Door H.W.G. van Blokland-Visser (Papendrecht 2015)
E-mail: hwg.blokland-visser@ziggo.nl

Bij gebruik van gegevens van de website vermeld dan:
"mw. H.W.G. van Blokland-Visser, Papendrecht (website: blokland.dordtenazoeker.nl)"

(deel 5) Plantage-eigenaren uit Dordrecht

PLANTAGE EIGENAREN UIT DORDRECHT

(afb. 1 - Kaart van NEDERLANDS BRAZILIË/PERNAMBUCO 1630-1654)

ENKELE PLANTAGE EIGENAREN IN NED -BRAZILIE UIT DORDRECHT ANNO 1654.

In 1630 veroverde Nederland het rijke Pernambuco, provincie van Brazilie, op de Portugezen.
In de periode van 1630 tot 1654 was Nederland in bezit van de provincie Pernambuco, Ned. Brazilie met al zijn suikerplantages.
Veel Nederlanders vertrokken met hun gezinnen naar Recife de hoofdstad van Pernambuco. Zij begonnen daar hun leven als kolonist en werden planters van suikerriet en handelaren in suiker.
In februari 1654 werd Pernambuco weer heroverd door de Portugezen en moesten al de Nederlanders en Portugeesjoodse kolonisten het land verlaten.
In mei 1654 vertrokken 20 schepen met ca 3000 Hollanders en Portugees Joodse kolonisten uit de haven van Recife met bestemming Amsterdam.
In 1663 werd na een langdurige onderhandeling tussen Portugal en de Staten van Holland overeengekomen dat er schadevergoeding zou worden uitgekeerd.
Aan de Hollandse kolonisten en de Portugees joodse kolonisten die hun grond en goederen hadden verloren.

Op 22-2-1663 werd er schadevergoeding aangevraagd door 3 Dordtenaren. Zij hadden een plantage en andere goederen bezeten in Pernambuco/Ned. Brazilie. Deze goederen waren kwijtgeraakt nadat Ned. Brazilie in 1654 weer was veroverd door de Portugezen.
PIETER SCHIFF te Dordrecht.
(eigenaar van een suikerplantage te Pernambuco (Ned. Brazilie)
FOPPE ADRIAANZ te Dordrecht.
(onbekend welk bezit te Pernambuco (Ned. Brazilie)
LIJSBETH PIETERS weduwe van Martinus van Toulon te Dordrecht.
(onbekend welk bezit te Pernambuco (Ned. Brazilie)
(Ned.Leeuw anno 1887 nr. 8 blz. 75)

PIETER SCHIFF PIETERZ
EIGENAAR VAN EEN SUIKERPLANTAGE IN PERNAMBUCO /NED BRAZILIE.
Geb: ca 1602 te Aken /overl: voor 1669 te Dordrecht.
z.v. Pieter Schiff en Berber ?
In 1625 woont hij aan de Nieuwe Haven te Dordrecht
Hij trouwt op 7-1-1625 te Dordrecht met
HESTER JOPPEN SCHOT
geb: 1603 te Dordrecht /overl: 26-9-1669 te Dordrecht d.v. Jop Schot Cornelisz.

Kinderen geboren te Dordrecht:
1631 BARBARA
1633 WILLEMINA
1640 MARIA

Na 1641 vertrekt hij met zijn gezin naar Recife / Pernambuco (Ned. Brazilie) en komt hij in het bezit van een Suikerplantage en een Suikermolen in Pernambuco.(het is niet bekend op welke locatie hij zijn Suikerplantage had)
In april 1654 vertrekt hij met zijn gezin samen met een vloot van meer dan 20 schepen die bijna 3000 vluchtelingen naar Nederland uit Ned. Brazilie.
Op 22-2- 1663 vraagt hij schadevergoeding aan bij de Staten van Holland, voor het verlies van zijn Suikerplantage en Suikermolen te Pernambuco.
In 1667 krijgt hij een schadevergoeding van f 7.863,- uitgekeerd.
Met het geld van de schadevergoeding sticht hij een suikerraffinaderij ,,DE SUIKERMOLEN" in Dordrecht samen met zijn broer Leonard (Leendert) Schiff.

(afb. 2/3 - Kaart van SURINAME)

ENKELE PLANTAGE EIGENAREN IN SURINAME UIT DORDRECHT ANNO 1700/1863

Tussen 1700 en 1863 worden de volgende eigenaren uit Dordrecht van plantages in Suriname genoemd:
- PIETER V/D WERFF PIETERZ I (1656 Dordrecht) in 1700 eigenaar van 2 plantages.
- PIETER V/D WERFF PIETERZ II ( 1685 Dordrecht) in 1730 eigenaar van 2 plantages.
- MR. SIMON VAN HALEWIJN ALEWIJNZ (1654 Dordrecht) in 1700 eigenaar van 5 plantages.
- FRANCOIS TERESTEYN VAN HALEWIJN (1677 Dordrecht) in 1727 eigenaar van 4 plantages. (neef van Mr. Simon van Halewijn en zoon van Cornelis Teresteyn van Halewijn)
- JOHANNA AGATHA TERESTEYN V HALEWIJN (1711 Dordrecht) in 1751 eigenaar van 4 plantages (dochter van François Teresteyn van Halewijn).
- FRANK V/D SCHOOR LEENDERTZ (1730 Dordrecht ) in 1793 eigenaar van 1 plantage.
- PETRONELLA BACKUS (weduwe v Frank v/d Schoor) in 1804 eigenares van 1 plantage.
- LEENDERT V/D SCHOOR FRANKZ (1760 Dordrecht) in 1815 eigenaar van 1 plantage.
- JOHANNA V/D SCHOOR (1832 Dordrecht) in 1863 eigenares van 1 plantage.

Suriname was vanaf 1593 een Spaanse kolonie en viel in 1614 in handen van de Engelsen, die er een landbouwkolonie van maakten en er de eerste plantages aanlegden.
Na 1654 werden in Suriname de eerste Suikerrietplantages aangelegd door gevluchte Portugeesjoodse kolonisten uit Pernambuco (Ned. Brazilie).
Zij hadden een tijdelijk onderkomen gekregen op Barbados en in het naast Suriname gelegen Cayenne dat onder bewind van Holland stond.
De Portugeesjoodse kolonisten waren op verzoek van Lord Francis Willoughby vanuit Barbados mee naar Suriname gegaan om daar de Suikerrietplantages op te zetten. Naar voorbeeld van de plantages in Pernambuco.
In 1667 werd Suriname ingenomen door de Zeeuwen o.l.v. Gouverneur Abraham Crijnsen.

In 1682 kwam Suriname het in handen van:
1/3e deel W.I.C.
1/3e deel Amsterdam
1/3e deel Cornelis van Aersen Heer van Sommelsdijk
Nadat Suriname een Nederlandse kolonie was geworden kwamen veel Nederlandse kolonisten naar Suriname.
De oudste kaart van Suriname is een Engelse kaart uit 1667 waarop de oudste plantages staan ingetekend.
In 1671 maakte WILLEM MUGGE (MOGGE/MIGGE) een goede kaart van de kolonie Suriname met melding van 60 suikerplantages.
In 1688 wordt de eerste nauwkeurige kaart gemaakt van Suriname door cartograaf FREDERIC DE WITT. Op basis van informatie van de landmeters tekende hij de eerste grenslijnen van alle plantages.
In 1713 waren er 171 Suikerplantages in Suriname.
In 1750 waren er 141 Suikerplantages en 225 koffieplantages.
Door de vraag naar Koffie waren er plantages veranderd van Suikerteelt naar Koffieteelt.

(afb. 4 - Kaart PLANTAGES TE SURINAME VAN EIGENAREN UIT DORDRECHT)

JAN PICHOT DANIELZ BEHEERDER, EIGENAAR VAN PLANTAGES IN SURINAME ANNO 1734.

De meeste eigenaren van plantages woonden enkele jaren op de plantage zelf en hadden daarbij een huis in Paramaribo.
Later kwamen de plantages door vererving of verkoop in bezit van plantage eigenaren die niet in Suriname woonden maar in Nederland.
Een plantage was een bedrijf op zich met de aan en afvoer van producten, betalingen, aanplant suikerriet of koffie, oogsten, personeel, winst of verlies enz.
De Planter zoals de plantage eigenaar werd genoemd had meestal een boekhouder/administrateur in dienst.
Later als de plantage eigenaar in Nederland woonde werd er een Beheerder (later Directeur genoemd) en een administrateur in dienst genomen.
Ook waren er Planters die hun diensten aanboden aan de Erven van plantage eigenaren, die in Nederland woonden.
Op 12-6-1734 schrijft JAN PICHOT DANIELZ, planter te Suriname zoon van Daniel Pichot een brief naar FRANCOIS TERESTEYN VAN HALEWIJN CORNELISZ te Dordrecht. Als erfgenaam van de 4 plantages ,,Beaumont", ,,'t Eylant", ,,Puttenzorg", ,,Peperpot" in Suriname.
Hij had deze geërfd van zijn oom Mr. Simon van Halewijn Alewijnz die in 1727 was overleden in Suriname.
JAN PICHOT neemt de vrijheid om te schrijven en hoopt dat de brief goed zal aankomen.
Met het verzoek zijn diensten aan te bieden:

In de Waarneming en Administratie voor Heer van Halewijn over te nemen van zijn zaken in Suriname van zijn plantages die hij in zijn bezit heeft gekregen van zijn oom Simon van Halewijn.
Met name de plantages ,,'T EYLAND" en ,, PUTTENZORG"aan de PAULUSKREEK waar die plantages (De Hoop en La Paix) van mijn vader en wijlen mijn moeder ook zijn gelegen die nu onder mijn bewind staan.
Daarbij wil ik graag de opdracht krijgen om de verzending van SUIKER en KOFFIE van de plantages te regelen naar Holland en over te dragen aan zijn broer. JEAN ALBERT PICHOT te SCHIEDAM deze is bekwaam om de SUIKER en de KOFFIE goed te verkopen en de commissie waar te nemen.
De Plantage ,, 'T EYLANT" gaat zeer wel en de verwachtingen zijn goed zodat er veel koffie geplukt kan worden.
Binnen 4 a 5 jaar kan men uit de schulden zijn die de overleden mr. Simon van Halewijn had.
Men kan ook enig land verkopen.
Ondertekend :
JAN PICHOT Suriname 12 juni 1734
(Archief 116/ nr. 125, familiepapieren Repelaer SAD)

(afb. 5/6/7/8 - BRIEF VANJAN PICHOT DANIELZ EIGENAAR VAN PLANTAGES TE SURINAME AAN FRANÇOIS TERESTEYN VAN HALEWIJN te Dordrecht, neef van de overleden Mr. Simon van Halewijn te Suriname, eigenaar van 5 plantages in 1700/1727, 12 juni 1734 (archief 116/125 familiepapieren Repelaer, SAD)

FAMILIE VAN DER WERFF UIT DORDRECHT EIGENAREN VAN 3 PLANTAGES TE SURINAME
1. ,,DORDRECHT" (Suikerplantage aan de Suriname rivier) 500 akkers. (1 akker is 4293.38 m2)
2. ,,NIEUW ACCARIBO" (Suikerplantage aan de Commewijne rivier) 1800 akkers.
3. ,,KILLENSTEIN" (Koffieplantage aan de Commewijne rivier) 725 akkers.

