor het
Drukken van Motieven op kleding met PERS COPEREN ROLLEN op de stoffen, SATIN/
GROFF GREYNEN /
BOURATTEN OF ANDERE MANIFACTUREN
(8-12-1617 /Dillen/nr 411)
In 1630 krijgt NELLEKE v IMMEN weduwe van AERT DUYFKENS een contract voor de verkoop Van gedrukte stoffen (4-7-1630/Dillen)
HERBERT GABHART v ERFFERT
Coperhandel te Amsterdam
In 1591 woont hij te Amsterdam
Op 4-9-1591 krijgt hij Octrooi voor het smelten van COPER (G.Goorman/ Octrooien in Nederland in de 16e 17e 18e eeuw.)
In 1591 bezit hij een COPERMOLEN te Amsterdam en is de familie al 70 jaar bekend met het Copersmelten te Amsterdam.
JACOB GEERTS
Coperhandel te Amsterdam.
In 1632 is hij Mr. Coperslager maakt TWEE KOPEREN BRANDEWIJN KETELS voor f 250, Careolus guldens /16st voor,
ISAACK ELLINCK /ELLINGH Brouwer te Amsterdam.
Na 8 maanden waren de ketels niet klaar,het schip was al vertrokken.
(20-4-1632 /Dillen/nr 1430)
JAN(Johan) KUYSTEN/ KUYTER uit Den Bosch.
Coper /Buskruit/Graanhandel te Amsterdam.
Geb: 1572 te Den Bosch /Overl: 1627 te A'dam. z.v. Claes Keysten en Mechteld v Witmeer.
In 1598 is hij uitgeweken uit Den Bosch naar Dordrecht.
In 1601 woont hij aan de Zeedijk te Amsterdam.
Tr:/ 28-11-1603 te A'dam met ELISABETH v/d MARC /MERCT d v. Jan v/d Merct en Elisabeth van Breusegem.
Kinderen te Amsterdam:
16.. ELISABETH tr 1627 / Kemp
1610 PIETER tr 1645 met/ CORNELIA EMTINCK
In 1605 handelt hij in Coper met ELIAS JACOBS TRIP uit Dordrecht
In 1605/1606 is hij aandeelhouder v/d Compagnie Handelsvaart op West Afrika voor expedities naar de kust van West Afrika het eerste schip ,,HET ROODE HERT vertrekt in november 1605 van uit Dordrecht naar West Afrika.
In 1607 neemt hij deel als aandeelhouder aan een Hansdelsreis naar West afrika samen met SERVAES GERARDS HELLINCX Coper/IJzerhandelaar te Dordrecht ELIAS JACOBS TRIP Coper/IJzerhandelaar te Dordrecht
In 1607 heeft hij 7 morgen land bij het inpolderen v/d Beemster samen met REYN EGBERT BISSCHOP en JAN MAREZ kooplieden te Amsterdam.
Hij is lid v/d SCHUTTERIJ/ WIJK III v/d Compagnie van Kapitein ALLAERT CLOECK
PIETER le FEBURE le FERRE (Leffebure)
Coperhandel /Goud en Zilverdraadtrekker te Amsterdam.
In 1606 woont hij te Amsterdam. Tr: met ?
Kinderen te Amsterdam:
1625 ABRAHAM
1628 JERONIMUS
In 1605/1606 is hij aandeelhouder v/d Compagnie Handelsvaart op West Afrika
In 1607 verkoopt hij zijn COPERMOLEN met,
REFENIERSHUIS/
SMITSHUIS/
KOETSHUIS /
Gelegen bij de Regulierspoort (De Copermolen kwam uit Kampen) aan ANTHONY SLICHER en HARMAN BECX Coperhandelaren te Amsterdam.
MEYNAERT CASPERS LUBECK uit Hamburg
Mr. Coperslager te Amsterdam.
Geb: 1557 te Hamburg.
In 1615 is hij Mr. Knecht in de copermolen ,,DE ROODE HAMER,,
In 1617 is hij in dienst van BARTHELOMEUS HARMANS BECX Coperhandelaar te Amsterdam.
