450 JAAR HANDEL IN ZOUT TE DORDRECHT 1570-1920
Samengesteld door historica/schrijfster H.W.G. van Blokland-Visser (Papendrecht 2015)
E-mail: hwg.blokland-visser@ziggo.nl
Bij gebruik van gegevens van de website vermeld dan:
"mw. H.W.G. van Blokland-Visser, Papendrecht (website: blokland.dordtenazoeker.nl)"
20. DE ZOUTHANDELAREN CLOENS (CLOUNS) TE DORDRECHT IN DE 17E EN 18E EEUW
Zij behoorden samen met de families BACKUS en REES tot de grote Zouthandelaren in Dordrecht in 17e en 18e eeuw.
De familie CLOENS en BACKUS waren een van de vele Maaschippers/Kooplieden uit LIMBURG en LUIK, die zich in het begin van de 17e eeuw blijvend vestigden in Dordrecht.
Het waren de twee broers PIETER CLOENS Janz en JAN CLOENS Janz uit Eysden / zoons van JAN CLOENS (Maaschipper) en MARIA LIBERT die zich als Maasschippers/ kooplieden vestigden in Dordrecht en handelden in o.a.Stokvis /Zout / Kaas. Ook waren zij in bezit van enkele Zoutketen(zoutziederijen) in Zwijndrecht/Hendrik Ido Ambacht/Oostendam en De Meyl en in bezit van Fluitschepen voor o.a.de Zoutvaart deze werden ook in gezet voor de Walvisvaart uit Dordrecht naar Groenland.
TAK I. PIETER CLOENS JANZ
Maasschipper/Koopman /Zouthandelaar te Dordrecht.
Geb: 1615 te Eysden/overl: 1695 te Dordrecht.
z.v. Jan Cloens en Maria. Libert.
Hij trouwt in 1646 te Dordrecht met LIJSBETH van OOSTEN Christiaans (Corstiaans) Geb: te Eysden / woont bij de Blauwpoort te Dordrecht. d.v Christiaan (Corstiaan) v Oosten.
In 1643 was hij nog burger te Roermond.
In 1658 koopt hij een huis aan de Nieuwe Haven te Dordrecht voor f 5.375.-
In 1690 is hij lid v/d Raad van Acht te Dordrecht.
Kinderen te Dordrecht:
1646 JAN (overl: 1701) tr 1676 te Dordrecht met Jacoba de Mareez.
1651 CHRISTIAAN (Corstiaan) (overl: 1725 Ddr) ongehuwd.
1652 PIETER (overl: 1727 Ddr) tr 1674 te Ddr (met zijn nicht) Catharina Backus Jansdr.
1662 Mr. ARNOLDUS (overl: 1742 Ddr) ongehuwd.
1664 PIETERNELLA tr 1682 te Ddr met Adriaan op de Camp Adriaanz.
TAK I. JAN CLOENS PIETERS
Koopman/Reder / Zouthandelaar te Dordrecht.
Geb: 1646 te Dordrecht /overl: 1701 te Dordrecht.
z.v. Pieter Cloens Jansz(Maasschipper uit Eysden) en Lijsbeth Christiaans van Oosten. Hij ondertrouwt op 15-3-1767 te Dordrecht met JACOBA de MAREEZ (woont aan de Draperskade te Dordrecht) geb: ? d.v. ?
In 1678 is hij eigenaar van de Zoutkeet ,,DE ZUIDWAARDSE ZOUTKEET,, met 7 Ziedpannen te Wieldrecht/De Meyl
Akte: 26-8-1678 Verklaring op verzoek van JAN CLOENS Pieters Koopman en Zoutzieder te Dordrecht en eigenaar van een ZOUTKEET staande onder de Heerlijkheid van DE MEYL buiten de stad Dordrecht door CAPITYN NICOLAES LESIERE en PIETER van CLEVERSKERCKE Kooplieden van WIT ZOUT te Dordrecht (ONA inv.239/f162 /SAD; www.andredenhaanismijnpassie)
In 1683 is hij reder/boekhouder v/h Fluitschip ,,DE DORDTSE MAAGD,,
In 1687 is hij mede eigenaar van een Zoutkeet te Zwijndrecht met 3 Ziedpannen samen met zijn Zwager ADRIAAN op de CAMP Adriaanz /tr 1682 Pieternella Cloens Pieters.