PIETER VAN DER WERFF PIETERZ I
Eigenaar van 2 plantages te Suriname ,,DORDRECHT" en ,,NIEUW ACCARIBO".
Ged: 28-8-1656 te Dordrecht, overl: na 1710 te Suriname.
z.v. Pieter v/d Werff en Geertrui Absouw.
Hij trouw op 14-2-1677 te Dordrecht met ANNA CORIUS.
Geb: ca 1656 te Dordrecht, overl: na 1710 te Suriname. d.v. Jacobus Corius (Coxius)

* 1720 transportakte Vriesestraat (wijk 8; verpondingsnummer 2267)
(VERKOPER) D'heer Jan vander Werff Coopman binnen dese Stad als last en Procuratie hebbende van sijnen Broeder D'Heer Jacob van der Werff, woonende opde Colonie van Suriname in huwelijk hebbende Johanna Maria de Bruijn, volgens deselve Procuratie gepasseert voorden Secretaris der voors. Colonie en seeckere getuijgen aldaar in dato den 26en junij 1719 Item mede vande Heere Jacob de Bruijn, woonende tot Suriname voornoempt, gepasseert voor Arnoldus Volkeren geswore klercq ter Secretarie van Suriname voors. en seeckere getuijgen bij absentie vande Heeren Secretarissen aldaar, van dato den 30e Aug: 1719, voornoempt ons Schepenen geexhibeert, te samen eenige kinderen en Erffgenamen van wijle Juffrouw Margareta Coxius in haar leven wed.e D'Heer Govert de Bruijn sijnde tot Suriname voors. overleden, welke Juffrouw Margrita Coxius, benevens Juffrouw N: Coxius, wed.e de Heer Pieter vander Werff te Same kinderen en universele Erffgenamen waren vanden Eerwaarden Heere Jacobus Coxius in sijn leven Predicant tot Molenaarsgraaff sijnde voors. Juffrouw Margrita Coxius wed.e Govert de Bruijn onder anderen aanbedeelt seecker huijs en Erve, staande inde Vriesestraat deser Stad, ende verclaarde den Comparant inde voors. sijne qualitijt vercogt te hebben
(KOPER) Sr. Hendrik van Heck
(BUREN ) tusschen den huijse van Lodewijk Douw mr. Backer aande eene, ende den huijse van Jan Madoij aande andre zijde
bron: Dordrecht - transportakten/hypotheekakten huizen: 1711-1731 + 1774-1810 (stadsgrond), 1795-1811 (buiten de stadspoorten), 1791-1811 (merwedegrond) [www.dordtenazoeker.nl]

Kinderen te Dordrecht:
1679 GEERTRUI
1680 JACOBA
1683 JACOBUS
1685 PIETER tr 1708 te Suriname met Nandina v/d Zee Vrijmoet
1689 HELENA
1690 JOHANNES
1692 ANNA
1694 ELISABETH
1696 JOHANNA
Het gezin vertrok voor 1700 naar Suriname om daar plantages te kopen en aan te leggen.
Zij vestigden zich eerst op de plantage ,,DORDRECHT".

PIETER VAN DER WERFF PIETERZ II
Eigenaar van 3 plantages te Suriname
,,DORDRECHT", ,,NIEUW ACCARIBO" en ,,KILLENSTEIN".
Ged: 24-1-1685 te Dordrecht, overl: te Suriname.
z.v. Pieter v/d Werff en Anna Corius
Hij trouwt te Suriname in ca 1708 met NANDINA V/D ZEE -VRIJMOET
Kinderen geboren te Suriname:
Geb: 22-10-1709 PIETER tr met Elisabeth Diderica Baldina de Graaff.

Op 2 februari 1710 werd een groot doopfeestgehouden op de plantage ,,Dordrecht" daar werd de kleinzoon van Pieter v/d Werff sr gedoopt:
Op 2 februari 1710 is door Dominee Wilhelmus de Bruijn predikant in PERIKA in de kerk alhier gedoopt PIETER geboren 22 november 1709 waarvan de vader is Pieter v/d Werff jr. en de moeder Nandina van der Zee-Vrijmoet.
Als Peter is aanwezig Simon van Halewijn Heer v Abbebroek, buurman en eigenaar van de naast gelegen plantage.
Als Meter is aanwezig Margareta Corius, wed. v/d Veer
en de grootouders
Pieter v/d Werff sr en Anna Corius
(doopregisters Herv. kerk te Suriname)

PIETER VAN DER WERFF PIETERZ III
Eigenaar van 2 plantages te Suriname ,,DORDRECHT" en ,,KILLENSTEIN".
Geb: 20-10-1709 te Suriname, overl: 1763 te Suriname.
z.v. Pieter v/d Werff II en Nandina v/d Zee-Vrijmoet
Hij trouwt met ELISABETH DIDERICA BALDINA DE GRAAFF.
Geb: te Zaltbommel, overl: voor 28-1-1768 te Paramaribo.
Zuster van de schatrijke planter en administrateur Gideon Adriaan Diederik de Graaff te Suriname.
Kinderen geboren te Suriname: Ca 1745 JACOB V/D WERFF

In 1750 is Pieter v/d Werff raadsheer aan het hof van politie te Paramaribo. Zijn weduwe Elisabeth de Graaff hertrouwde (in gemeenschap van goederen) met de officier Godfried Schilling.
Het echtpaar bewoonde het grootste huis in Paramaribo Gravenstraat 22/24. Het voormalige woonhuis van Pieter Mauricius. Op deze plaats staat nu de kathedraal.

PLANTAGE "DORDRECHT" TE SURINAME

Gelegen aan de Suriname rivier aan de rechteroever, volgorde bij het afvaren : "Meerzorg", "Jagtlust", "DORDRECHT", "Rust en Lust", "Belwaarde", "Clevia" OPPERVLAKTE plantage "DORDRECHT" 500 akkers /ketting , (Engelse maat acre/chain 1 akker is 4293.38 m2).
De plantage werd genoemd naar DORDRECHT, de geboorteplaats van Pieter van de Werff I en II.
De plantage "Dordrecht" was eerst een suikerplantage in ca 1730 een koffieplantage en na 1780 weer een suikerplantage.

EIGENAREN:
Voor 1700 is de eigenaar v/d plantage onbekend.
In 1700 is de plantage "DORDRECHT" in bezit van Pieter v/d Werff I te Suriname.
In 1730 is de plantage in bezit van Pieter v/d Werff II te Suriname.
In 1763 is de plantage in bezit van Pieter v/d Werff III te Suriname.
In 1768 is de plantage in bezit van Jacob v/d Werff en Godfried Schelling te Suriname.
In 1769 is de plantage in bezit van Dorothea van Jever en Petrus Sweerts te Suriname.
In 1770 is de plantage in bezit van Adrianus Pieter van Akeren te Suriname.
In 1780 is de plantage in bezit van het fonds v negociatie o.l.v. Willem Cliffort en R. le Chevalier.
In 1793 is de plantage in bezit van het fonds v negociatie O.L.V. Jan de Neuville en Pieter de Wolff.
In 1821 is de plantage in bezit van Rudolph le Chevalier.
In 1843 is de plantage in bezit van Louis Pierre Bienfait te Amsterdam.

In 1863 is de plantage in bezit van
Johanna Catharina Roijer, weduwe v Jacob Bennebroek Evertz te Den Haag. Jhr. Cornelis Ascarius v Sypesteyn te Den Haag.
Carel Daniel Brakke uit Amsterdam wonend te Paramaribo.

In 1700 is de Plantage "DORDRECHT" een Suiker Plantage.
Met een oppervlakte van 500 akkers (1akker is 4293.38 m2)
Eigenaar is :
PIETER VAN DER WERFF I (1656 Dordrecht -na 1710 Suriname).

In 1730 is de Plantage "DORDRECHT" een Koffie Plantage.
Met een oppervlakte van 500 akkers
Eigenaar is:
PIETER VAN DER WERFF II (1685 Dordrecht, na 1730 Suriname)
Door de toenemende vraag naar koffie werd de plantage in ca 1730 ingericht als koffieplantage.

Op 15-2-1763 is Plantage "DORDRECHT" een Koffie-, Bananen- en Cacao Plantage Met een oppervlakte van 500 akkers en 81 slaven.
Met schapen, varkens, moestuin en weidegrond.
Waarde f 77.020,-
(ARA Not.inv. no 214 fol 117/ N.A. Den Haag)
Eigenaren zijn:
PIETER VAN DER WERFF III (1709-1763 Suriname) en zijn vrouw ELISABETH DIDERICA BALDINA DE GRAAFF.
Directeur v/d plantage is: J.S. Wettich.

Op 28-1-1768 is de Plantage "DORDRECHT" een Koffie en Bananen Plantage.
Met een oppervlakte van 500 akkers en 127 slaven.
Met schapen, varkens, hoornbeesten, moestuin en weidegrond.
Waarde f 180.319,-
In 1768 is er een inventarisatie gemaakt van de boedel, goederen en slaven. (ARA Not inv. No. 227 fol. 97 / N.A. Den Haag)
Eigenaren zijn:
GODFRIED SCHELLING weduwnaar van Elisabeth Diderica Baldina de Graaff.
(eerder weduwe van Pieter v/d Werff III) en
JACOB V/D WERFF PIETERZ
minderjarige zoon uit het 1e huwelijk van
Elisabeth Diderica Baldina de Graaff met Pieter v/d Werff III.
(Godfried Schelling is voogd over de minderjarige Jacob v/d Werff)
Directeur v/d plantage is: Arnoldus v/d Bergh.

In 1768 is de Plantage "DORDRECHT" een Koffie en Bananen Plantage.
Met een oppervlakte van 500 akkers en 127 slaven
Er werd een inventarisatie gemaakt van de plantage, de inboedel en slaven Waarde f 204.228
(ARA Not Inv No 695 fol 345/N.A. Den Haag)
Eigenaren zijn:
DOROTHEA VAN JEVER en PETRUS SWEERTS.
Deze hadden de plantage gekocht om er mee te speculeren en verkochten de plantage zo spoedig mogelijk door aan Adriaan Pieter van Akeren.
De waarde van de plantage was in 4 jaar enorm om hoog gegaan.

Op 12-9-1770 is de Plantage "DORDRECHT" een Koffie en Bananen Plantage
Met een oppervlakte van 500 akkers en 214 slaven
Waarde f 424.482,-
(ARA Not inv. No. 698 fol 565 /N.A. Den Haag)
Directeur v/d plantage is : Samuel Schurer.
Eigenaar is:
ADRIAAN PIETER VAN AKEREN
Geb: ca 1730, overl: 1779 te Paramaribo. (begraven op de Oude Oranjetuin te Paramaribo)
Hij begon zijn loopbaan in 1755 als directeur v/d plantage "CONSTANTIA" aan de Matapicakreek.
Hij was in 1762 getrouwd met:
ANNA CORNELIA VAN ECHTEN (overl: 1782 te Paramaribo) weduwe van Joost de Beer Zij was een stuk ouder dan haar 2e man en bezat de koffieplantage "BERENRUST" aan de Suriname rivier.
Het echtpaar hield er een weelderige stijl van leven op na en woonde in een mooi groot huis aan de Hofstraat te Paramaribo.
Zij lieten zich per tentboot van Paramaribo naar hun plantages brengen.
In 1770 was de Surinaamse economie op zijn hoogte punt, maar in 1772 klapte de economie in elkaar en kwam de plantage in financiële moeilijkheden.

Op 28-9-1780 is de Plantage "DORDRECHT" een Koffie en Bananen Plantage.
Met een oppervlakte van 500 akkers en 165 slaven.
Met koffie, bananen, katoen, hoornbeesten en moestuin.
(ARA Not inv. No 253 fol 263 / N.A. Den Haag)
De plantage was in financiële problemen gekomen en werd in beslag genomen.
Eigenaar is:
HET FONDS VAN NEGOCIATIE.
Onder leiding van:
WILLEM CLIFFORT.
RUDOLPH LE CHEVALIER te Amsterdam.
Toezichthouders te Suriname:
GIDEON ADRIAAN DIEDERIK DE GRAAFF.
MR. JAN BALTHASAR VAN HEELEN.

In 1793 is de Plantage "DORDRECHT" een Koffie en Bananen Plantage.
Met een oppervlakte van 500 akkers
Eigenaar is:
HET FONDS VAN NEGOCIATIE.
Onder leiding van:
JAN DE NEUVILLE.
PIETER DE WOLFF.
Directeur v/d plantage is : J. Holsteegen.
Na deze tijd schakelde de plantage "DORDRECHT" van koffieteelt over op suikerrietteelt.
Daar waren grote investeringen voor nodig. Er moest o.a. weer een suikerfabriek met kookketels enz. worden ingericht voor de verwerking van de ruwe suiker.