In 1620 werkt hij als Coperslager in de COPERMOLEN bij de Anthonis Poort de eigenaren zijn ABRAHAM CLAES DE JONGE Coperhandelaar te Amsterdam ISAAC MEURS Coperhandelaar te Amsterdam HIJ krijgt een opdracht van de eigenaren om 3 verschillende tonnen met 1200 LB Brabants copergeld te transformeren tot Grenaille (Schroot) (4-4-1620 /Dillen /nr 1509)
FAMILIE LUS/LULS uit Antwerpen /Aken/Dordrecht/Amsterdam. / ABRAHAM SIONS LUS (LULS) uit Antwerpen
Coperhandel / Bankier te Amsterdam.
Geb: te Antwerpen.
In 1585 gevlucht uit Antwerpen
In 1602 woont hij te Amsterdam in 1611 is hij mede eigenaar van de COPERMOLEN ,,DE ROODE HAEMER,, en 1615 heeft hij een aanzegging (verzoek) om de Mr. Coperslager CASPAR MEYNARTS in te huren Aan de Coperhandelaren / eigenaren van een COPERMOLEN te Amsterdam
ANTHONY SLICHER BARTHELOMEUS
HARMAN BECX
PIETER DE BRUEL
GERRIT MAERTENS uit Rotterdam Coperhandel te Rotterdam.
In 1613 woont hij te Rotterdam.
In 1613 koopt hij voor f 3.000,- de Papiermolen te Schiedam om deze om te bouwen tot een COPERMOLEN van de Kooplieden
NICOLAES SERAETS te Dordrecht
JACOB ANTHONIS ELLINCK te Dordrecht
Samen met de Coperhandelaren:
JAN WEYMAN uit Rotterdam.
AERNOLDUS BECX te Rotterdam.
BARTHELOMEUS JANS de MUNTER te Amsterdam.
JAN CLOCK te Amsterdam.
ISAAC MEURS /MOMBERS/ MOORS uit Aken Coperhandel te Amsterdam
Geb:1580 te Aken.
In 1611 woont hij te Amsterdam.
Tr:/ 29-10-1611 / te A'dam met LIDIA v HULKEN (geb 1578 te Yperen)
In 1631 woont hij in de Warmoestraat.
Op 17-10-1611 krijgt hij (Octrooi) v/d Staten Generaal voor 9 jaar handel in Coper samen met de Coperhandelaren te Amsterdam:
HERMAN BECX.
LEON de la TOMBE.
ARNOLD AERTS DUYFKENS.
In 1612 Keurt hij samen met LEON SALOMONS de la TOMBE Copermakelaar te Amsterdam Het Coper van de Copermolen van AERNOUT DUYFKENS en HARMAN BECX net zo goed is Als het Coper uit Aken (23-11-1612/Dillen/nr 39)
1616 heeft hij een Contract met GERARD HOUBEN koopman te Dordrecht voor een nieuwe vinding voor de bouw van een Copermolen.
ANDRIES MEURS/MOMBERS/MOORS uit Aken.
Coperhandel te Amsterdam.
In 1613 woont hij te Amsterdam.
Op 10-12-1613 krijgt hij (Octrooi) v/d Staten Generaal voor de invoeren van RUW COPER.
Samen met de Coperhandelaren:
JAN WEYMANS te Rotterdam.
DIRCK JANS HOEUFT te Dordrecht.
GEBR v AELST te Apeldoorn.
Op 9-7-1626 krijgt hij (Octrooi) van 15 jaar voor een nieuwe vinding voor een Rosmolen die ook te gebruiken is als een Copermolen samen met:
GERARD HOUBEN koopman te Dordrecht.
EVERT CORNELIS te Brielle.
(Octrooi G60 /folio137/uit de ,,Octrooien v Nederland in de 16e 17e 18e eeuw/ door G.Doorman)
In 1639 Handelen de broers JOHAN MEURS en ISAAC MEURS /MOORS Coperhandelaren te Amsterdam in Coper met hun neefs BECX te Amsterdam.