In 1687 bezit hij het Fluitschip ,,DE ZEE ENGEL,, samen met Adriaan op de Camp Adriaanz
Kinderen te Dordrecht:
1679 PIETER (overl voor 1721/woont te Zwijndrecht) tr ?
1680 JOSINA tr 1e met Gerrit Muys tr 2e 1721 met haar neef Willem Cloens Pieters(1679 Ddr) weduwnaar te Zwijndrecht.
1682 JAN (gegevens onbekend)
1684 MATTHEUS (gegevens onbekend)
1686 ELISABETH (gegevens onbekend)
1694 MARIA (gegevens onbekend)
TAK I. PIETER CLOENS PIETERS
Koopman/Reder /Zouthandelaar te Dordrecht.
Geb: 1652 te Dordrecht /overl: 1727 te Dordrecht. z.v. Pieter Cloens Janz (Maasschipper) uit Eysden en Lijsbeth Christiaans van Oosten. Hij ondertrouwt op 20-5-1674 te Dordrecht met zijn nicht CATHARINA BACKUS JANS Ged: 1-7-1647 te Dordrecht /overl: 1681 te Dordrecht. d.v. Jan Backus (Maasschipper) en Jenneke Christiaans van Oosten
Hij woont aan de Nieuwe Haven in huis ,,OP TE HEMERT,, te Dordrecht.
In 1782 is hij Reder/boekhouder van het Fluitschip ,,DE BEURS V DORDRECHT,,
In 1683 is hij Reder/boekhouder van het Fluitschip ,,DE LIGTENBERG,,
Kinderen te Dordrecht:
1675 JOHANNA tr 28-1-1693 te Dubbeldam met haar neef Martinus Cloens Janz.
1679 WILLEM tr 1e met ? tr 1721 met zijn nicht Josina Cloens Jans.
TAK II. JAN CLOENS JANZ
Maasschipper/Koopman / Zouthandelaar te Dordrecht. Geb: 1625 te Eysden /1690 te Dordrecht. z.v. Jan Cloens en Maria Libert
Hij trouwt in 1655 te Dordrecht met BARBARA PARADIJS Geb: 1630/overl: 1690 Dordrecht. d.v. Martinus Paradijs (Maasschipper /koopman in Blauwsteen) en Aletta v Tricht
In 1658 krijgt hij toestemming om Stokvis uit Holland over water te vervoeren naar Sittard.
In 1665/1672 is hij lid v/d Raad van Veertig te Dordrecht.
In 1670 is hij eigenaar v/d ,,DE MIDDELSTE ZOUTKEET,, met 3 Ziedpannen te Wieldrecht/De Meijl.
In 1683 krijgt hij toestemming om Zout/Kaas uit Holland te vervoeren naar Namen over land en water.
Kinderen te Dordrecht:
1665 MARTINUS CLOENS (overl: 1699)
tr 1693 te Ddr (met zijn nicht) Johanna Cloens Pieters
16.. GOVERT CLOENS(overl 1733)
tr 1e Waals 15-11-1705 te Ddr met Elisabeth Caris tr 2e 28-8-1722 met Adriana Canijn Isaacdr uit Nijkerk (hebben geen kinderen)
1671 Ds. JAN CLOENS (overl: 1721 Den Haag)
tr 1698 te R.dam met Magdalena de Mey Pieters
1660 ALETTA(Alida)CLOENS
tr 28-9-1681 te Ddr met Johannes Verhoeven.
TAK II. MARTINUS CLOENS JANZ
Koopman/Reder / Zouthandelaar te Dordrecht.