In 1821 is de Plantage "DORDRECHT" een Suiker Plantage.
Met een oppervlakte van 500 akkers en 132 slaven.
Eigenaren zijn:
RUDOLPH LE CHEVALIER.
PIETER PORTIELJE.
Directeur v/d plantage is: C. Spohn.

In 1843 is de Plantage "DORDRECHT" een Suiker Plantage.
Met een oppervlakte van 500 akkers en 132 slaven.
Het suikerriet werd met een stoommolen geperst.
Eigenaar is :
LOUIS PIERRE BIENFAIT.
(1790-1843 te Amsterdam) Reder en koopman te Amsterdam.
Firma Bienfait & Soon, deze firma verhandelde en vervoerde producten van en naar Suriname en Curaçao.
De firma was in bezit van 8 grote zeezeilschepen.
Directeur v/d plantage is: J.C.van Weede.

In 1863 is Plantage "DORDRECHT" een Suiker Plantage.
Met een oppervlakte van 500 akkers en 208 slaven.
Eigenaren zijn:
1/3e deel JOHANNA CATHARINA ROIJER.
weduwe van JACOB BENNEBROEK EVERTZ te Den Haag.
1/3e deel JHR.CORNELIS ASCARIUS VAN SYPESTEIN (1823-1892 te Den Haag)
Politicus /betrokken bij koloniale zaken, van 1872 to 1882 Gouverneur van Suriname.
1/3e deel CAREL DANIEL BRAKKE (geb: te Amsterdam) wonend te Paramaribo.

In 1863 bij de afschaffing van de slavernij werden aan de eigenaren van de 208 slaven een schadevergoeding gegeven door de Nederlandse regering van f 62.400,-
(f 300,- per slaaf)
Het plantagehuis van "DORDRECHT" werd gedemonteerd en overgebracht naar Paramaribo. Alwaar het op het Oranjeplein werd geplaatst al sociëteitsgebouw van de Sociëteit ,,HET PARK,,

DE NAMEN VAN DE 208 VRIJE SLAVEN IN 1863 OP DE PLANTAGE "DORDRECHT" TE SURINAME
Braafheid /Braaksteen /Braambeek /Braamberg /Braambosch /Braauw.
Bradlof /Brakhof /Brakhuizen /Brakveld /Bralling /Brandveen /Brantse.
Braskamp /Braswijk /Bravet.
Eemrust /Eerhof /Eerhout /Effenbaan /Ekhorst /Ekkarb /Elbeck /Ellang.
Elsbroek /Eltenberg /Ertveld /Essenkrans /Evenaar /Everburg.
Sijblad /Sijblok /Sijblom /Sijbrand /Sijbroek /Sijderstroom /Sijlman /Sijlsteen.
Sijmeling /Sijnhoek /Sijpenhof /Sijpuis /Sijpstra /Syreen /Sijst /Sijtberg /Sijthove.
Sijvelaar /Selvel.

PLANTAGE "NIEUW ACCARIBO" (IN 1760 "DES TOMBESBURG") TE SURINAME

Gelegen aan de Boven-Commewijnerivier aan de rechteroever volgorde in het afvaren:
"Nieuwe Roozenbeek", "Esperance", "NIEUW ACCARIBO", "Bethlehem", "Rustenburg", "Concordia", "Malebatrum", "Utrecht", "Egmond".
OPPERVLAKTE: 1800 akkers /ketting (Engelse maat acre/chain/1 akker is 4293.38 m2)
VOLKSNAAM: v/d WERF I

EIGENAREN:
In 1673 is de Plantage "NIEUW ACCARIBO" in bezit van Pieter Jaspers te Suriname.
In 1700 is de plantage in bezit van Pieter v/d Werff I te Suriname.
In 1737 is de plantage in bezit van Pieter v/d Werff II te Suriname.
In 1760 is de plantage "DES TOMBESBURG" ("Nieuw Accaribo") bezit van Arnoldus Des Tombes te Suriname.
In 1770 is de plantage in bezit van Philip Carel Soomers te Amsterdam.
In 1773 is de plantage in bezit van het Fonds v Negociatie o.l.v. Marcus van Arp te Suriname.
In 1821 is de plantage in bezit van het Fonds v Negociatie o.l.v. J.M. Fraisinet en J. v Oosterwijk.
In 1849 werd de plantage opgeheven

In 1673 is de Plantage "NIEUW ACCARIBO" een Suiker Plantage.
En wordt de plantage al genoemd en op een kaart uit 1673.
Met een oppervlakte van 1800 akkers.
Eigenaar is:
PIETER JASPERS getrouwd met Neeltje Lecay.
(Hij is getuige op 1-2-1693 bij de doop van zijn kleinzoon Pieter Platia z.v. Philip Platia (eigenaar van de plantage "OVERBRUG" aan de Suriname rivier) en Martje Pieters.

In 1700 is de Plantage ,,NIEUW ACCARIBO,, een Suiker Plantage.
Met een oppervlakte van 1800 akkers.
Eigenaar is:
PIETER VAN DER WERFF I (1656 Dordrecht/na 1710 Suriname)

In 1737 is de Plantage "NIEUW ACCARIBO" een Suiker Plantage.
Met een oppervlakte van 1800 akkers.
Eigenaar is:
PIETER V/D WERFF II (1685 Dordrecht- ca 1730 Suriname)

In 1760 is de Plantage "NIEUW ACCARIBO" een Suiker Plantage.
Met een oppervlakte van 1800 akkers.
De plantage wordt verkocht en krijgt de naam "DES TOMBESBURG".
Eigenaar is:
ARNOLDUS DES TOMBES.
Luitenant-kolonel in het leger.
Geb. in 1730 te Rotterdam, overl: 1804 St. Michielsgestel "Huize Kleine Ruwenberg".
Hij trouwt op 27 december 1760 te Paramaribo met WENDELIA BORGESIUS.
In april 1761 vertrekt het echtpaar weer naar Nederland.

Hij koopt het buitenhuis "DE KLEINE RUWENBERG" te Sint-Michielsgestel, Brabant.
Hij trouwt 2e x in 1792 in Nederland met HENRIETTE ANNA DE BONS.
Kinderen:
1793 Francois Jan Jacob Des Tombes, overl: 1824.
(werd door Koning Willem I in de adelstand verheven en kreeg de titel Baron)
17.. Franciscus
17.. Daniel

In 1770 is de Plantage "DES TOMBESBURG" (Nieuwe Accaribo) een Suiker Plantage. Met een oppervlakte van 1800 akkers / een watermolen en 188 slaven.
Waarde f 337.651,-
(ARA Not inv No 232 fol 29 /N.A. Den Haag)
Eigenaar is:
PHILIP CAREL SOOMERS (overl: 1773 te Amsterdam)
Directeur v/d plantage is: Martinus Von Fetter.

In 1773 is de Plantage "DES TOMBESBURG" (Nieuwe Accaribo) een Suiker Plantage.
Met een oppervlakte van 1800 akkers/ een watermolen en 177 slaven
In 1773 wordt een inventarisatie gemaakt van de plantage
(ARA Not inv No 699 fol 822 / N.A. Den Haag) Eigenaren zijn:
JAN CAREL SOMERS en FREDERIK WILLEM SOMERS te Amsterdam
Zij verkopen de plantage. Eigenaar is :
HET FONDS VAN NEGOCIATIE
Onder leiding van: MARCUS VAN ARP & COMP
Hij bezat 10 plantages in Suriname o.a. "DE HOOP", "BELWAARDE", "RHIJNBERK", "MALATRUM", "GROENENDAL", "TWIJFELACHTIG", "DES TOMBESBURG".

In 1821 is de Plantage "DES TOMBESBURG" (Nieuw Accaribo) een Suiker Plantage.
Met een oppervlakte van 1800 akkers en 90 slaven.
Eigenaar is:
HET FONDS VAN NEGOCIATIE.
Onder leiding van: J.M. FRAISINET en J. VAN OOSTERWIJK.
Directeur v/d plantage is: G.Wiekenkampf.

In 1849 werd de plantage opgeheven.

PLANTAGE "KILLENSTEIN" TE SURINAME

Gelegen aan de Commewijnerivier aan de rechter oever volgorde bij het afvaren:
"Frederiksburg", "Campenburg", "'t Vertrouwen", "Mon Souci", "KILLENSTEIN", "Nut en Schadelijk", "Brouwerslust", "Kronenburg".
OPPERVLAKTE: 725 akkers /ketting(Engelse maat acre /chain /1 akker is 4293.38 m2)

EIGENAREN:
In 1730 is de plantage "KILLENSTEIN" een koffieplantage in bezit van Pieter v/d Werff te Suriname.
In 1843 is de plantage in bezit van G.C. Hampe.
In 1853 is de plantage ,,KILLENSTEIN,, een katoenplantage in bezit van Amandus Hubertus Bots en Arnoldus Gerardus Bots te Helmond.
In 1863 is de plantage in bezit van Amandus Hubertus Bots en Arnoldus Gerardus Bots te Helmond.

In ca 1730 is de Plantage ,,KILLENSTEIN,, een Koffie Plantage.
Met een oppervlakte van 725 akkers.
Nieuw aangelegd door Pieter v/d Werff II.
Eigenaar is:
PIETER VAN DE WERFF II (1685 Dordrecht - ca 1730 Suriname)

In 1843 is Plantage ,,KILLENSTEIN,, een Katoen Plantage.
Met een oppervlakte van 725 akkers en 75 slaven.
Eigenaar is:
G.C. HAMPE.

In 1853 is de Plantage ,,KILLENSTEIN,, een Katoen Plantage.
Met een oppervlakte van 825 akkers en 26 vrije bewoners (Portugese emigranten) en
84 niet vrije bewoners (slaven) 49 mannen en 35 vrouwen.
Administrateur v/d plantage is : Firma Haasse te Amsterdam.
Eigenaren zijn:
AMANDUS HUBERTUS BOTS textielfabrikant te Helmond.
Geb: 1816 te Helmond/overl: 1878 te Paramaribo.
z.v. Antonius Bots (textielfabrikant te Helmond) en Petronella v Moorsel.
Hij is ongehuwd en komt in 1877 samen met zijn broer Arnoldus Gerardus Bots naar Suriname waar hij overlijd in 1878 in het klooster van de Paters Remptoristen te Paramaribo.
ARNOLDUS GERARDUS BOTS textielfabrikant te Helmond.
Geb:1826 te Helmond /overl:1882 te Lieshout z.v. Antonius Bots en Petronella v Moorsel
Hij is ongehuwd. In 1879 keert hij terug uit Suriname en koopt de Heerlijkheid "Lieshout" van zijn nicht Maria Petronella Bots.
In 1853 kopen zij ook de plantage ,,ESTERLUST,,
In 1856 stellen de Gebr. Bots de pastoor Stephanus A.H. Meurkens aan op de plantages "KILLENSTEIN" en "ESTERSLUST".

In 1863 is de Plantage "KILLENSTEIN" een Katoen Plantage.
Met een oppervlakte van 825 akkers en 84 slaven.
Eigenaren zijn:
AMANDUS HUBERTUS BOTS textielfabrikant te Helmond.
ARNOLDUS GERARDUS BOTS textielfabrikant te Helmond.
(zij waren ook in bezit was de plantage "ESTERSRUST")

In 1863 bij de afschaffing van de slavernij kregen de eigenaren van de 84 slaven een schadevergoeding van de Nederlandse regering van f 25.200,- (f 300,- per slaaf)

DE NAMEN VAN DE 84 VRIJE SLAVEN IN 1863 OP DE PLANTAGE ,,KILLENSTEIN,, TE SURINAME.
Antonis / Benter / Cornes / Duit / van Eeden / Facet / Gemin / Hoeber / Houwister / Julyson.
Klames / Klopstok / Kluit / Krind / Mund / Palman / Pouwes / Roest / Schans/Sister/ Stulp.
Trop / van Ving / Walhout / Weels /Zaak.