BARTHELOMEUS JANS (de) MUNTER/(Munt)
4-4-1628 BERENT de MUNTER
In 1610 koopt hij bakkerij dat SCHEEPSBESCHUIT maakt van,
PIETER HASSELAER te Amsterdam.
In 1610 doet hij zaken met /Venetie.
In 1611 investeerd hij in het droog leggen van de Zijpe Polder.
In 1613 woont hij bij de West Friese Korenmarkt te Amsterdam.
In 1613 koopt hij voor f 3.000,- de Papiermolen in Schiedam om deze om te bouwen tot een COPERMOLEN van de kooplieden
NICOLAES SERAETS te Dordrecht.
JACOB ANTHONIS ELLINCK te Dordrecht.
Samen met de Coperhandelaren:
JAN CLOCK/COCK te Amsterdam
JAN WEYMAN te Rotterdam
GERRIT MAERTENS te Rotterdam
ARNOLDUS BECX te Rotterdam
Op 10-12-1613 krijgt hij van de Staten Generaal (Octrooi) voor de vervoer van
RUWE COPER.
CALMIJN (Zink)
In 1618 koopt hij een huis met erf met alle gereedschap van
ELIAS PIETERS te Schiedam samen met
JAN CLOCK Coperhandelaar te Amsterdam
In 1621 wordt hij VOOR ALTIJD VERBANNEN WEGENS VALSMUNTERIJ uit Amsterdam
(Reg nr. 5028 5-7-1621 (Charter/ Oud Archief/ ntr 5028)
HET DRAMA VAN VALSMUNTERIJ VAN BALTHASAR JANS DE MUNTER IN 1621 te Amsterdam
De Valsmunterij van Balthasar Jans de Munter was een drama ook voor zijn familie en schoon familie.
Hij was getrouwd met AELTJE v HINLOPEN een familie die tot de toplaag van Kooplieden behoorden te Amsterdam.
De broers van Barthelomeus Jans de Munter waren:
JACOB de MUNTER ./Grootkoopman te Amsterdam.
JAN de MUNTER was getrouwd met SARA TONGERLOO /Commissaris v/d Wisselbank aan/de Herengracht / Huis ,,BEECKESTEIN..
In 1621 raakt hij betrokken bij de internationale handel in vals munterij / (Jaarboek Genootschap Amsterdam).
VOOR ALTIJDVERBANNEN WEGENS VALSMUNTERIJ UIT AMSTERDAM,, (Reg nr.5028 5-7-1621 (Charter/OudArchief /ntr 5028) Verbannen wegens Valsmunterij) De volgende 4 personen:
1/ AELT VOERMAN (overl 1651) /tr 1597 Janneke Jans Hooft.
2/ BARTHELOMEUS de MUNTER/ tr Aeltje v Hinlopen.
3/ ABRAHAM WILLEMS v/d VOORDE / tr Maria Willems v Velsen.
4/ PIETER CLOECK.
IN 1621 WERD EEN HANDELSCOMPLOT ONTDEKT MET VALSE MUNTEN DIE VERPAKT IN ALUINVATEN VIA LUIK NAAR DE BUITEN PLAATS ,,HAGEVELD,, ONDER VELSEN WAREN GEBRACHT,,
Dat in bezit was van HANS FABRY LAKEN HANDELAAR te Haarlem. (Hij had het Landgoed in 1613 gekocht)
De munten waren onvolledige Schellingen van zilver die op de Buitenplaats ,,Hageveld,, werden ontdekt en en uit de stad SEDAN /Ardennen via Luik waren ingevoerd. De gevolgen voor BARTHELOMEUS de MUNTER waren groot.
In 1621 werd hij voor het verhandelen en invoer van VALSE MUNTEN bij vonnis door de Schepenen te Amsterdam ,,Levenslang verbannen uit Holland,, Confessieboek v Amsterdam ,,VERBANNING,, (11-3-1621/archief 5061) Boete van f10.000,-
Hij raakt al zijn bezittingen kwijt die werden beheert door zijn zwager en vertrekt naar Kampen.
PIETER JACOBS v/d POEL
Coperhandel/Papierhandel te Apeldoorn.