Ged: 25-4- 1665 te Dordrecht /overl: 1-10-1699 te Dordrecht. z.v. Jan Cloens Jansz (Maasschipper uit Eysden) en Barbara Paradijs Martdr
Hij trouwt op 21-1-1693 te Dubbeldam met zijn nicht JOHANNA CLOENS PIETERS Geb: 1675 te Dordrecht /overl: 1743 te Dordrecht. d.v. Pieter Cloens Pieters en Catharina Backus Jans
Johanna Cloens Pieters hertrouwt na het overlijden van haar 1e man
Op 24-5-1706 te Dordrecht met
JOHAN v/d SANTHEUVEL (1658/1717) z.v. Hendrik v/d Santheuvel en Johanna Repelaer
Hij woont aan de Nieuwe Haven in het huis ,,OP DE HEMERT,, te Dordrecht. (het huis werd eerst bewoond door zijn schoonvader Pieter Cloens Pieters (1652/1727)
Kinderen te Dordrecht :
Van de vier kinderen die worden geboren blijft alleen dochter Elisabeth in leven zij werd 2 maanden voor het overlijden van haar vader Martinus geboren.
ELISABETH CLOENS Ged: 29-7-1699 te Dordrecht. Zij trouwt op 15-1-1723 te Dordrecht met Simon Adriaans de Vries uit Dordrecht
TAK II. DS. JOHANNES (JAN) CLOENS JANSZ
Ged: 1671 te Dordrecht / overl: 1722 Den Haag / begraven te Rotterdam. z.v. Jan Cloens Jansz (Maasschipper uit Eysden) en Barbara Paradijs Martz
Hij trouwt te Rotterdam op 6-7-1698 met MAGDALENA de MEY Geb : ca 1675 te Rotterdam /overl: 17-11-1740 te Den Haag / (begraven Franse kerk te R.dam)(woont aan de Gelders Kaai te Rotterdam) d.v. Pieter de Mey getr 1663 te R.dam met Geertrui v/d Hey
Hij is Dominee te Streefkerk / Roermond / Warmond / Den Haag.
Kinderen te ?
DANIEL CLOENS JOHANNESZ Geb: ca 1700 te ? / overl: na 1758 te
tr ca 1729 met LAMMERTJE GEERLING.
MARTINUS CLOENS DANIELZ
Geb: ca 1730 te Den Haag /overl: ? z.v. Daniel Cloens en Lammertje Geerling
Hij ontrouwt op 21-12-1758 te Dordrecht met JOHANNA v/d HOVEN Geb: ca 1691 te Ddr d.v. Paulus v/d Hoven en Magdalena v/d Have
In 1758 woont hij te Rotterdam.
Kinderen te Den Haag:
1759 JAN CLOENS (gegevens onbekend)
1760 WILLEM CLOENS MARTINUSZ
Hij ondertrouwt op 3-11-1758 te Dordrecht met WILHELMINA v/d BERG Geb: ca 1723 te Dordrecht (woont a/d Nieuwe Haven te Dordrecht) d.v. Gerrit v/d Berg en Aagje Hania
NALATENSCHAP van JAN CLOENS JANZ (1625/1690)In 1690 zijn de Executeurs zijn broer PIETER CLOENS JANZ (1615/1695)en zijn zwager MARTINUS PARADIJS Martz om het erfdeel van zijn kinderen te regelen in de Compagnie GEBR CLOENS (Pieter en Jan Cloens) samen met de 4 zonen van de beide broers)
Het gezamenlijke bezit van de compagnie van de GEBR CLOENS bestond uit:
1. GROND IN EYSDEN/MAASTRICHT In de MIDDELWAERT,,
5 Roede Ruwe Gras en 7 Roede akkers.
2. VIER ZOUTKETEN/ZOUTZIEDERIJEN
1. Een Zoutkeet met 3 ziedpannen in Hendrik Ido Ambacht/Oostendam (moest bij e.v.t verkoop f 11.000,- opbrengen)
2. Een Zoutkeet met 3 ziedpannen te Zwijndrecht.
3. ,,DE MIDDELSTE ZOUTKEET,, / met 3 ziedpannen te Wieldrecht/De Meyl
4. ,,DE ZUIDWAARDSE ZOUTKEET,, / met 7 ziedpannen te Wieldrecht/ De Meyl
3. BETAALMIDDELEN VOOR DE ZOUTHANDEL
Aanwezig was 14 zakken met Geld f 7426,- en 9 zakken met 1560 Goudstukken
1. f 433,- 1. 545 goudstukken
2. f 900,- 2. 324 goudstukken
3. f 900,- 3. 126 goudstukken
4. f 900,- 4. 594 goudstukken
5. f 900,- 5. 27 goudstukken
6. f 1698,- 6. 40 goudstukken
7. f 900,- 7. 225 goudstukken
8. f 1466,- 8. 69 goudstukken
9. f 300,- 9. 30 goudstukken
10. f 300,-
11. f 158,-
12. f 209,-
13. f 342,-
4. EEN ZOUTWATERSCHIP
De Compagnie Gebr. Cloens had voor f 3.400,- een nieuw Zoutwaterschip laten bouwen.
Dit schip werd gebruikt om het Zoutzeewater uit de Noordzee te halen voor de Zoutketen van Gebr Cloens, dat werd gebruikt om het te mengen met het Ruwe Zout uit Frankrijk/Spanje en Portugal, in grote Houten kuipen waarna de Pekel werd gekookt in de ziedpannen van de Zoutkeet en om dit verder te verwerken tot diverse soorten zout.
5. FLUITSCHIP ,,DE DRIE ZOUTKETEN,,
Het schip werd vernoemd naar de Drie Zoutketen die de Gebr Cloens toen in bezit hadden. Het schip werd gebruikt voor o.a.de Zeehandel en de Zoutvaart het halen van Ruw zout uit Frankrijk/Spanje en Portugal
Het schip werd 3 maal gebruikt als Walvisvaarder naar Groenland voor de Rederij v/ Dordtse Walvisvaart in 1687/1688 en verging in 1689 bij de Walvisvaart in Groenland. Meerdere keren waren de leden van de familie CLOENS reder/boekhouder een van hun Fluitschepen die als walvisvaarder uit Dordrecht vertrokken voor een reis naar Groenland oa.
1682 ,,DE BEURS V DORDRECHT,,
1683/1687 ,,DE DORDTSE MAAGD,,
1683/1686 ,,DE LIGTENBERG,,
1687/1689 ,,DE ZEE ENGEL,,
1687/ 1689 ,,DE DRIE ZOUTKETEN,,
In 1730 waren de 4 Zoutketen nog geheel of gedeeltelijk in bezit van de FAMILIE CLOENS van de volgende 5 Neven en Nichten of hun Nakomelingen/ of Erven.
1. WILLEM CLOENS Pieterz (1679 Ddr) tr in 1721 te Zwijndrecht met zijn Nicht 2.
2. JOSINA CLOENS JANS (1680 Ddr)
3. JOHANNA COENS PIETERS (1675/1743 Ddr) tr 1693 met haar Neef 4.
4. MARTINUS CLOENS JANS (1665/1699 Ddr)
5. Ds. JAN CLOENS JANS (1681/1722 Den Haag) tr 1698 te R.dam Magdalena de Mey (zijn erven)
Binnen de familie CLOENS werd meerdere malen huwelijken gesloten tussen Neven en Nichten of bleven leden v/d familie ongehuwd
In 1750 zijn de 2 Zoutketen in Wieldrecht/De Meyl al overgegaan naar andere eigenaren.
In 1756 wordt de Zoutkeet te Hendrik Ido Ambacht/Oostendam verkocht.
In 1780 worden nog 2 leden van de familie Cloens genoemd als zouthandelaren.
WILLEM CLOENS Willems (overl: 1780) en CHRISTIAAN CLOENS Janz (overl: 1781)
(c) Papendrecht H.W.G. van Blokland-Visser, januari 2016 / november 2018.