DE FAMILIE TERESTEYN VAN HALEWIJN UIT DORDRECHT EIGENAAR VAN 5 PLANTAGES TE SURINAME

1. "BEAUMONT" (Beaumont kreek) 4000 akkers (1 akker is 4293.38 m2)
2. "'T EYLLANT" (Paulus kreek) 1075 akkers
3. "PUTTENZORG" (Paulus kreek) 925 akkers
4. "PEPERPOT" (Suriname rivier) 700 akkers
5. "MOPENTIBO" (Suriname rivier) 654 akkers

MR. SIMON VAN HALEWIJN ALEWIJNZ
(Een uitgebreide beschrijving van de familie van Halewijn staat in deel II)
Heer van Abbebroek.
Ged: 4-1-1654 te Dordrecht, overl: 1727 te Suriname, begraven opzijn plantage 't Eylant aan de Pauluskreek, herbegraven in 1731 te Nederland, locatie onbekend.
z.v. Alewijn v Halewijn Françoisz en Arnaudina v Beaumont.
Hij studeerde rechten te Harderwijk.
In 1677 was hij bewindhebber van de W.I.C. en gezant in dienst van koning Willem III van Engeland.
Hij trouwt 1e keer in 1681 met Agneta de Witt.
Geb: 16-6-1660 te Amsterdam, overl:1-5- 1688 te Dordrecht.
d.v. Raadspensionaris Johan de Witt en Wendelina Bicker.
Zijn 3 kinderen werden geboren te Dordrecht, Arnoudina (1682), Johan (1683) en François (1686) zij stierven alle 3 erg jong.
Hij ondertrouwt op 30-6-1725 en trouwt de 2e keer op 17-7-1725 op zijn plantage " 't Eylant" aan de Pauluskreek te Suriname met
SUSANNA KINCKHUYSEN
Geb: ca 1695 te Haarlem, overl: voor 7-8-1732 te Suriname d.v. Dr. Abraham Kinchuysen.

FAMILIE KINCHUYSEN

DR.ABRAHAM KINCKHUYSEN
Medisch Doctor te Haarlem/in 1703 Secretaris/Landmeter v/h bestuur van de "Geoctrooieerde Sociëteit in Suriname" te Paramaribo.
Geb: ca 1666 te Haarlem, overl: ca 1734 te Paramaribo, Suriname.
z.v. GERRIT KINCHUYSEN (Wiskundige, Landmeter en Koopman te Haarlem) en ELISABETH AMPSEN
In 1703 vertrok het hele gezin naar Suriname. Waar Dr.Abraham Kinchuysen een functie had aanvaard van secretaris van het bestuur voor "Grondverdeling in Suriname".
Het gezin woonde in een groot huis aan de Gravenstraat te Paramaribo.
De kinderen geboren te Haarlem:

1. ELIZABETH KINCKHUYSEN
Geb: te Haarlem, overl: te Suriname.
tr 1e in 1709 met PIETER HENDRIK DE PAAP.
tr 2e in 1717 met NICOLAAS BLANKAART.
tr 3e in 1719 met SAMUEL VERHULST. Geb: te Vlissingen.

In 1707 in Suriname lid v/d Gereformeerde kerk, in 1719 weduwnaar van Elisabeth Corbach.
In 1715 eigenaar v/d plantage "RAC A RAC" aan de Suriname rivier met 1574 akkers met 95 slaven en een watermolen verkocht in 1752 aan Jan Willem Pichot

2. MARGARETHA KINCKHUYSEN
Geb: te Haarlem, overl: te Suriname.
Tr. in 1712 met BENJAMIN DE LIES

3. MARIA KINCKHUYSEN
Geb: te Haarlem, overl: 3-3-1729 te Suriname.
tr 1e in 1712 met JEAN NEVEU JZ.
tr 2e in 1720 met JOHAN HENDRIK DE WIT.
Geb: te Utrecht/overl: v 1733 te Suriname.
Eigenaar van de Plantage "BELLEVUE" aan de Cotticarivier met 1500 akkers en 125 slaven
De oudste dochter vertrok in 1730 al naar Nederland. In 1733 vertrokken de andere 2 kinderen, samen met hun verzorgster de negerin Laura, met het schip "Vrijheid", schipper Pieter Eekels uit Paramaribo naar Amsterdam.
Kinderen te Suriname:
1721 ADRIANA ELISABETH tr op 13-11-1740 te Rotterdam met Cornelis Lont.
1723 ANNA MARTHA tr met Everhardus Dudok.
1725 LUDOLF SIMON tr met Maria de Wit.

4. ANNA KINCKHUYSEN
Geb: te Haarlem, overl: voor 1737 te Suriname.
tr in 1714 met MENSO ADRIANI
Eigenaar v/d Plantage "REMONCOURT" aan de Surinamerivier.

5. GERRIT KINCHUYSEN
Geb: te Haarlem, overl: 1727 te Suriname.

6. SUSANNA KINCKHUYSEN
Geb: te Haarlem, overl: voor 7-7-1732 te Suriname.
tr in 1725 met MR. SIMON HALEWIJN ALEWIJNZ eigenaar van de plantages "BEAUMONT", " 'T.EYLANT", "PUTTENZORG", "PEPERPOT", "MOPENTIBO".
In 1727 erfde zij als weduwe van Mr. Simon van Halewijn
de suikerplantage "MOPENTIBO" met 654 akkers aan de Suriname rivier.
De plantage kwam na haar overlijden in 1732 in bezit van de 3 kinderen van haar zuster MARIA KINCKHUYSEN getrouwd met Johan hendrik de Wit ADRIANA ELISABETH DE WIT /ANNA MARTHA DE WIT en LUDOLF SIMON DE WIT.

MR. SIMON VAN HALEWIJN BANNELING IN SURINAME

Mr. Simon van Halewijn was een banneling in Suriname. In 1696 gevlucht uit Slot Loevestein waar hij een levenslange straf uit zat. Hij werd voor verraad in 1693 veroordeeld door de Staten van Holland.
Hij had als gezant van Koning Willem III van Engeland en stadhouder van Holland buiten diens medeweten vredesonderhandelingen gevoerd met de Fransen waarmee Holland in oorlog was.
Na zijn ontsnapping uit SLOT LOEVESTEIN zorgde zijn invloedrijke familie van Halewijn en Beaumont dat hij naar Suriname kon ontsnappen. Zodat hij daar weer een nieuw leven kon opbouwen.
Zijn 1e vrouw en 3 jonge kinderen waren voor zijn gevangenneming al overleden. En hij had in Holland afstand moeten doen van al zijn bezittingen.
Zijn broer CORNELIS TERESTEYN VAN HALEWIJN te Dordrecht kreeg de titel Heer van Abbebroek en de bijbehorende landerijen.
Dankzij de financiële hulp van zijn familie kon hij al gauw een aantal plantages aankopen
Zijn 1e plantage werd de suikerplantage "BEAUMONT" in de akte wordt hij SIMON VAN DE BROEK genoemd in plaats van SIMON VAN HALEWIJN HEER VAN ABBEBROEK.
Hij heeft tot zijn dood de hoop gehad dat hij weer terug mocht keren naar Nederland.
De Plantage " 'T EYLANT" was zijn hoofdplantage. Daar woonde SIMON VAN HALEWIJN in zijn plantagehuis en trouwde hij er in 1725. In 1727 werd hij er begraven (in 1731 werden zijn resten herbegraven in Nederland, het is onbekend waar)
Na zijn overlijden in 1727 werd er een inventarisatie gemaakt van de boedel, goederen en slaven van zijn 5 plantages. (ARA Not inv No 161 fol 303 / N.A. Den Haag)
Zijn weduwe Susanna Kinckhuysen erfde de plantage "MOPENTIBO".

De andere 4 plantages "BEAUMONT", "'T EYLANT", "PUTTENZORG", en "PEPERPOT" werden geërfd door zijn neef François Teresteyn van Halewijn (1677-1751 Dordrecht) zoon van Cornelis Teresteyn van Halewijn broer van Mr. Simon v Halewijn.

FRANCOIS TERESTEYN VAN HALEWIJN
Eigenaar van 4 plantages te Suriname
"BEAUMONT", " 'T EYLANT", "PUTTENZORG", "PEPERPOT".
Heer van Abbebroek
Geb: 1677 te Dordrecht, overl: 22-6-1751 te Dordrecht.
z.v. Cornelis Teresteyn van Halewijn (broer van Mr. Simon v Halewijn) en Johanna van Hartighfeld.
Hij trouwt in ca 1705 met
AGATHA JEANNE VAN NAERSEN
Ged: 9-12-1676 te Rotterdam, overl: 1756 te Dordrecht.
d.v. Revixit van Naersen en Agatha van Hartighfeld.
Kinderen geboren te Dordrecht:
1711 JOHANNA AGATHA tr 1737 met Baron Carel v Essen tot Helwegen
Van 1729 tot 1746 is hij pensionaris van Dordrecht en bewindhebber bij de W.I.C. In 1727 erft hij 4 plantages in Suriname na het overlijden van zijn oom Mr Simon van Halewijn Heer van Abbebroek.
François Tersteyn van Halewijn is zelf nooit in Suriname geweest. Hij liet zijn plantages beheren door zijn zakenwaarnemer Jan Pichot te Suriname.
Na zijn overlijden in 1751 worden de 4 plantages geërfd door zijn dochter Johanna Agatha Teresteyn van Halewijn, getrouwd met Baron Carel v Essen tot Helwegen.

JOHANNA AGATHA TERESTEYN VAN HALEWIJN
Eigenares van 4 plantages te Suriname
"BEAUMONT", " 'T EYLANT", "PUTTENZORG", "PEPERPOT".
Ged: 26-7-1711 in de Waalse kerk te Dordrecht, overl: 1763 te Barneveld.
(begraven in de kerk te Barneveld)
d.v. François Tersteyn van Halewijn en Agatha Jeanne van Naersen.
Zij trouwt in 1737 te Dordrecht met
BARON CAREL VAN ESSEN TOT HELBERGEN
Heer van Schaffelaar, Opperjachtmeester v Gelre en graafschap Zutphen.
Geb: 8-11-1696, overl: 1756 te Barneveld.(begraven in de kerk te Barneveld) z.v. Lucas Willem v Essen tot Helbergen en Geertruid Agnes Vijgh
Kinderen te Barneveld:
1739 LUCAS WILLEM tr 1774 te Wadenoyen met Barones Margriet Cock v Haeften.

FAMILIE VAN ESSEN TOT HELBERGEN

BARON LUCAS VAN ESSEN TOT HELBERGEN
Heer van Vanenborgh (Nijkerk)
Geb: ca 1580
Hij tr ca 1607 met JUDITH VAN DE CAPELLEN
Kinderen te Harderwijk:
1608 HENDRIK tr in 1641 met Theodora Margareth Vijgh
1614 AGNES tr 1634 met Johan van Isselmude Alphertz

BARON HENDRIK VAN ESSEN TOT HELBERGEN
Heer van Vanenborgh, Heer van Kortenoever, schepen te Harderwijk.
Geb: 20-3-1608 te Harderwijk, overl: 21-1-1681 op Vanenborg/Nijkerk.
z.v. Lucas v Essen tot helbergen en Judith v/d Capellen.
Hij tr op 19-1-1641 te Zoelen met THEODORA MARGARETH VIJGH
Geb: 16.. , overl/begr 29-8-1644 te Arnhem.
d.v. Carel Vijgh Heer van Zoelen en Johanna Boinenburg Vrouwe van Ubbergen Kinderen te Harderwijk:
1643 LUCAS WILLEM tr in 1678 met (nicht) Geertruid Agnes Vijgh van Schaffelaar
1641 THEODORA JUDITH MARGARETH tr 1676 met (neef) Hendrik van Isselmude Johanz.