Tr:/ 1598 te Arnhem met GODELIEVE de la RAME. (weduwe van Jan Francois v AelstPapiermaker uit Antwerpen / eigenares van Papiermolens te Arnhem en Apeldoorn.
In 1630 is hij mede eigenaar met zijn stiefzoons LODEWIJK en ANDRIES v AELST van de COPERMOLENS te Apeldoorn.
GERARD(GERRIT) REYNST (Thiers)
Coperhandel/kunstverzamelaar te Amsterdam.
Geb: 1568 te A'dam/overl 20-11-1615 te Fort Djakarta. z.v. Pieter Reynst en Trijn Sijverts.
Tr: /1590 met Margaret Niguet Jacques Kinderen te Amsterdam:
1591 JEAN 1593 MARGARETHA/ tr ?Rey
1599 GERARD
1600 WYNTJE CATHARINA/ tr ? Blommaert
1601 JOHANNES
1603 CONSTANSA/ tr Joan Carlo Smissaert Gillisz
In 1605/1606 is hij aandeelhouder v/d Compagnie Handelsvaart op West Afrika samen met o.a. De kooplieden
ELIAS JACOBS TRIP.
LUCAS v/d VENNE.
BALTHASAR de MOUCHERON.
JACQUES NIQUET.
HANS v VEKEN.
JOHAN WITSEN.
JACQUES VERLAER.
DANIEL v/d MEULEN.
SAMUEL BLOMMAERT.
In 1607 handelt hij in Coper samen met zijn zwager Samuel Blommaert
In 1627 heeft hij een contract samen met Samuel Blommaert met de Gebr v Aelst Coperhandelaren te Apeldoorn voor 5 jaar import v Coper en Calmijn uit Stolberg bij Aken
ANTHONY SLICHER /SLICKERS/SLEICHER uit Aken
Coperhandel /eigenaar Copermolens te Amsterdam.
(IN 1815 WERD DE FAMILIE SLICHER VERHEVEN TOT DE ADEL)
(Oom van Coperhandelaar DIRCK JANS HOEUFT te Dordrecht)
Geb: 1558 te Aken.
Overl: 1623 te A'dam z.v. Godert Scleicher (Messengieter de Aken) en Gertrud v/d Chamen.
In 1598 woont hij te Amsterdam.
In 1620 liet hij een huis bouwen aan de Herengracht 205/207(afgebroken in 1959)
Tr: /1e/ 1585 te Aken met ANNA v WESSEM (overl 1598) d.v. Christoffel v Wessem en Catharina Cremer.
Tr: /2e /1599 te Haarlem met JOHANNA WOLFF (1576/1650) d.v. Johannes Wolff en Jacomina de Pitte.
Kinderen 1e Huwelijk te Aken:
1585 GODDART.
1586 CATHARINA.
1588 GODDART.
1590 GERTRUD.
Kinderen uit het 2e huwelijk te Amsterdam:
1601 MARIA.
1603 JAN tr/ 1625 met Elisabeth Vlaming.
1609 JACOMINA.
1612 SARA.
16.. JOHANNA.
16.. ANTHONY.
in 1604 krijgt hij een (Octrooi) van de staten Generaal voor 6 jaar van Vrijstelling van invoerrechten en belasting voor Coper uit Aken en Invoerrechten
Vrijstelling op invoer
RUWE
COPER
CALMIJN (zink)
KOLEN
In 1604 is hij eigenaar van de COPERMOLEN ,,DE ROODE HAEMER,, buiten de St Anthonispoort te Amsterdam In1605/ 1606 is hij aandeelhouder v/d Compagnie Handelsvaart op West Afrika samen met o.a. ELIAS JACOB TRIP en LUCAS JANS v UFFELEN.
In 1607 koopt hij samen met HARMAN BECX Coperhandelaar te Amsterdam ,de COPERMOLEN bij de Regulierspoort te Amsterdam met:
REFENIERHUYS./
KOELHUYS./
SMIDSHUYS./
Van PIETER LE FEBURE Coperhandelaar en Goud en Zilverdraadtrekker bij de Regulierspoort (Deze COPERMOLEN kwam uit Kampen en was in delen naar Amsterdam vervoerd) in 1609 is hij aandeelhouder v/d Compagnie Handel naar West Afrika van 3 schepen uit Dordrecht naar de Westkust van Afrika samen met Elias Jacobs Trip coperhandelaar te Dordrecht Lucas Jan van Uffelen coperhandelaar te Amsterdam.