BARON LUCAS WILLEM VAN ESSEN TOT HELBERGEN
Heer van Schaffelaar, Heer van Oldenhoven, landrost van de Veluwe, Burgemeester van Harderwijk.
Geb: 10-11-1643 te Harderwijk, overl: 1701.
z.v. Hendrik van Essen tot Helbergen en Theodora Margareth Vijgh.
Hij onder trouwt in 1678 te Arnhem met zijn nicht GEERTRUID AGNES VIJGH Vrouwe van Schaffelaar
Geb: 1656 te Zoelen, overl: 1710 te Barneveld.
d.v. Carel Vijgh Heer van Schaffelaar en Johanna Vijgh Vrouwe van Zoelen.

Hij is student te Harderwijk en page van Koning Willem III.
Het gezin woonde op Huize Schaffelaar te Barneveld.
Kinderen te Barneveld:
1685 JOHANNA JUDITH tr 1713 te Barneveld met (neef )Roelof Gerlach van Isselmude Hendrikz.
1696 CAREL tr 1737 te Dordrecht met Johanna Agatha Teresteyn v Halewijn.

BARON CAREL VAN ESSEN TOT HELBERGEN
Eigenaar van 4 plantages te Suriname:
"BEAUMONT", " 'T EYLANT", "PUTTENZORG", "PEPERPOT".
Heer van Schaffelaar, Heer van Abbebroek, Opperjachtmeester van Gelre en het Graafschap Zutphen.
Geb: 8-11-1696 te Barneveld, overl: 1756 te Barneveld. (begraven in de kerk v Barneveld)
z.v. baron Lucas Willem van Essen tot helbergen en Geertruid Agnes Vijgh
Hij trouwt in 1737 te Dordrecht met JOHANNA AGATHA TERESTEYN VAN HALEWIJN
Ged: 26-7-1711 Waalse kerk te Dordrecht, overl: 1763 te Barneveld. (begraven in de kerk van Barneveld)
d.v. François Tersteyn van Halewijn Cornelisz en Agatha Jeanne v Naersen.
Kinderen te Barneveld:
1739 LUCAS WILLEM tr in 1774 te Wadenoyen met Barones Margriet Cock v Haeften.

In 1751 erft Carel v Essen tot Helbergen de titel Heer van Abbebroek en de bijbehorende landerijen na het overlijden van zijn schoonvader François Teresteyn van Halewijn
Zijn vrouw Johanna Teresteyn van Halewijn erft de 4 plantages in Suriname. Na haar overlijden in 1763 erft als enig erfgenaam hun zoon Lucas Willem de titel Heer van Abbebroek en de 4 plantages.

BARON LUCAS WILLEM VAN ESSEN TOT HELBERGEN
Eigenaar van 4 plantages te Suriname
"BEAUMONT", " 'T EYLANT", "PUTTENZORG", "PEPERPOT".
Heer van Schaffelaar en Heer van Abbebroek
Ged: 29-12-1739 te Barneveld, overl: 1791 te Barneveld. (begraven in de kerk te Barneveld)
z.v. Baron Carel van Essen tot Helbergen en Johanna Agatha Teresteyn van Halewijn.
Hij trouwt op 13-9-1774 te Wadenoyen met:
BARONES MARGRIET COCK VAN HAEFTEN (Dichteres).
Geb: 1751 te Wadenoyen, overl: 4-4-1793 te Barneveld.(begraven in de kerk te Barneveld)
d.v. Baron Jan Walraven tot Wadenoyen en Anna van Lynden.
Het echtpaar had geen kinderen.
In 1763 erft hij 4 plantages in Suriname na het overlijden van zijn moeder Johanna Agatha Teresteyn van Halewijn. En ook de titel Heer van Abbebroek met de bij behorende landerijen.
In 1793 wordt de nalatenschap van Margriet Cock van Haeften weduwe van Baron Lucas Willem van Essen tot Helbergen verdeeld.
F 90.000,- wordt verdeeld onder de broer en 2 zusters van Margriet Cock v Haeften.

ERFENIS VAN BARON LUCAS VAN ESSEN TOT HELBERGEN ANNO 1793
Omdat hij geen nakomelingen had en het geslacht v Essen tot Helbergen via de mannelijke lijn zou uit sterven ging zijn nalatenschap:
1. De titels Heer van Essen, Heer van Schaffelaar en Heer v Abbebroek met de bijbehorende landerijen in Nederland en
2. De 4 plantages in Suriname
Naar 2 kleinkinderen van zijn tante JOHANNA JUDITH VAN ESSEN TOT HELBERGEN getrouwd met
ROELOF VAN ISSELMUDE TOT PAASLO
1. BARON JAN AREND DE VOS VAN STEENWIJK(1746/1813)
Zoon v Geertrui Agnes v Isselmude tot Paaslo (1721) en Baron Jan Arend Godert de Vos van Steenwijk.
2. COENRADIA WILLEMINA VAN ISSELMUDE TOT PAASLO (1746/1796)
dochter van Hendrik v Isselmude tot Paaslo(1719) en Anna Elisabeth v Haersholt.

FAMILIE DE VOS VAN STEENWIJK TE VOLLENHOVEN

BARON JAN AREND GODERT DE VOS VAN STEENWIJK
Heer van Nijerwal, Heer van Oldenhof, Heer van Havixhorst, Heer van Hogenhof, Landrost van Vollenhoven.
Hij trouwt in 1743 met
GEERTRUI AGNES VAN ISSELMUDE DE ROLLECATE.
Geb: 1721, overl: 1793.
d.v. Roelof v Gerlach van Isselmude de Rollecate en Johanna Judith van Essen tot Helbergen Kinderen te Vollenhoven:
1746 JAN AREND (Heer van Oldenhof)tr 1775 met Coenradia Willemina van Isselmude.
1747 GODERT WILLEM (Heer v/d Havixhorst) tr met Andrea van Holth.
1759 CAREL (Heer v/d Hogenhof) tr 1785 te Amsterdam met Sophia Cornelia Huygens.

BARON MR. DR. JAN AREND DE VOS VAN STEENWIJK
Eigenaar van 4 plantages te Suriname
"BEAUMONT", " 'T EYLANT", "PUTTENZORG", "PEPERPOT".
Heer van Oldenhof, Heer van Schaffelaar, Heer van Abbebroek.
Geb: 26-3-1746 te Vollenhoven, overl: 8-3-1813 Huize Oldenhof te Vollenhoven.
z.v. Baron Jan Arend Godert de Vos van Steenwijk en Geertrui Agnes van Isselmude tot Rollecate.
Hij trouwt op 19-12- 1775 met zijn nicht
COENRADIA WILLEMINA VAN ISSELMUDE TOT PAASLO
Geb: 3-1-1754 Huize Rollecate te Vollenhoven, overl:12-11-1818 Huize Oldenhof te Vollenhoven.
d.v. Hendrik v Isselmude tot Paaslo en Anna Elisabeth v Haersholt.
Kinderen te Vollenhoven:
1776 GEERTRUI AGNES tr met Willem v Ittersum
1779 ANNA ELISABETH tr 1804 met Jan H.S.M. van Nagell tot Ampsen
1786 HENDRIK ANTONIE ZWIER (genaamd van Essen) tr 1808 met Maria L.F. v Heeckeren.
In 1793 verkoopt hij de Plantage "BEAUMONT" aan Abraham Meijers die de naam veranderd in plantage "Welgevonden".
In 1795 verkoopt hij het "Huis Schaffelaar" en landerijen te Barneveld.
Na zijn overlijden in 1813 komen de 3 plantages " 'T EYLANT", "PUTTENZORG" en "PEPERPOT" in bezit van
zijn zoon Hendrik Antonie Zwier de Vos van Steenwijk genaamd van Essen.

BARON HENDRIK ANTONIE ZWIER DE VOS VAN STEENWIJK genaamd van Essen
Eigenaar van 3 plantages te Suriname
" 'T EYLANT, "PUTTENZORG", "PEPERPOT".
Heer van Essen en Heer van Abbebroek en Heer van Windesheim. (Hij voert het wapen van Essen)
Geb: 16-6-1786 Huize Oldehof te Vollenhoven, overl: 1-9-1834 Huize Windesheim De Wijk.
z.v. Baron Jan Arend de Vos van Steenwijk en Coenradia Wilhelmina van Isselmude Hij trouwt op 29-11-1808 te Hummelo met
BARONES MARIA LOUISE FLORENTINE VAN HEECKEREN VAN ENGHUIZEN
Geb: 8-9-1789 te Zutphen, overl: 26-6-1859 te Brussel.
d.v. Evert Frederik van Heeckeren en Gravin Henriette van Nassau la Lecq van Beverweerd van Odijk.
Kinderen:
1809 JAN AREND tr 1840 met Wilhelmaina Hoeufft.
1810 EVERT FREDERIK tr 1848 Johanna H de Mey van Streefkerk.
1812 HENDRIK tr 1845 R. de Meij van Streefkerk.

In 1813 koop hij voor f 37.205 de Havezate "Windesheim" te Vollenhoven.
In 1821 verkoopt hij zijn plantages in Suriname, de plantage ,,PEPERPOT,, en 1/3e deel van de plantage " 'T EYLANT" dat samengevoegd is met de plantage "PUTTENZORG" aan Marcus Broen Marcusz te Amsterdam.

BARON DE VOS VAN STEENWIJK VAN HAVIXHORST
Eigenaar van 2 plantages in Suriname:
" 'T EYLANT" (1075 akkers) en "PUTTENZORG" (925 akkers)

In 1843 is in bezit van de 2 overgebleven plantages in de familie met een oppervlakte van samen 2000 akkers en 210 slaven.
Hoe hij in bezit is gekomen van de 2 plantages uit de familie de Vos van Steenwijk is niet bekend. (Door vererving uit de familie of hij heeft de plantages aangekocht)
Mede eigenaar is Baron v /d Borch van Terwolde van Vorden. (familie?) In 1863 zijn de plantages nog in zijn bezit samen met Baron v/d Borch van Terwolde van Vorden.
In 1863 bij de afschaffing van de slavernij kregen de 2 eigenaren van de 122 slaven van plantage " 'T EYLANT" en "PUTTENZORG" een schadevergoeding van de Nederlandse regering van f 36.600,- (f 300,- per slaaf) waarna de plantage werd verlaten.

PLANTAGE "BEAUMONT" ( "WELGEVONDEN"1793, "MOEDERZORG" 1825) TE SURINAME

Gelegen aan een zijtak van de Surinamerivier bij het afvaren aan de rechteroever: ,,BEAUMONT,, ("Baboenhol"), "La Providence", " Venetia" aan de monding van de Beaumontkreek (in 1671 Brookerskreek) in 1699 genoemd naar Arnoudina van Beaumont de moeder van Mr. Simon van Halewijn.
OPPERVLAKTE : 4000 akkers /ketting (Engelse maat acre, chain, 1 akker is 4293.38 m2)

EIGENAREN:
In 1667 is de Suikerplantage in bezit van Sael te Suriname.
In 1671 is de plantage in bezit van Sael te Suriname.
In 1699 is de plantage ,,BEAUMONT,, in bezit van Mr. Simon van Halewijn (alias Simon v/d Broek) te Suriname (via koop).
In 1727 is de plantage in bezit van François Teresteyn van Halewijn Cornelisz te Dordrecht (via vererving).
In 1751 is de plantage in bezit van Johanna Agatha Teresteyn van Halewijn (d.v. François v Teresteyn v Halewijn) getrouwd met Baron Carel van Essen tot Helbergen te Barneveld.
In 1763 is de plantage in bezit van Baron Lucas Willem van Essen tot Helbergen Carelz te Barneveld.
In 1793 is de plantage in bezit van Barones Margriet Cock van Haeften weduwe van Baron Lucas Willem van Essen tot Helbergen te Barneveld.
In 1793 is de plantage in bezit van Baron Jan Arend de Vos van Steenbergen te Vollenhoven.
(via vererving van een oom Baron Lucas Willem v Essen tot Helbergen) te Vollenhoven.
In 1793 is de plantage "WELGEVONDEN"("Beaumont") in bezit van Abraham Meyers te Suriname (via koop).
In 1821 is de plantage in bezit van Benjamin Henriques da Costa te Suriname.
In 1825 is de plantage "MOEDERZORG" ("Beaumont", "Welgevonden") in bezit van Debora Henriques Moron, weduwe van Joseph Haim del Castilho te Suriname.
In 1863 is de plantage verlaten.