Op 29-10-1613 krijgt hij (Octrooi) voor de bouw van een 2e COPERMOLEN bij de St Anthonispoort samen met:
HARMAN BECX Coperhandelaar uit Keulen.
AERNOUD AERTS DUYFKENS coperhandelaar te Amsterdam.
In 1615 ONMIN TUSSEN ANTHONY SLICHER EN HARMAN BECX OVER HET BEHEER VAN DE COPERMOLEN (27-8-1615/Dillen/ nr278)
Gereedschappen
Calmus hout
voeragie paerden
materialen
Huysingen
In 1616 ONMIN TUSSEN ANTHONY SLICHER EN HARMAN BECX (Akte op /19-4-1616 /Not. Fr v Bancken te Amsterdam) volgende is aangezegd:
Een pertinente insuniatie aan SLICHER dat hij de COPERMOLEN staande buiten de Anthonis poort sal verlaten
In 1616 krijgen ANTHONY SLICHER (Octrooi) voor het maken van VINGERHOEDEN van ijzer en staal samen met Mr. GRERARD van SLANGENBORG
Een Contract is opgemaakt bij Not/ Nicolaas Jacobs te Amsterdam/ dat Mr. Gerard v Slangenborgh belooft een instrument te stellen in de Copermolen van Slicher voor het maken van vingerhoeden (23-8-1616/Dillen)
LEON SALOMONS de la TOMBE
Makelaar /Coperhandel te Amsterdam
Geb: 1561 te Aken
Tr: /? Kinderen te Aken:
1590 SALOMON tr 1613 te A'dam Lijsbeth de Keyser
In 1611 woont hij te Amsterdam en handelt hij in Coper samen met / AERNOUD DUYFKENS HARMAN BECX Coperhandelaren en eigenaren van een Copermolen te A'dam (Op 23/11/1612/Dillen/ nr 39)
Is hij (51 jaar) en gezworen Makelaar in Coper en keurt hij samen met Coperslager ISAAC MEURS MOORS (32jaar)
Het Coperwaar van AERNOUD DUYFKENS EN HARMAN BECX eigenaren van een Copermolen te Amsterdam
Zij constateren dat het Coperwaar net zo goed is als het Coperwaar uit Aken.
SALOMON LEONS de la TOMBE
Coperhandel te Amsterdam.
Geb:1590 te Aken Tr: 17/8/1613 te Amsterdam met LIJSBETH de KEYSER
Kinderen te Amsterdam:
1630 MARIA tr 1649 Nies Becx (Coperhandelaar)
LUCAS JANS v UFFELEN uit Antwerpen Coperhandel te Amsterdam
Tr: 15.. met AGNETA v LIESVELT uit Antwerpen (overl:1596)
Kinderen te Antwerpen:
1576 Jan
1577 HYRONYMUS
1580 JACQUES tr 1616 Maria v Erp Arends
1584 ANNA
1585 MARCUS
1586 LUCAS tr 1638 Alida v Daecken
1590 MATTHEUS
1596 ABRAHAM
JAN WEYMANS uit Rotterdam
Coperhandel te Rotterdam.
In 1613 heeft hij een COPERMOLEN te Rotterdam 1613 krijgt hij (Octrooi) v/d Staten Generaal voor Vrijheid van vervoer van
RUWE
COPER
CALMIJN (Zink)
In 1613 koopt hij voor f 3.000,- de Papiermolen te Schiedam, Om deze om te bouwen tot een COPERMOLEN
Van de Kooplieden
NICOLAES SERAETS te Dordrecht
JACOB ANTHONIS ELLINCK te Dordrecht
Samen met de Coperhandelaren:
GERRIT MAERTENS te Rotterdam.
ARNOLDUS BECX te Rotterdam.
JAN CLOCK te Amsterdam.
BARTHELOMEUS de MUNTER te Amsterdam.
OVERZICHT EIGENAREN VAN COPERMOLENS IN NEDERLAND IN DE 17E EEUW
1//WATERCOPERMOLEN TE ZALTBOMMELIn 1601 eigenaar DIRCK JANS HOEUFT te Dordrecht.
1/ ROSCOPERMOLEN TE DEN BOSCH
In 1600 eigenaren familie KEYSTEN
2 /WATERCOPERMOLENS TE VAASSEN
In 1559 gepacht door MR.STEINBERGH (STEENBERGEN)
In 1569 werd een 2e WATERCOPERMOLEN gebouwd door Dhr v Steenbergen.
2 /WATERCOPERMOLENS AAN DE GRIFT TE APELDOORN
In 1618 eigenaren MATTHIJS v SERICH/SERICK en JAN GERRITSEN
Op 11-2-1623 /gekocht door de Coperhandelaren te Apeldoorn, LODEWIJK JANS v AELST ANDRIES JANS v AELST DIRCK JANS HOEUFT Coperhandelaar te Dordrecht met, 6 Coperslagersknechts en 2 jongens in dienst,
Die per week met 6 Hamers 1500 pond Coper /Ketelen en Slaan en Iedere week voor f 22.10 stuivers Brandhout gebruiken om de Coper 30 maal te gloeien eer de Ketels gereed zijn.
2 / WATERCOPERMOLENS TE ARNHEM
In 1613 eigenaren van de twee Watermolens FRANCOIS JANS v AELST Coperhandelaar te Arnhem JAN JANS CABELIAU Coperhandelaar te Dordrecht.
Op 23-2-1615 koopt JAN JANS CABELIAU voor f 9.315.- de andere helft, met een contract van handel in Coperdraad en het Smelthuis.
1 /WATERCOPERMOLEN ,,JERUSALEM,, TE VELP
In 1615 was eigenaar JAN JANS CABELIAU Coperhandelaar te Dordrecht.
4/ ROSCOPERMOLENS TE AMSTERDAM
Twee ROSCOPERMOLENS buiten de St. ANTHONIS POORT Twee ROSCOPERMOLENS bij de St. REGULIERS POORT eigenaren o.a.
ANTHONY SLICHER (uit Aken) in 1604
HARMAN BECX (uit Keulen)
ARNOUD DUYFKENS (uit Hasselt)
ISAAC MEURS (uit Aken)
3 / COPERMOLENS TE DORDRECHT
Eigenaren DIRCK JANS HOEUFT en JORIS JANS v HOUBRAECKEN van:
1608 /ROSCOPERMOLEN Op het VLAK op het NIEUWE WERCK.
1613 /WATERCOPERMOLEN bij de RIEDIJKS POORT.
1624 /WATERCOPERMOLEN bij de St. JORISPOORT.
1 /WATERCOPERMOLEN TE SCHIEDAM
Een omgebouwde Papiermolen (Franckenland)
In 1613 / waren de eigenaren de Coperhandelaren JAN CLOCK te Amsterdam.
BARTHELOMEUS de MUNTER te Amsterdam.
GERRIT MAERTENS te Rotterdam.
JAN WEYMANS te Rotterdam.
ARNOLDUS BECX te Rotterdam
1 /WATERCOPERMOLEN TE ROTTERDAM
Eigenaren de Coperhandelaren
JAN WEYMANS te Rotterdam
ARNOLDUS BECX te Rotterdam
1 ,,WATERCOPERMOLEN,, ZUUK,, TE EPE / ENIG OVERGEBLEVEN COPERMOLEN IN NEDERLAND,,
(Nu beschermd Monument is eenmaal per jaar te bezoeken)
In 1553 een Watermolen die ging op de KLARENBEEK Later gebruikt als een PAPIERMOLEN daarna gebruikt als COPERMOLEN.
DE BOUW VAN EEN COPERMOLEN EN ZIJN INTERIEUR IN DE 17E EEUW
Voor de bouw van een COPERMOLEN was toestemming nodig van het stadsbestuur, dat kon zijn:WINDCOPERMOLEN
GETIJDECOPERMOLEN IN DE RIVIEREN
ROSCOPERMOLEN
WATERCOPERMOLEN (op de VELUWSE BEKEN)
Een COPERMOLEN was meestal in bezit van meerdere Coperhandelaren of Mr. Coperslager.