In 1667 is de plantage "BEAUMONT" een suikerplantage.
Met een oppervlakte van 4000 akkers
In 1667 maakte de Engelsen een kaart van Suriname waarop de plantage al staat vermeld.
In 1671 staat de plantage getekend op een kaart van Willem Mugge (Mogge/Migge) aan de Brookerskreek, (later de Beaumontkreek).
Eigenaar is:
SAEL (deze was ook eigenaar van de plantage " 't Eylant")

In 1699 is de plantage "BEAUMONT" een suikerplantage.
Met een oppervlakte van 4000 akkers Eigenaar is:
MR. SIMON VAN HALEWIJN (alias SIMON VAN DE BROEK)

In de resolutie omschreven:
Vergunnen en permitteren mits deesen aan de heer Simon van den Broek (alias Simon van Halewijn) alhier omme op te nemen en in vrije eijgendom te besitten "Een stuk land groot vierduysend akkers gelegen in de rivier van Suriname belent te noorden met de scheijdlinie van de heer Teuto ten westen met een linie recht suijdwaarts te trekken",
de voornoemde Simon van den Broek sal gehouden sijn binnen den tijt van 2 a 3 jaren een bequam suijkerwerk te setten.
Verders sal hij niets mogen doen tot nadeel van de indianen.
20 december 1699 getekend Paul van der Veen.

In bezit van SIMON VAN DEN BROEK (ALIAS Mr. SIMON VAN HALEWIJN ALEWIJNZ. Heer van ABBEBROEK)

De plantage krijgt de naam "BEAUMONT" en de Brookerskreek wordt de "BEAUMONTKREEK" genoemd naar Arnoudina van Beaumont, de moeder van Simon van Halewijn.
(De familie van Beaumont te Dordrecht)
De Beaumontkreek loopt dwars door de plantage en mondt uit in de Suriname rivier op de grond van de plantage "La Providence".

In 1727 is de plantage "BEAUMONT" een suikerplantage.
Met een oppervlakte van 4000 akkers en 390 slaven.
In 1727 is een inventarisatie gemaakt van de plantage, de boedel, goederen en slaven.
(ARA Not inv No 161 fol 303 /N.A. Den Haag)
eigenaar is:
MR. SIMON VAN HALEWIJN ALEWIJNZ (1654-1727) te Suriname.

Op 7-8-1732 is de plantage "BEAUMONT" een suikerplantage.
met een oppervlakte van 4000 akkers.
In 1732 is een inventarisatie gemaakt van de plantage, de boedel, goederen en slaven.
(ARA Not inv No 164 fol 79/ N.A. Den Haag)
Eigenaar is:
FRANCOIS TERESTEYN VAN HALEWIJN CORNELISZ (1677-1751) te Dordrecht

In 1751 is de plantage "BEAUMONT" een suikerplantage.
Met een oppervlakte van 4000 akkers.
Eigenaar is :
JOHANNA AGATHA TERESTEYN VAN HALEWIJN (1711-1763) d.v. François Teresteyn v Halewijn en getrouwd met BARON CAREL VAN ESSEN TOT HELBERGEN te Barneveld.

In 1763 is de plantage "BEAUMONT" een suikerplantage.
Met een oppervlakte van 4000 akkers.
Eigenaar is:
BARON LUCAS WILLEM VAN ESSEN TOT HELBERGEN CARELZ (1739-1791) te Barneveld.

In 1793 is de plantage "BEAUMONT" een suikerplantage.
Met een oppervlakte van 4000 akkers.
Eigenaar is:
BARONES MARGRIET COCK VAN HAEFTEN (1751-1793) weduwe van BARON LUCAS WILLEM VAN ESSEN TOT HELBERGEN te Barneveld

In 1793 is de plantage "BEAUMONT" een suikerplantage.
Eigenaar is:
BARON JAN AREND DE VOS VAN STEENWIJK te Vollenhoven
Deze verkoopt de plantage aan Abraham Meijers.

In 1793 is de plantage "BEAUMONT" een suikerplantage (wordt "WELGEVONDEN")
Met een oppervlakte van 4000 akkers
Administrateur v/d plantage is: Moses Sanches.
Eigenaar is:
ABRAHAM MEYERS te Suriname.
Geb: voor 1750 te Paramaribo z.v. Abraham Meijers.
Hij is ook eigenaar van de suikerplantage "ALTONA" aan de Parakreek van 3000 akkers en 71 slaven.
Hij woonde in het huis op de hoek v/d Heerenstraat /kromme Elleboog te Paramaribo.
In 1750 waren de erfgenamen van Abraham Meijers: Reijna Meijers getrouwd met Jacob Juda, Abraham Meijers jr., Salomon Meijers, Moses Meijers, Sara Meijers getrouwd met Daniel Salomons uit Rotterdam.

In 1821 is de plantage "WELBEVONDEN" (Beaumont) een suikerplantage Met een oppervlakte van 4000 akkers.
Eigenaar is:
BENJAMIN HENRIGUES DA COSTA
Getrouwd met Sara Robles de Medina.
Hij was ook eigenaar van de ernaast gelegen plantage "LA PROVIDENCE".

In 1825 is de plantage "WELBEVONDEN" (Beaumont) een houtplantage (wordt "MOEDERZORG")
Met een oppervlakte van 4000 akkers.
Eigenaar is:
DEBORA HENRIGUES MORON weduwe van Joseph Haim del Castilho

In 1863 is de plantage verlaten.

PLANTAGES 't EYLANT" EN "PUTTENZORG" (BITTENZORG) TE SURINAME

Gelegen aan een zijtak van de Surinamerivier de PAULUSKREEK aan de rechter oever volgorde bij het afvaren : "La Paix", "Mon Repos", "Bel a Soir", "Aurora" "PUTTENZORG", " 't EYLANT", "La Liberte".
OPPERVLAKTE PLANTAGE " 't EYLANT": 1075 akkers (ketting)
(Engelse maat acre, chain, 1 akker is 4293.38 m2)
OPPERVLAKTE PLANTAGE "PUTTENZORG": 925 akkers
(de plantages vormde na 1700 een geheel)

EIGENAREN:
In 1671 is de plantage "'t EYLANT" een suikerplantage in bezit van Sael te Suriname.
In 1688 is de plantage "PUTTENZORG" een suikerplantage en aangelegd en in bezit van familie v/d Putten te Suriname.
In 1700 zijn de suikerplantages " 't EYLANT" en "PUTTENZORG" in bezit van Mr. Simon van Halewijn(alias Simon v/d Broek) te Suriname.
In 1727 zijn de plantages in bezit van François Tersteyn van Halewijn Cornelisz te Dordrecht.
In 1751 zijn de plantages in bezit van Johanna Agatha Teresteyn van Halewijn getrouwd met Baron Carel van Essen tot Helbergen te Barneveld.
In 1763 Zijn de plantages in bezit van Baron Lucas Willem van Essen tot Helbergen te Barneveld.
In 1793 Zijn de plantages in bezit van de Margriet Cock van Haeften weduwe Baron Lucas Willem van Essen tot helbergen te Barneveld
In 1793 Zijn de plantages in bezit van Baron Jan Arend de Vos van Steenwijk te Vollenhoven.
In 1813 Zijn de plantages in bezit van Baron Hendrik Antonie Zwier de Vos van Steenwijk te De Wijk.
In 1821 Is 1/3e deel v/d de plantages in bezit van Marcus Broen Marcusz te Amsterdam (via koop)
In 1843 Zijn de plantages in bezit van Baron de Vos van Steenwijk v/d Havixshorst en Baron van de Borch van Verwolde van Vorden.

In 1671 is de plantage " 't EYLANT" een suikerplantage.
Met een oppervlakte van 1075 akkers
In 1671 werd de plantage aangelegd. De Pauluskreek was toen dunbevolkt en Sael was de eigenaar van de plantage die later " 't Eylant" werd genoemd.
De plantage staat getekend op de kaart van 1671 van Willem Mugge (Mogge/Migge). Eigenaar is:
SAEL (hij is ook eigenaar van de plantage "Beaumont")

In 1688 is de plantage "PUTTENZORG" een suikerplantage.
Met een oppervlakte van 925 akkers.
In 1688 werd de plantage aangelegd en staat getekend op de kaart uit 1688 (van Frederic de Wit) die duidelijk herkenbaar is het voorste deel in geel het achterdeel rood gekleurd.
Eigenaar is:
FAMILIE VAN DER PUTTEN.
Deze familie woonde in 1688 aan de Pauluskreek.

In 1700 zijn de plantages " 't EYLANT en "PUTTENZORG" een suikerplantage. Eigenaar is:
MR. SIMON VAN HALEWIJN ALEWIJNZ (1654 Dordrecht /1727 Suriname) te Suriname.

In 1727 zijn de plantages " 't EYLANT" en "PUTTENZORG" een suikerplantage.
Met een oppervlakte van 1075 akkers en 925 akkers (samen 2000 akkers).
In 1727 is een inventarisatie gemaakt van de plantage, de boedel, goederen en slaven.
(ARA Not inv No 161 fol 303 /N.A. Den Haag)
Eigenaar is:
FRANCOIS TERSTEYN VAN HALEWIJN CORNELISZ (1677-1751) te Dordrecht.

Op 7-8-1732 zijn de plantages " 't EYLANT" en "PUTTENZORG" een suikerplantage.
In 1732 is een inventarisatie gemaakt van de plantage, de boedel, goederen en slaven.
(ARA Not inv no 164/fol 79 / N.A. den Haag)
eigenaar is:
FRANCOIS TERESTEYN VAN HALEWIJN CORNELISZ (1677-1751 Dordrecht) te Dordrecht
Op 12-6-1734 is de plantage " 't EYLANT" een Koffie Plantage.
In een brief van 12 juni 1734 schrijft Jan Pichot (z.v. Daniel Pichot en Sara Swart)
uit Suriname gericht aan François van Teresteyn van Halewijn te Dordrecht:

Het gaat goed met de plantage " 't EYLANT" de verwachting is dat er veel koffie geplukt kan worden. Binnen 4 a 5 jaar kan men uit de schulden zijn die de overleden Simon van Halewijn had.

Jan Pichot was mede eigenaar van de plantages "De Hoop" en "La Paix" gelegen naast
de plantages "'t Eylant" en "Puttenzorg.
Eigenaar is
FRANCOIS TERESTEYN VAN HALEWIJN CORNELISZ (1677-1751) te Dordrecht

In 1752 zijn de plantages " 't EYLANT" en "PUTTENZORG" een koffieplantage.
Met een oppervlakte van 1075 akkers en 925 akkers en 192 slaven.
(samen met Puttenzorg 2000 akkers en 192 slaven)
Een beestenmolen, suiker, moestuin, weide, paarden, hoornbeesten, geiten, pluimvee.
Waarde f 157.475,-
In 1752 wordt er een inventarisatie gemaakt van de plantages de boedel de slaven enz.
Het is een suiker plantage met een beestenmolen voor het persen van het suikerriet.
(ARA Not inv. No. 193 fol 513 /555 /N.A. Den Haag)
Eigenaar is: JOHANNA AGATHA TERESTEYN VAN HALEWIJN (1711-1763) getrouwd met BARON CAREL VAN ESSEN TOT HELBERGEN LW.zn te Barneveld.

In 1763 zijn de plantages " 't EYLANT" en "PUTTENZORG" een Koffie Plantage.
Met een oppervlakte van 1075 akkers en 925 akkers.
Eigenaar is:
BARON LUCAS WILLEM VAN ESSEN TOT HELBERGEN CARELZ (1739-1791) te Barneveld.