In 1611 kostte de bouw van een 2e COPERMOLEN bij de St Antonis Poort te Amsterdam ca f 3.000,- Carolus.
Opdracht gevers waren de Coperhandelaren,
AERNOUD AERTS DUYFKENS
HARMAN BECX
ANTHONY SLICHER (Akte / 11-12-1611/ Notaris Nicolaas Jacobs te Amsterdam )
Toen de nieuwe COPERMOLEN in werking was werd de Coper die daar werd gemaakt gekeurd,
Door LEON SALOMONS de la TOMBE (51 jaar uit Aken)
Copermakelaar te Amsterdam samenmet Mr. Coperslager ISAAC MEURS (32 jaar uit Aken)
Conclusie was, dat het Coper uit deze Copermolen net zo goed was als het Coper uit Aken (23-12-1612/Dillen nr 39)
Een COPERMOLEN bestond uit:
1/ STOOKPLAATS /SMELTHUIS
OM PLATEN TE GLOEIEN. COPER GING REGELMATIG IN DE OVEN OM TE GLOEIEN VOOR DE BEWERKING EN BEWERKBAAR HOUDEN VAN DE COPER
2/ COPERHUYS
WERDEN STALEN PLATEN GEMAAKT VOOR HET MAKEN VAN o.a. NAALDEN EN SPIJKERS.
WERDEN DUNNE COPERPLATEN GEMAAKT TOT DE GEWENSTE VORM GESLAGEN KNIPPEN/BUIGEN SOLDEREN
3/REFENIERSHUIS (KOELHUIS)
4/ GIETHUIS.
5/ SMIDSHUIS
6/ WERKING VAN DE MOLEN
De molen werd aangevoerd door middel van paarden of water Er waren Nokken gemonteerd aan een Horizontale draaiende as waaraan zware hamers werden opgetild, die naar beneden vielen voor het Pletten van de RUWE COPER en COPERKOEKEN
LIJST MET INBOEDEL VAN EEN COPERMOLEN TE AMSTERDAM IN 1615
Bij onmin tussen de eigenaren ANTHONY SLICHER en HARMAN BECX over over De exploitative van hun COPERMOLEN buiten de Anthonis Poort,Werd een akte van verdeling op gesteld bij (NOTARIS NICOLAAS JACOBS te Amsterdam) waarbij ieder de helft in bezit krijgt van de MOLENS molens en MOLENGEREEDSCHAPPEN (27-8-1615 /Dillen/ nr 278)
CALMISHOUT
PAERDEN
VOERAGIE voor de Paerden
MATERIALEN
HUYSINGEN
IN DE MOLEN:
GROTE COPEREN KETEL
CLEYNE COPEREN KETEL
KETEL VOOR WATER
COPEREN SCHEPPEN
2 IJZEREN LANGE LANTARENS
2 HASPELS
1 HOUTEN PUT EMMER
1 IJZEREN MORTIER SONDER STAMPER
1 IJZEREN SPIL OM MEE LOS TE MAKEN
4 HOUTEN HAMERS
3 HOUTEN GOTEN
2 SPOELSTOKKEN
1 HOUTEN SCHEP
1 IJZEREN TRIFT
1 SEMEL
1 HOUTEN BALANCE
1 HOUTEN BETSTEE
1 SCHUIT MET 2 RIEMEN
1 IJZEREN STOOF
5 HOUTEN LEMMINGEN
IN DE COPERKAMER:
REST VAN ROOTKOPER /f 79,-
DRAEDEINDEN /f 246,-
AFVAL EN SCHROOT /f 478,-
GESLAGENDRAEDWERK / f 1.001,-
ONGESLAGEN PLETWERK/f 1.041,-
49 DRAETBANDEN/ f 454,-
HONGAARSCOPER /f 33,-
BROUWPLATEN /f 1.396 ,-
DRAETWERCK / f 1.524,-
RESTEN/ f 822,-
OP DEN OVEN UYTGEWOGEN / 5 TAFELEN/ 74 LB COPER /
COPERWERKERS
Voor een opleiding voor COPERSLAGER /KETELER ging een leerling in dienst bij een COPERMOLEN.
Na het afleggen van de GEZELS PROEF werd hij GEZEL.
Na het afleggen van de MEESTERPROEF mocht hij zich vestigen als Mr. COPERSLAGER.
De Coperslagers waren lid van het ,,ST ELOY GILDE,, van de zelfde Gilde waren ook lid,
MESSENMAKERS
HARNASMAKERS
SMEDEN
SLOTENMAKERS
Na 1595 kwamen veel Coperwerkers uit Aken naar Nederland en namen hun personeel mee. In 1608 waren er 15 knechten /Coperwerkers uit Aken in dienst in het COPERHUIS van DIRCK JANS HOEUFT te Dordrecht
In 1629 waren er 6 coperslagerknechts en 2 leerjongens in dienst op de COPERMOLENS van de GEBR v AELST te Apledoorn
COPERVOORWERPEN GEMAAKT IN DE COPERMOLENS VOOR DE SCHEEPVAART
KUNSTVOORWERPENSIERCOPER WERD IN EEN MAL GEMAAKT O.A.
KERKKLOKKEN
CARILLIONS
KAARSHOUDERS
COPERROLLEN VOOR HET BEDRUKKEN VAN KLEDING
DRUKKEN OP KLEDING KOPEREN ROLLEN DOOR/ ADAM DUYFKENS en JACOB VERSTEEGH TE AMSTERDAM ZIJ HEBBEN EEN CONTRACT VOOR HET DRUKKEN OP ALLERLEI STOFFEN o.a.
SATIN
GROF GREYNEN
BOURATTEN OF ANDERE MANIFACTUREN (8-12-1617/Dillen /nr 419)
COPERPLATEN
GEBRUIKT VOOR ETSEN IN DRUKKERIJEN OF/AFBEELDINGEN GEMAAKT DOOR KUNSTSCHILDERS
COPEREN VAATWERK /KEUKENGEREI o.a.
HUISRAAD/ MELKEMMERS/ MELKBUSSEN/ PANNEN EN KETELS /BEDDEPAN
KOPERDRAAD
In 1593 werd (OCTROOI) AFGEGEVEN aan Mr. GERARD SLANGENBORGHvoor het maken van KOPERDRAAD VOOR HET MAKEN VAN SCHEPRAMEN /LAKENHANDEL /PAPIERHANDEL
OPEREN KETELS
VOOR DE BEREIDING VAN o.a.VERF/ZOUT/BRANDEWIJN
COPEREN VERFKETEL
In 1616 wordt een VERFKETEL verkocht door
PIERRE MUISSAiRT coperslager te Amsterdam voor f 1374 /175 stuivers /contant aan
JANNEKE DE COSSENAERS vrouw van HANS v/d CORPUT
Zij betaalde f 40,- contant en een oude ketel voor f219(1616/Dillen /nr 1156)
COPEREN BRANDEWIJNKETEL
IN 1632 wordt een opdracht gegeven voor het maken van BRANDEWIJN KETELS aan JACOB GEERTS COPERSLAGER TE AMSTERDAM /met de opdracht om Die in 10 dagen te maken
voor ISAACK ELLINCK Brouwer te A'dam.
voor f 250,- carolus gulden /16 stuivers.
De Ketels waren niet op tijd klaar en zijn blijven staan op de kade, het schip die de BRANDEWIJN KETELS mee moest nemen is zonder deze Ketels vertrokken (20-4-1632/Dillen /nr 1430)
COPEREN STAVEN /VOOR HET MAKEN VAN COPERGELD
VOC SCHEPEN NAMEN ALS VRACHT/COPERSTAVEN MEE AAN BOORD OM COPEREN MUNTEN TE MAKEN IN BUITENLAND.
(c) Papendrecht H.W.G. van Blokland-Visser, augustus 2017, juni+september 2018, maart 2020, december 2020, november 2022.