In 1793 zijn de plantages "'t EYLANT" en "PUTTENZORG" een suikerplantage.
Met een oppervlakte van 1075 akkers en 925 akkers.
Eigenaar is:
BARONES MARGRIET COCK VAN HAEFTEN
weduwe van BARON LUCAS WILLEM VAN ESSEN TOT HELBERGEN te Barneveld.

In 1793 zijn de plantages "'t EYLANT" en "PUTTENZORG" een suikerplantage.
Met een oppervlakte van 1075 akkers en 925 akkers.
Eigenaar is:
BARON JAN AREND DE VOS VAN STEENWIJK (1746-1813) te Vollenhoven.
Neef van Baron Lucas Willem v Essen tot Helbergen (via vererving).

In 1813 zijn de plantages "'t EYLANT" en "PUTTENZORG" een suikerplantage Met een oppervlakte van 1075 akkers en 925 akkers.
Eigenaar is:
BARON HENDRIK ANTONIE ZWIER DE VOS VAN STEENWIJKVAN ESSEN (1786-1834).
Te De Wijk z.v. Jan Arend de Vos van Steenbergen (via vererving).

In 1821 zijn de plantages " 't EYLANT" en "PUTTENZORG" een suikerplantage.
Met een oppervlakte van 2000 akkers.
Eigenaren zijn:
BARON HENDRIK ANTONIE ZWIER DE VOS VAN STEENWIJK VAN ESSEN (1786-1834) te De Wijk en
MARCUS.BROEN MARCUSZ te Amsterdam
(Hij was ook eigenaar v/d plantages "Johanna Margaretha", "Wayanpibo", "Livonia", "Sinabo", "Gelre", "Kortenduur".

In 1843 zijn de plantages " 't EYLANT", en "PUTTENZORG" een suikerplantage.
Met een oppervlakte van 2000 akkers en 210 slaven.
Eigenaren zijn:
BARON DE VOS VAN STEENWIJK V/D HAVIXSHORST en
BARON VAN DE BORCH VAN VERWOLDE HEER VAN VORDEN
Hoe Baron de Vos van Steenwijk aan de 2 suikerplantages uit de familie de Vos van Steenwijk is gekomen is niet bekend of via vererving in de familie of zelf aangekocht samen met Baron van de Borch van Verwolde van Vorden.

In 1863 zijn de plantages " 't EYLANT" en "PUTTENZORG" een suikerplantage.
Met een oppervlakte van 2000 akkers en 122 slaven die de vrijheid kregen.
Eigenaren zijn:
BARON DE VOS VAN STEENWIJK V/D HAVIXSHORST
BARON VAN DE BORCH VAN VERWOLDE HEER VAN VORDEN
Bij de afschaffing van de slavernij kregen de eigenaren van de 122 slaven een schadevergoeding van de Nederlandse regering van f 36.600,- (f 300,- per slaaf)
Na 1863 werden de plantages verlaten

DE NAMEN VAN DE 122 VRIJE SLAVEN IN 1863 OP DE PLANTAGES " 'T EYLANT" EN "PUTTENSTEIN" TE SURINAME Bekenroo, Bergfort, Bleksmet, Bramsteng, Campoe,
Dantoe, Delman, Denius, Ditmar, Dijkwijl, Ellewaal,
Figur, Fols, Hofpof, Huize, Janus,
Kerkhout, Kiep, Kolenschop, Landveil, Mondie, Monutoor,
Nijduim , Olm, Otandes, Osuo, Ouda,
Palarkijn, Peloe, Rooiwaal,
Saam, Slof, Sniphoven, Stemloper, Terwin, Vaanwijk, Zadok.

PLANTAGE "PEPERPOT" TE SURINAME

Gelegen langs de Surinamerivier rechts volgorde in het afvaren:
Monding v/d Pauluskreek, La Liberte, "PEPERPOT", Mopentibo, Meerzorg, Jagtlust, Dordrecht.
OPPERVLAKTE: 700 akkers /ketting (Engelse maat acre/chain/ 1 akker is 4293.38 m2).
VOLKSNAAM: PEPREPATOE (Surinaamse vissoep)

Een van de oudste plantages en voor 1667 aangelegd als suikerplantage door de Engelsen.
Deze plantage was tot 1998 nog in bedrijf. Een van de laatste plantages die nog deels in oorspronkelijke staat was, en te bezichtigen met op de plantage koffie en cacao aanplant.
Op de plantage staat nog een oude koffieloods en fabriek met slaven huisjes en de directeurswoning.

EIGENAREN:
In 1700 is de plantage "PEPERPOT" in bezit van Mr. Simon v Halewijn Alewijnz te Suriname.
In 1727 is de plantage in bezit van François Teresteyn v Halewijn Cornelisz te Dordrecht.
In 1751 is de plantage in bezit van Johanna Agata Teresteyn v Halewijn te Barneveld d.v. François Teresteyn v Halewijn.
In 1763 is de plantage in bezit van Baron Lucas Willem v Essen tot Helbergen Carelz te Barneveld.
In 1791 is de plantage in bezit van Barones Margriet Cock v Haeften weduwe v Baron Luca Willem v Essen tot helbergen te Barneveld.
In 1793 is de plantage in bezit van Baron Jan Arend de Vos v Steenwijk te Vollenhoven.
In 1813 is de plantage in bezit van Baron Hendrik Antonie Zwier de Vos v Steenwijk te De Wijk.
In 1821 is de plantage in bezit van Marcus Broen Marcusz te Amsterdam.
In 1837 is de plantage in bezit van C.L. de Veer te Suriname.
In 1863 is de plantage in bezit van M.S. de Veer te Suriname.

In 1700 is de plantage "PEPERPOT" een suikerplantage
Met een oppervlakte van 700 akkers
Eigenaar is:
MR SIMON VAN HALEWIJN ALEWIJNZ (1654-1727) te Suriname.

In 1727 is de plantage "PEPERPOT" een suikerplantage.
Met een oppervlakte van 700 akkers.
In 1727 wordt er een inventarisatie gemaakt van de plantage.
(ARA Not inv No 161/fol 303 N.A. Den Haag)
Eigenaar is:
FRANCOIS TERESTEYN VAN HALEWIJN CORNELISZ (1677-1751) te Dordrecht.

In 1751 is de plantage "PEPERPOT" een koffieplantage.
Met een oppervlakte van 700 akkers met koffie en bananen planten en 16 slaven. Waarde F 16.703,-

In 1752 wordt er een inventarisatie gemaakt van de plantage, de inboedel, de beesten en de slaven.
(ARA Not inv No 193 fol 501/N.A. Den Haag)
eigenaar is:
JOHANNA AGATHA TERESTEYN VAN HALEWIJN (1711-1763) getrouwd met
BARON CAREL VAN ESSEN TOT HELBERGEN te Barneveld.

In 1784 is de plantage "PEPERPOT" een koffieplantage
Met een oppervlakte van 700 akkers
In 1784 wordt er een inventarisatie gemaakt van de plantage, de inboedel, de beesten en de slaven.
(ARA Not inv No 262 fol 177 /N.A. Den Haag)
Eigenaar is:
BARON LUCAS WILLEM VAN ESSEN TOT HELBERGEN (1739-1791) te Barneveld.

In 1791 is de plantage "PEPERPOT" een koffieplantage.
Met een oppervlakte van 700 akkers.
Eigenaar is:
BARONES MARGRIET COCK VAN HAEFTEN (1751-1793) weduwe van
BARON LUCAS WILLEM VAN ESSEN TOT HELBERGEN te Barneveld

In 1793 is de plantage "PEPERPOT" een koffie en katoenplantage.
Met een oppervlakte van 700 akkers.
Op de plantage wordt een grote koffieloods gebouwd.
Administrateurs v/d plantage zijn : Stockel en N. Walewyn.
Eigenaar is:
BARON JAN AREND DE VOS VAN STEENWIJK (1746-1813) te Vollenhoven. (Neef van Baron Lucas Willem van Essen tot Helbergen. (via vererving)

In 1813 is de plantage "PEPERPOT" een koffieplantage.
Met een oppervlakte van 700 akkers.
Eigenaar is
BARON HENDRIK ANTONIE ZWIER DE VOS VAN STEENWIJK (1786-1834) te De Wijk.
z.v. Jan Arend de Vos v Steenwijk) Hij verkoopt de plantage Peperpot in 1821 aan Marcus Broen.v
In 1821 is de plantage "PEPERPOT" een koffieplantage.
Met een oppervlakte van 700 akkers.
Eigenaar is:
Marcus Broen Marcusz te Amsterdam van het handelshuis Broen en co.
Hij was ook in bezit van de plantages Johanna Margaretha, Wayanpibo, Livinia, Sinabo, Gelre, Kortenduur en 1/3e deel van plantage 't Eylant en Puttenzorg.

In 1837 is de plantage "PEPERPOT" een koffieplantage.
Met een oppervlakte van 902 akkers en 66 slaven.
Eigenaar is:
C.L. DE VEER
(hij is ook eigenaar van de naast gelegen plantage "MOPENTIBO")

In 1863 de plantage "PEPERPOT" een koffieplantage.
Met een oppervlakte van 902 akkers en 51 slaven krijgen de vrijheid.
Eigenaar is:
M.S. DE VEER
(Hij is ook eigenaar van de naastgelegen plantage "MOPENTIBO")

In 1863 bij de afschaffing van de slavernij kreeg de eigenaar van de 51 slaven een schadevergoeding van de Nederlandse regering van f 15.300 ,- (f 300,- per slaaf)

DE NAMEN VAN DE 51 VRIJE SLAVEN IN 1863 OP DE PLANTAGES ,,PEPERPOT,, EN MOPENTIBO TE SURINAME
Beauregard, Bergschot, Bergstein, Bertrand, Boerhaaf, Boston, Broos, Dageraad, Dandy, Echteld, Hillbrand, Hodge, Landrust, Lee, Monitor, Motgenster, Proctor, Sterkenburg, Sumter, Veeders, Wilder, Zevenbergen.

PLANTAGE ,,MOPENTIBO,, TE SURINAME

Gelegen langs de Surinamerivier rechts volgorde in het afvaren:
Monding van de PAULUSKREEK, La Liberte, Peperpot, "MOPENTIBO", Meerzorg, Jagtlust, Dordrecht.
OPPERVLAKTE : 654 akkers/ketting (Engelse maat acre/chain, 1 akker is 4293.38 m2)

EIGENAREN
In 1700 is de Suiker plantage "MOPENTIBO" in bezit van Mr. Simon van Halewijn Alewijnz te Suriname.
In 1727 is de plantage in bezit van Susanna Kinckhuysen wed v Mr.Simon van Halewijn te Suriname.
In 1732 is de plantage in bezit van de erven van Susanna v Kinchuysen te Suriname.
Adriana Elisabeth de Wit, Anna Martha de Wit, Ludolf Simon de Wit.
Kinderen van Maria Kinckhuysen (zuster van Susanna Kinchuysen) getr. met Johan Hendrik de Wit.
In 1745 is de plantage in bezit van Adriana Elisabeth de Wit, getr. met Cornelis Lont in Nederland.
Anna Martha de Wit getr. met Everhardus Dudok in Nederland.
Ludolf Simon de Wit getr met Maria de Wit in Nederland.
In 1821 is de plantage in bezit van de Erven de Wit en Dudok te Amsterdam.
In 1837 is de plantage in bezit van C.L. de Veer.
In 1863 is de plantage in bezit van M.S. de Veer.

In 1700 is de plantage "MOPENTIBO" een suikerplantage
met een oppervlakte van 654 akkers
eigenaar is :
MR. SIMON VAN HALEWIJN ALEWIJNZ (1654-1727) te Suriname.

In 1727 is de plantage "MOPENTIBO" een Suiker Plantage.
Met een oppervlakte van 654 akkers.
In 1727 wordt na het overlijden van mr. Simon van Halewijn een inventarisatie gemaakt
(ARA Not Inv no 161/fol 303/ N.A. Den Haag)
eigenaar is:
SUSANNA KINCKHUYSEN (ca 1695 Haarlem-1732 Suriname) d.v. Dr.Abraham Kinckhuysen weduwe van MR SIMON VAN HALEWIJN te Suriname'

Op 20-8-1732 is de plantage "MOPENTIBO" een suikerplantage.
Met een oppervlakte van 654 akkers.
Is een inventarisatie gemaakt van de plantage, de boedel, goederen en slaven. Eigenaren zijn:
De plantage werd na het overlijden van Susanna v Kinchuysen in 1732 geërfd door ARIANA ELISABETH DE WIT (1721 Suriname).
ANNA MARTHA DE WIT (1723 Suriname)
LUDOLF SIMON DE WIT (1725 Suriname)
kinderen van MARIA KINCHUYSEN d.v. Dr. Abraham Kinchuysen
Zij is in 1720 getrouwd met JOHAN HENDRIK DE WIT uit Utrecht eigenaar v/d plantage "OUD BELLEVUE" a/d Cottica rivier te Suriname.

Op 26-1-1745 is de plantage "MOPENTIBO" een suikerplantage.
Met een oppervlakte van 654 akkers.
is er een inventarisatie gemaakt van de plantage de boedel, goederen en slaven. (ARA Not.inv nr. 180/fol 1/ N.A. Den Haag)
Eigenaren zijn:
ADRIANA ELISABETH DE WIT getrouwd met CORNELIS LONT te Rotterdam.
ANNA MARTHA DE WIT getrouwd met EVERHARDUS DUDOK.
LUDOLF SIMON DE WIT getrouwd met MARIA DE WIT.
Kinderen van Johan Hendrik de Wit en Maria Kinckhuysen.
Zij zijn ook eigenaren van de plantage "(oud) BELLEVUE" a/d Cottica rivier met 1500 akkers en 125 slaven.
Een woonhuis aan de Gravenstraat met inboedel en 13 slaven te Paramaribo.

Van 1745 tot 1837 is de plantage "MOPENTIBO" een koffieplantage.
Met een oppervlakte van 654 akkers.
Eigenaren zijn:
DE ERVEN DE WIT DUDOC

In 1837 is de plantage "MOPENTIBO" een koffieplantage.
Met een oppervlakte van 654 akkers en kostgrond.
Eigenaar is
C.L. DE VEER
(Hij is ook eigenaar van de naast gelegen plantage "PEPERPOT")

In 1863 is de plantage "MOPENTIBO" een koffieplantage.
Met een oppervlakte van 654 akkers en kostgrond.
Eigenaar is:
M.S. DE VEER (Hij is ook eigenaar van de naastgelegen plantage "PEPERPOT")

FAMILIE VAN DER SCHOOR UIT DORDRECHT EIGENAAR VAN EEN PLANTAGE TE SURINAME

"MARIENBOSCH" (aan de Commewijne rivier) 500 akkers /1 akker is 4293.38 m2

FRANK VAN DER SCHOOR
Eigenaar van een plantage te Suriname "MARIENBOSCH".
(Koopman, reder te Dordrecht)
Ged: 13-12-1730, overl: 1804 te Dordrecht.
z.v. Leendert v/d Schoor en Margrieta van Es.
Hij ondertrouwt op 13-12-1755 te Dordrecht met Petronella Backus.
(Geb: ca 1730 te Rotterdam, overl: 7-9-1815 te Dordrecht).
d.v. Mathijs Backus en Elisabeth Blauw.
In 1755 woont hij in de Prinsestraat 61.

Kinderen geboren te Dordrecht:
1760 LEENDERT tr.1782 te Dordrecht met Geertrui Mauritz.
1764 MATHIJS (ongehuwd) reder te Altona, Hamburg
1766 JOHANNES (ongehuwd) reder te Dordrecht.
1768 PIETER (ongehuwd) reder te Dordrecht.

LEENDERT VAN DER SCHOOR
Eigenaar van een plantage te Suriname "MARIENBOSCH".
(Koopman /reder te Dordrecht)
Ged: 25-3-1760 te Dordrecht, overl: 12-8-1820 te Dordrecht)
z.v. Frank v/d Schoor en Petronella Backus.
Hij trouwt op 29-9-1782 in de Waalse kerk te Dordrecht met GEERTRUI MAURITZ.
(Geb: 1764 te Dordrecht) d.v. Elias Mauritz en Johanna v Poelien.

Kinderen geboren te Dordrecht:
1782 FRANK
1784 ELIAS (ongehuwd) makelaar in goederen (overl: 25-10-1827 te Dordrecht).
1788 JOHANNA tr. in ca 1810 met Petrus Johannes Wendorp reder te Amsterdam.
1790 MATTHIJS.

FRANK V/D SCHOOR
Was in de 18e eeuw een grote reder in Holland hij had vanuit Dordrecht o.a. 6 zeeschepen in de vaart die werden verhuurd aan de V.O.C. voor de vaart naar Oost-Indië.
Ook had hij schepen varen in de walvisvaart en was hij betrokken bij de volgende Firma's
Firma Frank v/d Schoor en zoons.
Firma v/d Schoor & Cornelis v Hombroek.
Firma v/d Schoor & Pieter Vernimmen.
Firma v/d Schoor en Jacob Vriesendorp.
Firma v/d Schoor & Gerrit en Jacob Staats v Hoogstraten.
Firma Frank v/d Schoor & David Wendorp, Abraham en Jacob Bruijn en Tamme Beth, kooplieden te Amsterdam.

In 1793 heeft Frank van der Schoor als belegging de grote koffieplantage ,,MARIENBOSCH,, aangekocht. Omdat hij niet zelf toezicht kon houden in Suriname stelde hij een administrateur aan die zijn belangen daar regelde In 1793 was J.F. Andree de administrateur van de plantage.

PLANTAGE "MARIENBOSCH" TE SURINAME.

Gelegen aan de Commewijne rivier, rechteroever volgorde bij het afvaren:
"Kronenburg", "Rijnsberk", "Schaapstede", "Goede Vriendschap", "MARIENBOSCH", "Guadeloupe", "Frederiksdorp".
OPPERVLAKTE : 500 akkers /ketting/ (1230 akkers in 1759) (Engelse maat/acre/chain) 1 akker is 4293.38 m2.
Na het gereedkomen van Fort Nieuw-Amsterdam in 1746 was de Commewijnerivier volledig beschermd. En werd de grond aan de monding van de rivier uitgegeven voor de ontginning en de aanleg van plantages.
De plantage is allang niet meer in bedrijf. Maar er zijn nog veel overblijfselen uit de vervlogen dagen, zoals de plantagewoning, de sluis en de cacaoloods.

EIGENAREN:
In 1746 is de plantage "MARIENBOSCH" aangelegd en in bezit van Isaac Godefroy te Suriname.
In 1792 is de plantage in bezit van de erven Isaac Godefroy te Suriname.
In 1793 is de plantage in bezit van Frank v/d Schoor te Dordrecht.
In 1804 is de plantage in bezit van Petronella Backus weduwe v Frank v/d Schoor te Dordrecht.
In 1815 is de plantage in bezit van Leendert v/d Schoor te Dordrecht.
In 1863 is de plantage in bezit van Johanna v/d Schoor (ongehuwd) te Dordrecht en firma Gerrit van Hoogstraten te Dordrecht.

(‘W. de Klerk na de teekening van A.L. Broekmann’ - Gezicht op de koffieplantage Marienbosch in Suriname (Rijksmuseum))

In 1746 is plantage "MARIENBOSCH" een koffieplantage.
Met een oppervlakte van 500 akkers.
1e Eigenaar is:
ISAAC GODEFROY
(geb: 20-4-1716 te Berlijn, overl: 22-3-1779 te Parijs)
z.v. Cesar Godeffroy en Anne le Clerc.
Hij trouwt met Anna Catharina Thomas, later van gescheiden.
In 1747 was hij raadslid van het Hof van politie te Paramaribo.
Op 8 september 1747 kreeg hij grond toegewezen:

"Erfelijk te moogen besitten 500 akkers met een face van 30 kettingen aan de rivier de Commewijne gelegen aan de linkerkant in het opvaren naast de scheidlijn met Gerrit Clinkert".

Hij noemde zijn plantage "MARIENBOSCH" liet er een mooi stenen plantagehuis op zetten van 1 verdieping en geen voorgalerij (in 1850 werd het huis vergroot).
In 1759 werd er een naastgelegen stuk grond bijgekocht

In 1752 is de plantage "MARIENBOSCH" een koffieplantage.
Met een oppervlakte van 500 akkers en produceerde koffie en heeft 66 slaven.

In 1752 is er een inventarisatie gemaakt van de plantage, de boedel, de beesten en de slaven.
(ARA Not inv No 192 fol 325 /N.A. Den Haag)
Eigenaar is:
ISAAC GODEFROY (1716-1779) te Suriname.

In 1759 is de plantage "MARIENBOSCH" een koffieplantage.
Met een oppervlakte van 1230 akkers.
Eigenaar is:
ISAAC GODEFROY (1716-1779) te Suriname.

In 1792 is de plantage "MARIENBOSCH" een koffieplantage.
Met een oppervlakte van 1230 akkers (waarvan 445 akkers nog bos).
In 1792 wordt door J.G.R. Bohm een gedetailleerde kaart gemaakt van de plantage. De plantage had 134.000 koffiebomen, 63.000 katoen bomen, 38.450 cacaobomen.
84 akkers waren in gebruik als kostgrond (voedsel voor eigen gebruik).
Eigenaren zijn:
DE ERVEN VAN ISAAC GODEFFROY.

In 1793 is de plantage "MARIENBOSCH" een koffieplantage.
Met een oppervlakte van 1230 akkers (waarvan 445 akkers nog bos) en 192 slaven. Eigenaar is:
FRANK V/D SCHOOR LEENDERTZ (1730-1804) te Dordrecht
Administrateur v/d plantage is: J.F. Andree.

In 1815 is de plantage "MARIENBOSCH" een koffieplantage.
Met een oppervlakte van 1230 akkers.
Eigenaar is:
LEENDERT V/D SCHOOR FRANKZ (1760-1820)

In 1821 is de plantage "MARIENBOSCH" een koffieplantage.
Met een oppervlakte van 1230 akkers.
Eigenaren zijn:
FIRMA FRANK V/D SCHOOR &ZN te Dordrecht.
FIRMA GERRIT VAN HOOGSTRATEN te Dordrecht.

In 1837 is de plantage "MARIENBOSCH" een koffie en cacao plantage.
Met een oppervlakte van1230 akkers en 142 slaven.
Eigenaren zijn:
FIRMA FRANK V/D SCHOOR te Dordrecht en
FIRMA GERRIT VAN HOOGSTRATEN te Dordrecht.

In 1863 is de plantage "MARIENBOSCH" een koffie en cacaoplantage
Met een oppervlakte van 1230 akkers en 93 slaven die de vrijheid krijgen.
Eigenaren zijn:
JOHANNA V/D SCHOOR (ongehuwd) te Dordrecht en
FIRMA GERRIT VAN HOOGSTRATEN te Dordrecht.

In 1863 bij de afschaffing van de slavernij kregen de eigenaren van de 93 slaven een schadevergoeding van de Nederlandse Staat van f 27.900,- ( f 300,- per slaaf).

DE NAMEN VAN DE 93 VRIJE SLAVEN IN 1863 OP DE PLANTAGE "MARIENBOSCH" TE SURINAME.
Arduin, Arkel, Arlem, Betelem, Caffe, Contect, Everding, Fleurus, Frederiksoord, Goedehoop, Haaswijk, Huisbouw, Koornveld, Saksen, Schelmer, Snip, Velkenade, Walch, Wettelink, Zeist.

Bron o.a.:
- Nationale Archief van Suriname te Paramaribo.
- "Geschiedenis van de W.I.C." door H. den Heyer, Zutphen 1994.
- "Geschiedenis v/d Plantages te Suriname" door Philip Dikland architect te Paramaribo.